Στον άγνωστο Αποκόρωνα

Με την ευκαιρία του Παγκοσμίου Συνέδριου Αποκορωνιωτών και μιας και εγώ κατάγομαι από αυτήν την τέως επαρχία θα αναφερθώ σε μερικά όχι και πολύ γνωστά γι’ αυτήν την εξόχως, από πάσης πλευράς, ενδιαφέρουσα περιοχή.
Είχα πριν χρονιά ξεκινήσει για ένα βιβλίο με τον τίτλο αυτού του κείμενου αλλά έμεινε εκεί. Είχα να αναφερθώ σε αμέτρητες ιστορίες, παραδόσεις, θρύλους μα και άγνωστα σημεία του όλου χώρου.
Γιατί ένας τόπος δεν μαθαίνεται μέσα από τα γραφεία και τους καναπέδες αλλά οδοιπορώντας και ερευνώντας.
Με την καλοσύνη που διαθέτουν τα “Χ.Ν.” τις στήλες για γραφτά μου σε επόμενα κείμενα θα αναφερθώ σε άλλα Αποκορωνιώτικα γιατί σήμερο περιληπτικά θα έχω τα σπήλαια.
Κατ’ αρχήν η Εφορεία Παλαιοανθρωπολογίας και Σπηλαιολογίας του Υπουργείου Πολιτισμού έχει πραγματοποιήσει μια θαυμάσια εργασία αφού από το 1996 μέχρι το 2000 ασχολήθηκε με 48 σπήλαια των Χανίων, εκ των οποίων 13 του Αποκόρωνα, και μετά από αυτό το έτος σε αρκετά άλλα. Τα Χανιά έχουν το προνόμιο να διανοίγονται στην γη τους τα περισσότερα σπήλαια στην χωρά μας με καταγεγραμμένα ως τώρα περισσότερα από 2.500 σπήλαια, βάραθρα, σπηλαιοβάραθρα, από τα οποία τα 300 περίπου στον Αποκόρωνα, με τα περισσότερα από τα υπόλοιπα στα Λευκά Όρη. Μέσα στα Αποκορωνιώτικα είναι έξι θυσίας – ιστορικά, 18 με εκκλησίες και τα δυο βαθύτερα βάραθρα της Ελλάδας και από τα βαθύτερα και πλέον ενδιαφέροντα παγκοσμίως. Σε υψόμετρο 1.500 μέτρων Λευκών Ορέων από Μελιδόνι, τοποθεσία Ατζινές, το βάραθρο Γουργούθακας κατακόρυφου σχεδόν βάθους 1.208 μέτρων και πλησίον το Λιοντάρι βάθους 1.100 μέτρων αλλά επίσης και το Μαύρο Σκιάδι οπού βράζουν τα καζάνια των… δαιμόνων κατά την παράδοση, βάθους 350 μέτρων
Τα ανακάλυψαν και εξερευνούσαν για δεκαετία Γάλλοι Σπηλαιολόγοι αλλά τώρα καταριχώνται σε αυτά και Έλληνες αλλά και Χανιώτες. Υπάρχουν μέσα σε αυτά υπόγεια ποτάμια, καταρράκτες, λιμνούλες κ.λπ. ενδιαφέροντα.
Επίσης τα ωραιότερα σπήλαια του Νομού μας όπως το παλατάκι στο Χαϊδοσπήλιο στις Γούρνες, του Σάμωνα (Γαβριλάκη), του Ξανθού, του Κουρνά, του Μεταξάρη και των Κουρουπήδων
Δεν έχουν καταλάβει στον Αποκόρωνα ότι τα βάραθρα “φωνάζουν” για δημιουργία “σπηλαιολογικού πάρκου” οπού θα φθάνουν όλοι οι θιασώτες της αθλητικής σπηλαιολογίας από πολλές χώρες.
Για την ιστορία επισημαίνω ότι τα αναφερθέντα από τον εξαίρετο αρχαιολόγο κ. Λιακόπουλο σπήλαια, αυτό στη Λιτσάρδα, είχαμε προ 15 ετών επισκεφθεί και για ολόκληρη ήμερα προσπαθούσαμε να παραμερίσουμε τον βράχο που το έκλεινε και μέσα υπήρχε βλήμα του πολέμου. Την Λεντάκα Μελιδονίου είχαμε το 1961 επισκεφθεί με τον Πωλ Φωρ όπως και το μικρό βάραθρο Σκώλακας.
Επίσης στη Μαδάρα του συναντούμε τα πέντε ωραιότερα Μιτάτα που περιμένουν συντήρηση – ανάδειξη, πραγματικά αριστουργήματα λαϊκής τέχνης. Υπάρχει η Ρωμαϊκή γέφυρα, ο θολωτός Μινωικός τάφος στη Φυλακή και εκεί η εκκλησία των Καλλέργηδων, τοποθεσίες με περίεργα τοπωνυμία που κάτι κρύβουν όπως η κορυφή της Μαντόνας και άλλες στα Αποκορωνιώτικα Ανατολικά Λευκά Ορη με θαυμάσιες διαδρομές.
Τα μοναδικά στην Κρήτη πανηγύρια της Μαδάρας στο Άγιο Πνεύμα στις Χώσες (Πεμονιανό) του Προφήτη Ηλία πλησίον Μελιδονίου, του Αποστόλου Παύλου στα Βοθωνάκια και στις Γούρνες του Αγίου Μάμμα στου Θε τον Κήπο, της Αση Γωνιάς για Αϊ Γιώργη στο χωριό και Αγιο Παύλο και Παναγία στη Μαδάρα και άλλα.
Ακόμη ανάβαση πεζοπορική μόνο ολίγων ωρών στη μοναδικής θέας κορυφή Δραπανοκεφάλας υψ. 527μ. και σε αυτήν της Δαφνοκεφάλας υψ. 692μ. με ιερό κορυφής στην πρώτη. Αν υπήρχαν άλλου, θα είχαν ήδη μικρά αναβατόρια (τελεφερίκ).
Προ μισό αιώνα είχα συναντήσει τα τελευταία ερείπια του Μοναστηριού που είχε χτίσει πριν χίλια χρονιά ο Άγιος Ιωάννης ο Ξένος αυτό του Αγίου Παταπίου στις εκβολές του ποταμού Μουσέλα.
Οπως ανάφερα θα χρειαζόταν πάρα πολλές σελίδες για απλή και μόνο αναφορά των κρυμμένων θησαυρών του Αποκόρωνα γι’ αυτό περιορίζομαι στα παραπάνω περιληπτικά.
Για τα σπήλαια και τα βουνά του Αποκόρωνα είχα κληθεί και ομίλησα τον Ιανουάριο του 1993 και η ομιλία δημοσιεύτηκε σε τρεις ολοσέλιδες συνέχειες στα “Χανιώτικα Νέα”.