Παρασκευή, 19 Απριλίου, 2024

Το Νεφέλωμα IC 1318 ή Θάλασσα του Sadr στον αστερισμό του Κύκνου

Οι ληψεις για τη σημερινη αστροφωτογραφία εγιναν με τη μονόχρωμη ψυχόμενη αστροκάμερα Atik 16 HR και τον φακο Jupiter 200mm f/4 ). Eγιναν λήψεις μεγάλου χρονου στο Υδρογόνο και στο ορατό φάσμα με φίλτρα R, G, B και στη συνεχεια επεξεργασια του υλικου με ειδικα προγράμματα. Το υδρογόνο κυριαρχεί σε ολη την περιοχή και ειναι αυτό που δίνει το έντονο κόκκινο χρώμα. Μια θάλασσα από υδρογόνο, η θάλασσα του Sadr.
Το Νεφέλωμα IC 1318 ή Θάλασσα του Sadr ,ειναι ενα διάχυτο νεφέλωμα εκπομπής. Το μέγεθός του ειναι 55 ετη φωτός και βρίσκεται περίπου 3700 έτη φωτος μακριά μας στον αστερισμό του Κύκνου.


Ο Κύκνος (λατινικά: Cygnus, συντομογραφία: Cyg) είναι αστερισμός που σημειώθηκε στην αρχαιότητα από τον Πτολεμαίο και ένας από τους 88 επίσημους αστερισμούς που θέσπισε η Διεθνής Αστρονομική Ένωση.
Βρίσκεται ολόκληρος στο Βόρειο ημισφαίριο της ουράνιας σφαίρας πλην όμως είναι αμφιφανής στην Ελλάδα (αστερισμός που άλλοτε είναι ορατός και άλλοτε όχι ).
Συνορεύει με έξι αστερισμούς, τους: Κηφέα, Δράκοντα, Λύρα, Αλώπεκα, Πήγασο και Σαύρα
Ο γ Κύκνου (Sadr) προβάλλεται σε μία περιοχή του ουρανού με φωτεινά και σκοτεινά νεφελώματα, όπως το διάχυτο νεφέλωμα εκπομπής IC 1318, που είναι γνωστό και ως περιοχή Σαντρ.
Σαντρ (Sadr) είναι το ιδιαίτερο όνομα του αστέρα γ του αστερισμού Κύκνου (gamma Cygni, γ Cyg). Το όνομα αυτό (όπως και οι παρεφθαρμένες παραλλαγές Sadir και Sador) προέρχεται από την αραβική λέξη sadr (صدر), που σημαίνει «στήθος», καθώς αυτό το μέρος του πτηνού (κότας κατά τους Άραβες) αντιπροσωπεύει το άστρο — η ίδια λέξη που έδωσε το αραβικό όνομα του αστέρα α Κασσιόπης. Στον κατάλογο αστέρων του Calendarium του Αλ Αχσασί αλ Μουακέτ (17ος αι.) ο γ Κύκνου αναφέρεται ως صدرألدجاجة (şadr aldajaaja), που μεταφράζεται ως «στήθος της κότας». Πιο ρεαλιστικά, σημειώνει το κέντρο του σταυρού που σχηματίζουν οι φωτεινότεροι αστέρες του Κύκνου o Sadr.
Ο Σαντρ ( Sadr ) φαίνεται ως το δεύτερο φωτεινότερο άστρο σε ολόκληρο τον αστερισμό Κύκνο, με φαινόμενο μέγεθος 2,23. Μετρήσεις της παραλλάξεώς του δίνουν μία προσεγγιστική εκτίμηση για την απόστασή του από εμάς 1.800 έτη φωτός (560 παρσέκ), με σφάλμα ±15%. Ο Σαντρ έχει εξελιχθεί εξαιτίας της σχετικώς μεγάλης ηλικίας του, έχοντας φθάσει το στάδιο του υπεργίγαντα. Από το 1943, το φάσμα του έχει χρησιμοποιηθεί ως ένα από τα σταθερά φάσματα αναφοράς με βάση τα οποία ταξινομούνται φασματικά οι άλλοι αστέρες.
Σε σχέση με τον Ηλιο ο γ Κύκνου ( Sadr ) έχει 150 φορές μεγαλύτερη διάμετρο και 12 φορές μεγαλύτερη μάζα. Εκπέμπει πάνω από 33.000 φορές την ενέργεια που ακτινοβολεί ο Ηλιος στον ίδιο χρόνο, καθώς η ενεργός θερμοκρασία του είναι 6100 K. Η θερμοκρασία αυτή προσδίδει στον αστέρα τη χαρακτηριστική λευκή-κιτρινόλευκη απόχρωση ενός αστέρα τύπου F. Αστέρες με τόσο μεγάλη μάζα όσο ο γ Κύκνου καταναλώνουν τα ενεργειακά τους αποθέματα πολύ ταχύτερα από ό,τι ο Ηλιος και για τον λόγο αυτό ο Σαντρ βρίσκεται ήδη κοντά στο τέλος της ζωής του παρότι η ηλικία του εκτιμάται σε περίπου 12 εκατομμύρια έτη, 380 φορές μικρότερη από αυτή του Ηλίου.


Η ονομασία Κύκνος οφείλεται στον Ερατοσθένη, ενώ οι υπόλοιποι αρχαίοι Έλληνες ονόμαζαν τον αστερισμό Ορνις (= πουλί γενικά). Ο Αρατος τον χαρακτηρίζει αιόλον, δηλαδή πτηνό που πετά γρήγορα, ένας χαρακτηρισμός που ταιριάζει στον κύκνο. Επειδή όμως το επίθετο «αιόλος» στον Σοφοκλή σημαίνει και τον αστραφτερό, τον γυαλιστερό, τον γεμάτο αστέρια («αιόλα νυξ»), μπορεί εδώ να δικαιολογείται από τη θέση του αστερισμού μέσα στον Γαλαξία. Κατά την ελληνιστική μάλλον εποχή συγκεκριμενοποιήθηκε ως το μυθικό πρόσωπο Κύκνος, γιος του θεού Αρη ή του Σθενέλου, αλλά και ως ο κύκνος στον οποίο μεταμορφώθηκε ο Δίας για να ζευγαρώσει με τη Λήδα και να γεννηθούν οι δίδυμοι Διόσκουροι Κάστορας και Πολυδεύκης καθώς και η Ωραία Ελένη που ήταν η αφορμή του Τρωικού πολέμου. Ως το πουλί της Αφροδίτης, ήταν επίσης γνωστός ως Μυρτίλος, από τη μυρτιά, το ιερό φυτό της θεάς. Και από κάποιους πιστευόταν πως ήταν ο Ορφέας, που τοποθετήθηκε μεταθανατίως στα ουράνια δίπλα στην αγαπημένη του Λύρα. Ωστόσο κάποιοι ανατολιστές πιστεύουν πως η αρχική σύνδεση των αστέρων αυτών με πτηνό πιθανότατα έγινε στην αρχαία Μεσοποταμία, όπου πινακίδες σφηνοειδούς γραφής δείχνουν εκεί ένα πτηνό κάποιου είδους (Urakhga), χωρίς να σχετίζεται με ουράνια χαρτογράφηση.
Οι Ρωμαίοι συνέχισαν την παράδοση με τα ονόματα Volucris, Ales και Avis (Αles Jovis, Ales Ledaeus, Avis Veneris), ενώ το Olor (= κύκνος) ήταν σε χρήση ως τον 19ο αιώνα και ο Λαλάντ παραθέτει το Phoebi Assessor.
Στους Άραβες, μολονότι κάποτε του απέδιναν τον τίτλο Al Tair al Arduf (ο ιπτάμενος αετός), ή Al Radif, ο Κύκνος ήταν συνήθως γνωστός ως Al Dajajah, δηλαδή η κότα, κάτι που χρονολογείται ήδη από τον Αιγύπτιο ιερέα Μανέθωνα.
Η τελευταία ονομασία βρίσκεται αργότερα στη βιβλιογραφία παρεφθαρμένη με τις μορφές Adige(ge), Aldigaga, Addigagato, Degige, κλπ.
Το όνομα που δίνει ο Σκάλιγκερ για τον αστερισμό είναι Al Ridhadh, που παραφθάρηκε σε El Rided. Ο Βρετανός ανατολιστής Thomas Hyde (1636-1703) δίνει το όνομα Kathaαπό το αραβικό Al Katat, ένα περιστερόμορφο πτηνό, ίσως η δεκαοχτούρα, αλλά στη σημερινή αραβική γλώσσα η λέξη σημαίνει ένα φαγώσιμο είδος πτηνού της ερήμου.
Εξαιτίας της ομοιότητας του σχήματος που διαμορφώνουν τα κυριότερα άστρα του Κύκνου με σταυρό, είναι διαδεδομένη η ονομασία Βόρειος Σταυρός.
Για το λόγο αυτό ο νότιος αστερισμός Crux έχει την επίσημη ελληνική ονομασία Νότιος Σταυρός, αντί απλώς «Σταυρός». Για τον ίδιο λόγο, πολλοί Χριστιανοί το ταύτισαν με τον Τίμιο Σταυρό του Χριστού. Ο Ιούλιος Σίλερ προχώρησε παραπέρα λέγοντας πως ήταν ο «Σταυρός μετά της Αγίας Ελένης» (Crux cum S. Helena). Οι αστέρες α, γ, η και β Κύκνου σχηματίζουν την κάθετη (μεγαλύτερη) κεραία του σταυρού (μήκους άνω των 20 μοιρών), ενώ οι ζ, ε, γ και δ την οριζόντια κεραία του σταυρού. Η δεύτερη ομάδα αστέρων ήταν γνωστή στους Άραβες ως Al Fawaris, οι Καβαλάρηδες, με τους α και κ Κύκνου να προστίθενται κάποτε σε αυτή.
Οι λήψεις και η επεγεργασια του υλικού έγιναν στο Kydon Observatory, στην περιοχή Νεροκουρου Χανίων.

Πηγή: wikipedia

 


Ακολουθήστε τα Χανιώτικα Νέα στο Google News στο Facebook και στο Twitter.

Δημοφιλή άρθρα

Αφήστε ένα σχόλιο

Please enter your comment!
Please enter your name here

Μικρές αγγελίες

aggelies

Βήμα στον αναγνώστη

Στείλτε μας φωτό και video ή κάντε μία καταγγελία

Συμπληρώστε τη φόρμα

Ειδήσεις

Χρήσιμα