«Σταματία, το γένος Αργυροπούλου»

Έναν χειμαρρώδη μονόλογο που διατρέχει τη σύγχρονη μεταπολεμική ιστορία της Ελλάδας έως τις μέρες μας αποτελεί η παράσταση “Σταματία, το γένος Αργυροπούλου” που θα παρουσιαστεί το Σάββατο στα Χανιά. Το κείμενο είναι του συγγραφέα Κώστα Σωτηρίου, ενώ την παράσταση θα παρουσιάσουν οι ΘΕ.Σ.Η και Stravaganti NUOVI, το Σάββατο 13 Απριλίου, στις 9 το βράδυ, στο YouCA (Καραϊσκάκη 76).

Η ηρωίδα του έργου (που υποδύεται η Νικολέτα Δάφνου) γεννημένη στα μέσα της δεκαετίας του ’30, κόρη ανώτερου δημοσίου υπάλληλου και αρραβωνιασμένη με λοχαγό του Εθνικού Στρατού, μονολογεί αδυνατώντας να παρακολουθήσει και κυρίως να αποδεχτεί τη ζωή που προχωράει δίπλα της. Ο Κώστας Σωτηρίου φλερτάρει με την παρωδία, αλλά αντί για έναν επιδερμικά κωμικό τύπο, παραδίδει έναν κανονικότατο χαρακτήρα: μια ηρωίδα γλαφυρή και παράδοξα συμπαθή μέσα στην ιστορική, πολιτική, κοινωνική και οντολογική αφασία της. Λίγο πριν την παρουσίαση της παράστασης στα Χανιά τα «Χ.ν.» μίλησαν με τον κ. Σωτηρίου για το έργο, την ηρωίδα του και τον ρόλο της ιστορίας στη ζωή των ανθρώπων.

• Στο έργο σας γυρίζει πίσω το ρολόι του χρόνου στον 20 αιώνα, σε εποχές δύσκολες. Στην Ελλάδα η Ιστορία μοιάζει να «βαραίνει» πολύ, άλλοτε δικαιολογημένα κι άλλοτε πάλι όχι. Η δική σας αίσθηση ποια είναι, πόσο τελικά επιδρά στο σήμερα το παρελθόν;

Πρώτα απ’ όλα η ιστορία αναμφίβολα «βαραίνει» όπως λέτε το παρόν αλλά αυτό δεν νομίζω πως συμβαίνει ειδικά στην Ελλάδα. Μια ματιά και μόνο στην Ισπανία, τη Γαλλία και τη Γερμανία, αρκεί για να δει κανείς την επίδραση της ιστορίας στη σύγχρονη πραγματικότητα. Απλώς, εδώ στον τόπο μας, επειδή η ιστορία κουβαλάει πάνω της εκκρεμότητες και συσκοτισμένες περιοχές, ίσως το βάρος της να μοιάζει μερικές φορές μεγαλύτερο από όσο πραγματικά είναι.

• Η ηρωίδα μοιάζει να βρίσκεται σε σύγχυση, αδυνατώντας να κατανοήσει τις αλλαγές που συντελούνται γύρω της. Όλο αυτό -πέρα από τις αστείες στιγμές- κρύβει κι ένα στοιχείο τραγικότητας: είναι η Ιστορία που επιβάλλεται πάνω στον μικρόκοσμο των ανθρώπων. Θα μπορούσε να «διαβαστεί» (και) κάπως έτσι η περιπέτεια της Σταματίας;

Φυσικά και μπορεί να διαβαστεί με αυτό τον τρόπο μιας και κατά την άποψή μου η ιστορία επιβάλλεται πάνω στον μικρόκοσμο των ανθρώπων ενώ ταυτόχρονα διαμορφώνεται από αυτούς. Η Σταματία έχω τη γνώμη πως πρώτα απ’ όλα αρνείται να αποδεχτεί τις αλλαγές που συμβαίνουν γύρω της και φυσικά δεν μπαίνει στον κόπο να τις κατανοήσει και να αντιληφθεί ότι μια τέτοια στάση απέναντι στα διαδραματιζόμενα την οδηγεί στο περιθώριο, την απομόνωση και την αποξένωση από τους ανθρώπους που αγαπά.

• Το χιούμορ είναι ένα σημαντικό στοιχείο στην παράσταση. Για εσάς τι είναι το χιούμορ;

Το χιούμορ είναι για μένα μια διανοητική διαδικασία μέσω της οποίας μπορεί κάποιος να εκφράσει χωρίς κακή πρόθεση, διάφορες καταστάσεις κατά κανόνα κωμικές αλλά και καταστάσεις που εκ των πραγμάτων θεωρούνται και είναι σοβαρές.


• Τα προσωπικά βιώματα τι μερίδιο διεκδικούν από το γράψιμο της συγκεκριμένης ιστορίας;

Πιστεύω πως, θέλοντας και μη, τα προσωπικά βιώματα παρεμβαίνουν σε τέτοιου είδους κείμενα, σε μικρό ή μεγαλύτερο βαθμό. Στη συγκεκριμένη περίπτωση τα προσωπικά μου βιώματα, πιο πολύ έπλασαν την ατμόσφαιρα του κειμένου παρά το ίδιο το κείμενο. Η ατμόσφαιρα του γλεντιού στους αρραβώνες της Σταματίας, το ηλεκτρόφωνο με τους δίσκους, το γλυκό βύσσινο, η αγωνία των εισαγωγικών εξετάσεων για το Πανεπιστήμιο, η χούντα, το Πολυτεχνείο, η μεταπολίτευση και όσα ακολούθησαν, δημιούργησαν την ατμόσφαιρα μέσα στην οποία γεννήθηκε η συγκεκριμένη ιστορία.

• Η παράσταση γνώρισε επιτυχία στις σκηνές που παρουσιάστηκε. Που αποδίδετε αυτή την αποδοχή; Τι νομίζετε ότι είναι αυτό που συγκινεί;

Νομίζω πως οι θεατές, στο πρόσωπο της Σταματίας, αναγνωρίζουν ανθρώπους που έχουν γνωρίσει, που ενδεχομένως είναι πρόσωπα της οικογένειάς τους. Αυτό τους φέρνει ποιο κοντά με την ηρωίδα ενώ ταυτόχρονα η εποχή στην οποία εξελίσσεται τα μεγαλύτερο μέρος της ιστορίας έχει «σημαδέψει» και τους ίδιους τους θεατές. Εκτός αυτού η παράσταση που παρουσιάστηκε στην Αθήνα, όπως και η παράσταση που παρουσιάζεται τώρα στην Κρήτη, είναι καθ’ όλα εξαιρετικές με συνέπεια να γίνονται απόλυτα αποδεκτές από τους θεατές.

Οι συντελεστές Κείμενο: Κώστας Σωτηρίου, σκηνοθεσία: Σοφία Δερμιτζάκη, Σταματία: Νικολέτα Δάφνου, σκηνικά-Κοστούμια: Νίκος Καλαθάκης, επιμέλεια μουσικης- ήχου: Στέλλα Κουφάκη, Σοφία Δερμιτζάκη, φωτογραφίες: Μάνος Πολιτάκης, αφίσα: Λίλα Δάφνου – metrographics.