«Έβγαλε λέει νόμο ο βασιλιάς, όταν οι άνθρωποι παραορμάσουν εκεί στην ηλικία των ογδόντα να τους πηγαίνουν τα παιδιά τους σένα ψηλό βουνό να τσι τσουρούνε, να μην παραβαρούν μπλιό τσι νεώτερους. Κι επήρε ένας τον πατέρα του που είχε φτάσει στην ανάλογη ηλικία να τόνε πάει στο βουνό. Άμα φτάσανε στη πρώτη κορφή ρωτά ο νέος τον πατέρα του:
-Πατέρα τι λες. Καλά είναι επαέ;
Ο γέρος, μιλιά. Και συνεχίζουνε τον δρόμο.
Σε λιγάκι πάλι ξαναρωτά:
-Καλλιά είναι εδώ πατέρα;
-Εγώ δεν βλέπω καλά παιδάκι μου. Εσύ που θωρείς καλύτερα διάλεξε τον τόπο που θα σε φέρουν και τα δικά σου παιδιά να σε τσουρίσουν.
-Είντα λες πατέρα. Ντα θα με φέρουνε κι εμένα;
-Ε, αφού είναι νόμος παιδί μου.
Και το ξανασκέφτηκε, λέει, ο νεότερος και δεν τον τσούρησε τον πατέρα του.
Τονε πήρε πίσω στο σπίτι. Κι όταν ο βασιλιάς έβαλε τελάλη να διαλαλήσει πως όποιος δει πρώτος τις αχτίνες του ήλιου πάνω από το βουνό όντε ξημερώνει αυτός θα πάρει την κόρη του γυναίκα και θα κληρονομήσει το βασίλειο, επήγε και ρώτησε τον πατέρα του τι να κάνει. Εκείνος τον συμβούλεψε αντί να κοιτάζει την ανατολή να γυρίσει την πλάτη του και να κοιτάξει το απέναντι βουνό που χτυπάνε οι πρώτες αχτίνες του ήλιου.
Κι έτσι τα κατάφερε ο νέος της ιστορίας μας κι έγινε βασιλιάς».
Ξαναθυμήθηκα την ιστοριούλα αυτή που άκουγα στα μικράτα μου όταν μια φίλη μού ανέφερε την κουβέντα της αλλοδαπής που περιποιείται τελευταία την μητέρα της:
-Εσείς οι Έλληνες της είπε, δεν φροντίζετε τους γονείς σας. Το πολύ – πολύ να πληρώσετε μια ξένη να τους βλέπει. Μετά αποχωρείτε και δεν τους δίνετε καμία σημασία.
Με παραξένεψε η κουβέντα αυτή και μου κακοφάνηκε. Εμείς δεν φροντίζουμε τους γονείς μας; Εμείς που η παράδοσή μας επιτάσσει: Αμα δεν έχεις γέρο, ν’ αγοράσεις.
Εμείς που στην πατριαρχική κοινωνία που μεγαλώσαμε βλέπαμε τον παππού να παίρνει τις σοβαρές αποφάσεις; Που ήταν νόμος και αποδεκτές απ’ όλους;
Και μετά θυμήθηκα. Η κοινωνία αυτή που αναφέρω ήταν η κοινωνία της προηγούμενης γενιάς. Των γονιών μας. Εμείς οι νεότεροι, εξηντάρηδες τώρα πια, της τιμημένης γενιάς του πολυτεχνείου όλα τα αλλάξαμε. Εμείς που σπουδάσαμε και μορφωθήκαμε και θελήσαμε ν’ αναμορφώσουμε την Ελλάδα και την κοινωνία. Να την κάνουμε, τάχα μου, καλύτερη. Και παρασυρθήκαμε από τις σειρήνες που τα δικά τα εύρισκαν λίγα και περιττά και μόνο τα ξένα ήταν καλά. Και πετάξαμε όλα όσα μας είχαν μάθει ότι έχουν σημασία. Κι ενστερνιστήκαμε ξένες ιδέες και πεποιθήσεις.
Και ναι. Οι μεγαλύτεροι, οι ηλικιωμένοι έγιναν βαρίδι στην βολεμένη μας ζωούλα. Ευτυχώς όμως ήταν εποχές ευημερίας και είχαμε κάμποσα λεφτά. Κι έτσι τακτοποιούσαμε το θέμα ανώδυνα για μας. Μια αλλοδαπή, ένα ίδρυμα και είμαστε ξένοιαστοι. Την ανάγκη των μεγαλυτέρων για παρέα, για επικοινωνία, την βρίσκαμε υπερβολική-τι σχέση είχαμε εμείς μ’ αυτούς τους μεγάλους ανθρώπους με τα παλιά μυαλά που δεν μπορούσαν να συμβαδίσουν με την εποχή μας; Την πείρα και τη σοφία τους δεν τα θέλαμε γιατί τα βρίσκαμε παρωχημένα εκτός τόπου και χρόνου. Κι αν καμιά φορά κάποιος σοφότερος έκρουε το κώδωνα του κινδύνου, ότι δηλ. τα πράγματα ίσως να άλλαζαν και να μην ήταν πάντα ευφρόσυνα γελούσαμε και λέγαμε ότι για όλα υπάρχουν βολικές λύσεις. Ας είναι καλά οι τράπεζες και τα δάνεια που μοίραζαν με τόση ευκολία σε κάθε κατεύθυνση. Δεν χρειαζόταν να έχουμε έγνοια για τίποτα. Τα προβλήματά μας ήταν λυμένα.
Οσο για τους μεγαλύτερους υπήρχαν τόσες επιλογές. Αλλοδαπές, ιδρύματα… μια και διαθέταμε λεφτά είχαμε κάμποσες λύσεις.
Και νομίζαμε πως αυτό ήταν αρκετό.
Για την αγάπη το γνοιάσιμο και την φροντίδα που ήθελαν οι μεγαλύτεροι- που θέλει και αναζητά ο κάθε ένας μας- δεν είχαμε καιρό για τέτοια. Είχαμε τόσες πολλές δουλειές και ασχολίες.
Μετά ήρθαν οι δύσκολοι καιροί.
Μας τελειώσαν οι δουλειές κι οι ασχολίες. Μας τελειώσαν και τα περίσσια λεφτά. Κι αρχίσαμε να ψαχνόμαστε.
Κι αντιληφθήκαμε ότι δεν ήταν κούφια τα λόγια που μας έλεγαν. Αλλά εμείς τότε δεν τους δίναμε σημασία. Πως η ζωή μπορεί να έχει δεδομένα που δεν τα έχεις λογαριάσει. Πως τα πράγματα μπορεί να μην είναι έτσι που τα υπολόγισες. Και τώρα στους χαλεπούς καιρούς αρχίζουμε να εκτιμούμε την σοφία και τις γνώσεις των παλαιοτέρων. Αντιλαμβανόμαστε ότι ίσως να μην ήταν αυτοί που δεν ήξεραν, που δεν καταλάβαιναν, αλλά εμείς οι νεώτεροι. Άστε που στις μέρες μας η πενιχρή έστω σύνταξη των μεγαλυτέρων έγινε ουσιαστικό έσοδο της οικογένειας.
Έτσι που λέτε. Αναβαθμίστηκε, τώρα τελευταία η θέση των γεροντότερων.
Αρχίσαμε ξαφνικά να τους βλέπουμε με άλλα μάτια και βγάλαμε από πάνω τους την ταμπέλα του κουραστικού και του παρωχημένου. Τους ακούμε πια με καθαρά αυτιά.
Θέλω να πιστεύω πως, σαν τον νεαρό της ιστορίας μας, αρχίζουμε να καταλαβαίνουμε και πόσο πολύτιμα είναι όσα έχουν να μας πουν και να μας δείξουν. Πόσα ωφέλιμα μαθήματα έχουμε να πάρουμε από αυτούς. Και ίσως μπορέσουμε κάποια από αυτά να τα χρησιμοποιήσουμε για να καταφέρουμε να ξεπεράσουμε δύσκολες σημερινές καταστάσεις. Ίσως κάποιες από τις παλιές γνώσεις μπορέσουν να μας ανοίξουν νέους δρόμους και να μας δώσουν κι άλλες επιλογές ζωής.
Μπεμπλιδάκη Αγγελική
Ετήσια έκθεση του διεθνούς δικτύου των “Γιατρών του Κόσμου” –
Εν μέσω της κρίσης στην υποδοχή μεταναστών και προσφυγών
η πρόσβαση στην υγεία στην Ευρώπη είναι ανησυχητική
Η ετήσια έκθεση του διεθνούς δικτύου των Γιατρών του Κόσμου για το 2016 αναφορικά με την πρόσβαση σε υγειονομική περίθαλψη ευάλωτων ομάδων στην Ευρώπη αποκαλύπτει για μία ακόμα φορά τον αποκλεισμό στην πράξη των ευάλωτων ομάδων από τα ευρωπαϊκά συστήματα υγείας.
Η έκθεση του διεθνούς δικτύου των Γιατρών του Κόσμου με βάση τα ιατρικά και κοινωνικά ιστορικά που συλλέχθηκαν το 2015 σε 31 πόλεις και 12 χώρες με τίτλο: “Η πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη για άτομα που αντιμετωπίζουν διάφορους παράγοντες ευαλωτότητας αναφορικά με την υγεία τους», αποκαλύπτει για ακόμα μια φορά τον αποκλεισμό στην πράξη των ευάλωτων ομάδων από τα ευρωπαϊκά συστήματα υγείας.
Η πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη παραμένει περιορισμένη για τις πιο ευάλωτες ομάδες στην Ευρώπη όπως οι έγκυες γυναίκες και τα παιδιά. Τα στοιχεία μας, μαρτυρούν μία πραγματικότητα εξαιρετικά ανησυχητική:
• 68% των ερωτηθέντων, δεν διαθέτουν ιατροφαρμακευτική κάλυψη (συμπεριλαμβανομένων και των εγκύων γυναικών).
• 54 % των παιδιών, δεν είναι εμβολιασμένα ενάντια στην ιλαρά, την παρωτίτιδα και την ερυθρά ενώ το 32% δεν είναι εμβολιασμένα ενάντια στον τέτανο.
• Πάνω από το 40% των εγκύων γυναικών δεν είχαν πρόσβαση σε προγεννετική φροντίδα πριν επισκεφθούν την κλινική των Γιατρών του Κόσμου. Περίπου το 60% αυτών δεν έχουν εξεταστεί για αιματογενώς μεταδιδόμενα νοσήματα (HIV,HBV,HCV) και δεν γνωρίζουν πού θα μπορούσαν να κάνουν τις συγκεκριμένες εξετάσεις.
• Σχεδόν το 60% των εγκύων γυναικών χωρίς άδεια παραμονής, περιορίζει τις μετακινήσεις του υπό το φόβο σύλληψης,
• Τέλος μόνο το 3.1% των ασθενών ανέφεραν την υγείας τους ως έναν από τους λόγους για τη μετανάστευσή τους.
Οι πολλαπλές βίαιες εμπειρίες που έχουν βιώσει οι άνθρωποι που φθάνουν στην Ευρώπη θα πρέπει να ευαισθητοποιούν τις υγειονομικές αρχές σχετικά με τις ανάγκες των μεταναστών και των προσφύγων: Σε κάθε χώρα θα πρέπει να εφαρμόζονται σωστές συνθήκες υποδοχής και περίθαλψης.
«Το 2015 για μας αποτελεί την χρονιά που η διεθνής αλληλεγγύη στους μετανάστες και στους πρόσφυγες αποκάλυψε τη δύναμη και τις αδυναμίες της. Αυτή η δύναμη αναδεικνύεται μέσα από την αλληλεγγύη των πολιτών κάθε εθνικότητας οι οποίοι οργανώθηκαν για να βοηθήσουν τους μετανάστες και για να ανταποκριθούν στις ανάγκες τους. Η πραγματική απογοήτευση προήλθε από την πλειοψηφία των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων οι οποίες στάθηκαν ανίκανες να θεσπίσουν κοινούς κανόνες που να επιτρέπουν να δοθεί μια ικανοποιητική απάντηση στις ανάγκες ανθρώπων που έχουν ξεφύγει από πολέμους, συγκρούσεις και καταστάσεις απειλητικές για τη ζωή τους» εξηγεί η Françoise Sivignon, πρόεδρος της γαλλικής αντιπροσωπίας των Γιατρών του Κόσμου.
Απέναντι σε αυτήν την αποτυχία, οι Γιατροί του Κόσμου ζητούν από τα κράτη – μέλη και τους θεσμούς της Ευρωπαϊκής Ένωσης:
• Την πρόσβαση των πάντων στα εθνικά συστήματα υγείας πάνω στις αρχές της αλληλεγγύης, της ισότητας και της δικαιοσύνης.
• Οι γυναίκες θα πρέπει να έχουν πρόσβαση στην προγεννητική φροντίδα, σε μια ασφαλή γέννα και στη διακοπή της κύησης σε περίπτωση που το επιθυμούν.
• Τα παιδιά θα πρέπει να έχουν πρόσβαση στα εθνικά προγράμματα εμβολιασμού και στην παιδιατρική φροντίδα.
• Κατάλληλες συνθήκες υποδοχής (στέγη, εγκαταστάσεις υγιεινής, φροντίδα, πρόσβαση στην πληροφορία, κ.λπ.), σύμφωνα με τα πρότυπα της ανθρωπιστικής παρέμβασης.
• Η δημιουργία νόμιμων και ασφαλών διαδρομών πρόσβασης, με τη δυνατότητα να ζητείται άσυλο στην χώρα επιλογής του εκάστοτε μετανάστη.
• Ικανοποιητικές συνθήκες υποδοχής και επαρκής νομική προστασία, ειδικά για τις γυναίκες και τα παιδιά, που αποτελούν πλέον την πλειοψηφία των μεταναστών και των προσφύγων.
• Τα κράτη – μέλη και τα όργανα της Ε.Ε. θα πρέπει να σταματήσουν αμέσως την κράτηση των ανηλίκων και να δημιουργήσουν τις κατάλληλες δομές για τα ασυνόδευτα παιδιά.
