Φίλες και φίλοι, καλημέρα!
«ΕΥΛΟΓΗΤΗ ΚΑΙ αγία η ημέρα αύτη. Αιώνων πόθοι εξεπληρώθησαν. Αγώνες μακροί αλλ’ ένδοξοι εστεφανώθησαν με το έπαθλον το επιμόνως επιζητηθέν και μόνο αρμόζον, την Ένωσιν. Ημέρα τιμής μεγάλης αύτη δια την Κρήτην. Ημέρα ευτυχίας δια τους Κρήτας». Έτσι άρχιζε το κύριο άρθρο της εκείνη την μέρα την 1η Δεκεμβρίου 1913, η εφ. “Κρητική Επιθεώρησις”. Σαν χθες… Πριν από 100 χρόνια! Σαν αύριο… Μετά από 100 χρόνια! Στους αιώνες των αιώνων θα θυμάται η Κρήτη την ημέρα εκείνη…
“ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ Ημέρα Εκείνη”, όπως έγραψε σ’ ένα ποίημά του ο γράφων, λοιπόν. «Στη χειροπιαστή πραγματικότητα/ της πρώτης λέξης της φοβερής επωδού/ “Ενωσις ή θάνατος”./ Για να δουν τα μάτια, ν’ αφουγκραστούν τ’ αυτιά,/ να ψαύσουν τα χέρια, να μυρίσει η μύτη/ να γευτεί η γλώσσα, να νιώσει ο νους/ το σώμα της γιορτής./ Οπως οι παππούδες μας./ Τι η καρδιά πολλές φορές τους είχε ξεγελάσει».
ΤΟ ΣΩΜΑ της γιορτής εκείνης της ημέρας, της 1ης Δεκεμβρίου 1913. «Στο φρικτό Φιρκά./ Εδώ όπου, η σημαία της Ελλάδας,/ για πρώτη φορά επισήμως,/ κυμάτισε στον κρητικό ουρανό/ στέλνοντας “πρωτίστως/ το γλυκύ της ελευθερίας σάλπισμα,/ εις τας ψυχάς, αι οποίαι/ δεν ηυτύχησαν να ζήσωσιν”». Μα και το σώμα της γιορτής της αυριανής ημέρας, της 1ης Δεκεμβρίου 2013, της επετείου των 100 χρόνων απ’ την ημέρα εκείνη. Πάντα στον Φιρκά, που χρησιμοποιήθηκε από τους Τούρκους ως φυλακή των επαναστατών. Εδώ όπου θα κορυφωθεί το μεσημέρι η επανάληψη του… ανεπανάληπτου εκείνου τελετουργικού με την έπαρση της γαλανόλευκης. Να είμαστε, τουλάχιστον νοερά, όλοι εκεί!
«Ω! ΥΠΑΡΧΟΥΝ ακόμη πολλοί νέοι ορίζοντες για το ανθρώπινο γένος κι η Κρήτη, που βρέθηκε πάντα στα μεγάλα ξεκινήματα του κόσμου, μπορεί να κάνει τα καινούρια της οράματα. Όμως οι νέες και μεγάλες πορείες χρειάζονται πάντα γερά και καινούρια στιβάνια.
Η Κρήτη χρειάζεται ν’ αρματωθεί με τα σύγχρονα όπλα του πολιτισμού και να ξεκινήσει». Πώς να μη θυμηθώ τον Παππού, τον μητροπολίτη Κισάμου και Σελίνου Ειρηναίο Γαλανάκη (απ’ το βιβλίο του “Ο Χριστός σημάδεψε την Κρήτη”, το απόσπασμα) γράφοντας τη στήλη… Και γιατί αυτός εμπνεύστηκε τη δημιουργία του Ιδρύματος “Ελευθέριος Βενιζέλος”, κάτω απ’ την καθοδήγηση του οποίου το κρητικό “εμείς”, γιορτάζει έτσι όπως με λαμπρότητα γιορτάζει την 100η επέτειο της Ένωσης.
ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ Ανδρέα, ωστόσο, του γνωστού και ως… Τρυποτηγανίτη, σήμερα, μην ξεχαστούμε. «Τους κουταλίτες σήμερα, νοικοκυρές θα ψήσουν/ Προσέχουν τα τηγάνια τους μην τύχει και τρυπήσουν», η μαντινάδα που μου έστειλε η Νεκταρία Θεοδωρογλάκη. Χρόνια πολλά και σε όσους-όσες έχουν την ονομαστική τους γιορτή, βέβαια…
«ΕΝΑΣ ΓΕΡΟΣ Κρητικός εστεκόταν εμπρός στην έπαλξιν του Φιρκά και εκύτταζεν, εκύτταζεν, εκύτταζε την σημαία. […] “Τι τηνέ θωρείς, καπετάνιε, τη σημαία; Δεν την εχόρτασες να τηνέ θωρής; Δεν την είδες εχτές;” τον ερώτησεν ένας. “Την είδα, παιδί μου· την είδα χτες για τον απατό μου! Σήμερο τηνέ θωρώ για άλλονε, για ένα σύντεκνό μου, που λαβώθηκε στα 97 και πέθανε από την πληγή”. Πριν να ξεψυχήση, όμως, απλώνοντας τη χέρα του κατά τα Χανιά, επρόφτασε και μου είπε:
“Αν εσύ ζήσης, σύντεκνε, κι αξιωθής να δης τη σημαία μας να στηθή ετσά, στην ντάπια, να πας να τηνε δης, να τηνέ καλοδής, και να ’ρθης στο μνήμα μου να μου φωνάξης δυνατά: Την είδα σύντεκνε! Κι εγώ, έννοια σου, και θα σ’ ακούσω” […]». Νικόλαος Ποριώτης (εφημ. “Εστία”, 9 Αυγούστου 1909).
«Μεριάστε, κάστρα και νησιά και πολιτείες και χώρες,/ και σεις, Νίκες λευκόφτερες και Νίκες λευκοφόρες/ ανοίξτε δρόμο διάπλατο για να περάση η Κρήτη!/ Παλαίβοντας με τον Καιρό τον κοσμοκαταλύτη,/ πατώντας σε χαλάσματα, σε κόκκαλα σε στάχτη,/ γκρέμισε με τα χέρια της και το στερνό το φράχτη,/ που δράκοι τον εφύλαγαν, δράκοι τον είχαν κτίσει/ με χώμα απ’ την Ανατολή, με πέτρα από τη Δύση./ Ερχεται ψιλομέτωπη, μ’ ορθάνοιχτες αγκάλες·/ από τα χέρια της γλυστρούν μαύρων αιμάτων στάλες/ κι όπου πατούν τα πόδια της μένουν βαθιά τα χνάρια/ οι βράχοι, οι πέτρες, τα νερά, τα δέντρα, τα χορτάρια/ […]»
Από το ποίημα “Στην Κρήτη” του Ιωάννη Πολέμη.
ΧΑΙΡΕΤΩ ΣΑΣ ΚΙ ΑΓΑΠΩ ΣΑΣ!
(petaxta.blogspot.com)
