Παρασκευή, 29 Μαρτίου, 2024

Στον χώρο του ενός λεπτού σιγής

Στάση στον χώρο του ενός λεπτού της σιγής, σήμερα, παραμονή της εθνικής μας γιορτής, της 28ης Οκτωβρίου. Στον “απέραντο”, εκείνο χώρο που κάθε χρόνο εμείς οι ζωντανοί, με προπομπό τη μαθητιώσα νεολαία, αφιερώνουμε (;) στη μνήμη των πεσόντων. Στον χώρο εκείνο, όπου οι μορφές των “αφανών”, που εμείς τους ονοματίσαμε “Άγνωστους Στρατιώτες” επανέρχονται, ως νέοι, ωραίοι, γενναίοι και βέβαια επώνυμοι.

Καθημερινοί άνθρωποι που στο κάλεσμα της ιστορίας, άφησαν τις όποιες λύπες και τις όποιες χαρές τους και ξεπέρασαν το εγώ τους, για να φτάσουν στο “εμείς” του Μακρυγιάννη.

Ο Κωστής, ο Γιώργης, ο Μανούσος… Τα γενναία παιδιά, που για να θυμηθούμε τον Οδυσσέα Ελύτη, παραφράζοντάς τον ελάχιστα, «λιώσαν χιόνι να ξεπλύνουν/ τα κορμιά τους, σιωπηλά ναυάγια της αυγής/ Και τα στόματά τους, μικρά πουλιά ακελάηδιστα/ Και τα χέρια τους, ανοιχτές πλατείες της ερημίας». «Οι πάντα ευκολόπιστοι και πάντα προδομένοι», κατά τον Διονύσιο Σολωμό, που πάνω στην “τσουρουφλισμένη χλαίνη τους, πριν καλά – καλά ξεραθεί το αίμα, έπαιξαν στα ζάρια οι ισχυροί της γης, τα ιδανικά, τα όνειρα και τις ελπίδες τους. Οι εσαεί ωραίοι, που για χάρη τους ο χρόνος των 60 δευτερολέπτων τεντώνει τις φτερούγες του και, σπρώχνοντας το μετά και το πριν, το μπροστά και το πίσω, γίνεται ατελεύτητος, για να χωρέσει το μέγεθος της ωραιότητάς τους…

Στάση στον χώρο του ενός λεπτού της σιγής, σήμερα. Εκεί όπου θα κάνει την εμφάνισή της, η νυν και αεί υπάρχουσα, αλλά η ως συνήθως απούσα, απ’ την όποια έγνοια μας πατρίδα. Με το μαύρο τσεμπέρι της, αιώνιο σημάδι και φυλαχτάρι της μνήμης, δεμένο σφιχτά. Και με τ’ αδράχτι της, καμωμένο από δρυ, παντοτινό σημάδι επιβίωσης στο χέρι. Εχοντας αγκαλιά τη σιωπή των ωραίων νέων, των γενναίων και βέβαια των επώνυμων, εκείνων των ημερών, έτσι όπως και πάλι ο Οδυσσέας Ελύτης, σε πρώτο πληθυντικό πρόσωπο την έχει καταγράψει: «Βαρειά σιωπή έπεσε ανάμεσά μας, επειδή κι η ψυχή μας είχε μήνες τώρα μέσα στις ερημιές αγριέψει, και χωρίς να το λέμε, πολύ λογαριάζαμε τα χρόνια μας. Μάλιστα μια στιγμή δάκρυσε ο λοχίας ο Ζώης κι έκανε πέρα τα χαρτιά με τις είδησες του κόσμου, ανοίγοντας τα πέντε δάχτυλα καταπάνω τους. Και οι άλλοι εμείς δε λέγαμε τίποτε, μονάχα με τα μάτια του δείχναμε κάτι σαν ευγνωμοσύνη».

Στάση στον χώρο του ενός λεπτού της σιγής, σήμερα. Εκεί, όπου κατά τον Γιάννη Ρίτσο «σωπαίνουν τα πουλιά, σωπαίνουν οι καμπάνες, σωπαίνει κι ο πικρός Ρωμιός, μαζί με τους νεκρούς του». Αναμένοντας τη φωνή της πατρίδας. Μια φωνή που έρχεται κατευθείαν από τα μνήματα. Απ’ εκεί όπου οι οπλές των κυπαρισσιών τρέφονται με μνήμες, που παραμένουν ακόμα στο επίπεδο του χρέους, μην επιτρέποντας έτσι το ξεθώριασμα των προσώπων. Κι ακόμα από σβησμένες σήμερα παρασιές, εκεί όπου αρμοδέθηκαν σε συναξάρι τα πάθη του λαού μας και τα παθήματα των ανθρώπων του.

Η φωνή των παππούδων και των γιαγιάδων μας. Η φωνή των Ελλήνων του 1940, που επανέρχεται μια φορά τον χρόνο. Ακριβώς τη στιγμή που τα 60 δευτερόλεπτα της σιγής, τα οποία αφιερώνουμε εμείς οι ζωντανοί στη μνήμη των πεσόντων, πυκνώνουν πέρα από το κρίσιμο σημείο και γίνονται ένα με την αιωνιότητα…

Σημείωση: Βάσεις για τη σημερινή “Στάση” με τίτλο “Στον χώρο του ενός λεπτού της σιγής” δυο κείμενά μου της δεκαετίας του 1990: το πρώτο με τίτλο “Των αφανών” εκφωνήθηκε ως πανηγυρικός της ημέρας στις 28 Οκτωβρίου 1994 στον Μητροπολιτικό Ναό των Χανίων, κατά τον επίσημο εορτασμό της 28ης Οκτωβρίου· “Επίσκεψη στον χώρο της σιωπής”, ο τίτλος του δεύτερου, που δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα μας (27.10.1999) στα “Ακροθιγώς” (στη στήλη “Αυτός ο τόπος ο μικρός ο μέγας”). Αυτά για την ιστορία, και με την επισήμανση ότι, ο πίνακας είναι του ζωγράφου του Έπους του ’40, Αλέξανδρου Αλεξανδράκη.


Ακολουθήστε τα Χανιώτικα Νέα στο Google News στο Facebook και στο Twitter.

Δημοφιλή άρθρα

Αφήστε ένα σχόλιο

Please enter your comment!
Please enter your name here

Εντός εκτός και επί τα αυτά

Μικρές αγγελίες

aggelies

Βήμα στον αναγνώστη

Στείλτε μας φωτό και video ή κάντε μία καταγγελία

Συμπληρώστε τη φόρμα

Ειδήσεις

Χρήσιμα