Θλίψη στην τοπική κοινωνία των Χανίων, σκόρπισε η είδηση του θανάτου του ιστοριοδίφη Χαράλαμπου Μπουρνάζου.
Γεννημένος το 1927 στους Αρμένους Αποκορώνου, ο Χαράλαμπος Μπουρνάζος, ιστορικός μελετητής της νεότερης ιστορίας της Κρήτης, υπήρξε ιδρυτικό μέλος του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών και Μελετών “Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος” και μέλος του Διοικητικού του Συμβουλίου επί 8 χρόνια.
Εκτός από το Ιδρυμα Βενιζέλος, συλλυπητήριο ψήφισμα εξέδωσε και το Κοινωφελές Ιδρυμα “Αγία Σοφία”, αναφέροντας πως «ο εκλιπών υπήρξε ένας σπουδαίος ιστορικός και μελετητής της νεότερης ιστορίας της Κρήτης. Στενός συνεργάτης και φίλος του Κοινωφελούς Ιδρύματος “Αγία Σοφία”, που με την προσφορά του τίμησε και εμπλούτισε το έργο του Ιδρύματος».
Η κηδεία του θα γίνει σήμερα Σάββατο, στις 12 το μεσημέρι από τον Ιερό Ναό Αγίου Νικολάου Αρμένων Χανίων Κρήτης όπου θα ψαλεί και θα ταφεί στο νεκροταφείο του Ι.Ν. Προφήτη Ηλία.
Η σορός θα βρίσκεται στον Ι.Ν Αγίου Νικολάου στις 9.30.
Από τα “Χανιώτικα νέα” θερμά συλλυπητήρια στους συγγενείς και οικείους του εκλεκτού συνεργάτη μας, κείμενα του οποίου κοσμούσαν επί σειρά ετών τις σελίδες μας.
Αποχαιρετισμός στον Χαράλαμπο Μπουρνάζο
Πλήρης ημερών έφυγε χθες για το μεγάλο ταξίδι ο γνωστός ανά το πανελλήνιο ιστορικός ερευνητής και ξεχωριστός πνευματικός άνθρωπος Χαράλαμπος Μπουρνάζος.
Ο Χαράλαμπος Μπουρνάζος γεννήθηκε το 1927 στους Αρμένους Αποκορώνου. Γονείς του ο Στρατής Μπουρνάζος, με καταγωγή απ’ τη Μυτιλήνη και η Ειρήνη Τσακιράκη, που είχαν και μια κόρη, την Αννα. Εδώ στους Αρμένους, κάτω από τη σκιά του περίφημου πλάτανου του Μπουρνάζου, που είδε κι άκουσε, εκτός των άλλων “κρυφομιλημάτων”, σπουδαία συμβάντα της Κρητικής Ιστορίας, κι ήταν ένα απ’ τα αγαπημένα στέκια του Ελευθερίου Βενιζέλου, μεγαλώνει. Εδώ στο Σχολείο των Αρμένων θα μάθει τα πρώτα του γράμματα, πριν πάει για δύο χρόνια στα Χανιά, για να κάνει την Ε’ και Στ’ τάξη, στο Γυμνάσιο Βάμου και εν συνεχεία στην Αθήνα στην Πάντειο Σχολή (σημερινό Πάντειο Πανεπιστήμιο) που θα την τελειώσει το 1955. Ωστόσο έχει κάνει το χρέος του προς την πατρίδα «όπως οι προγονικές του αρετές» κατά δήλωση που είχε κάνει “του υπαγόρευσαν”. Ηταν απ’ τα πιο ενεργά μέλη την κατοχή και αργότερα εξορίστηκε στην Ικαρία και τη Μακρόνησο για τις ιδέες του.
Δουλεύει πολύ από φοιτητής. Πάντα σε ρόλο ελεύθερου επαγγελματία. Ως λογιστής, ως σύμβουλος επιχειρήσεων, ως προϊστάμενος λογιστηρίων, ως προϊστάμενος οικονομικών υπηρεσιών και κυρίως ως καθηγητής στις περίφημες σχολές “Κοντοράβδη”. Ταυτόχρονα, ωστόσο, κάνει σπουδές “ελευθέρας βοσκής” (δικός του ο χαρακτηρισμός) στις μεγάλες βιβλιοθήκες των Αθηνών, στην Εθνική, στη Γεννάδειο και της Βουλής. Εκεί τον βρίσκουν, όταν τον χάνουν, και τον χάνουν συνεχώς. Να μελετά μανιωδώς τα πάντα, να ερευνά τις πηγές, να αποδελτιώνει κυρίως όσα έχουν σχέση με την όψιμη Τουρκοκρατία στην Κρήτη και την Κρητική Πολιτεία. Κάποτε, πάντως, το 1963, βρίσκει τον χρόνο και παντρεύεται την και συναδέλφισσά του, εκλεκτή της καρδιάς του, Χιώτισσα στην καταγωγή Αννα Χοϊνέ (γιος τους ο διαπρεπής ιστορικός Στρατής Μπουρνάζος… – όντως το μήλο κάτω από τη μηλιά) με την οποία μοιράζεται τα πάντα όλα.
Παλιά του τέχνη, βέβαια, το γράψιμο μια ζωή του “χειρογραφήματος” με το μολυβάκι και το σβηστήρι ανά χείρας, κάποια στιγμή αρχίζει να δημοσιεύει κιόλας. Στη “Φωνή του Αποκορώνου”, στην εφημερίδα που έστησε για τους απανταχού Αποκορωνιώτες ο αξέχαστος Γιώργης Χαβρεδάκης, στο περιοδικό “Ιστορία εικονογραφημένη”, διευθυντής σύνταξης του οποίου ήταν ο συμμαθητής του στο Γυμνάσιο Βάμου, σπουδαίος δημοσιογράφος και συγγραφέας, επίσης μακαρίτης σήμερα, Νίκος Αγγελής στον “Οικονομικό Ταχυδρόμο”, στα “Χανιώτικα νέα” των οποίων ήταν μέχρι τέλους και για πολλά χρόνια τακτικός συνεργάτης και βέβαια στην “Ελευθερόπολι” (επίσης μέχρι τέλους).
Τη μικρή το δέμας, “τσιλιβίθρα” την έλεγε ο ίδιος, σπουδαία ωστόσο, τρίμηνη περιοδική έκδοση των Αρμενιανών. Κι εδώ, όπως και στα “Χανιώτικα νέα” άλλωστε… βρίσκει τα πλατιά του. Σαν “Γέρω- Χαράλαμπος” στο “Γραμματσάκι του Γέρω”, σαν “Χαράλαμπος Ελευθεροπολίτης” στη “Ροδαρά μας” σαν Χαράλαμπος του Ευστρατίου στις “Χαρούμενες Ιστορίες” σαν “Χ.Μπ.” σαν…
“Οδοιπορικό στον Αποκόρωνα του 1895”, “Η Ελένη με τη μακρέ ποδάρα και η Ζεχρά η αλανιάρα”, “Ο Γουσταύος Φλουράνε, ο Αχιλλέας Ντε Γκράντι και τα ελεύθερα Χανιά”, “Τα ευτράπελα της απογραφής του 1896”, “Στη στράτα του Μουσούρου, υπό καπνούς του πούρου”, “Το αγλαόμορφον άλσος του Πλατανιά Χανίων το 1779”, “Ενα αυτόγραφο κείμενο του Βενιζέλου”, “Ο Γεώργιος Τσόντος στα χρόνια 1895-97” και “Ο κεφάτος μισογύνης Σουρής” οι τίτλοι κάποιων δημοσιευμάτων του.
Ιδιαίτερα εντυπωσιακά “Τα Γραμματσάκια του Γέρω” που τελειώνουν με το υπέροχο “Φιλώ σας κατακούτελα- Γέρω Χαράλαμπος”, για τα οποία έχει γίνει εδώ και χρόνια πρόταση απ’ τον ιδρυτή των “Χανιώτικων νέων” Γιάννη Γαρεδάκη να γίνουν βιβλίο, όπως και οι εκπληκτικές του “Φυλλάδες για τζοι Τούρκους στην Κρήτη”.
“Διδάσκαλο της Κρήτης” είχε ονομάσει τον Χαράλαμπο Μπουρνάζο, σε τιμητική εκδήλωση που είχε γίνει γι’ αυτόν στις 16 Σεπτεμβρίου 2011 στο Ιδρυμα “Αγία Σοφία” ο γενικός διευθυντής του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών και Μελετών Νίκος Παπαδάκης. Για όλα όσα έγραψε, κυρίως όμως για όλα όσα έπραξε και δίδαξε με το ύφος του που αντανακλούσε το ήθος του. Την αγάπη για τη γενέθλια γη (αξέχαστη η εκδήλωση που έκαναν γι’ αυτόν οι χωριανοί του στους Αρμένους στις 17 Αυγούστου 2012), την Κρήτη και την Ελλάδα.
Ωραίος ως Ελληνας, μια ζωή ο Χαράλαμπος Μπουρνάζος.Βαγγέλης Θ. Κακατσάκης
