Η Ευρωπαϊκή Ενωση παραπαίει και μάλιστα κατ’ εξακολούθηση. Και αυτό το δείξαμε και με το προηγούμενο σημείωμά μας. Σήμερα θα δούμε τον τομέα των επενδύσεων που ξαφνικά βρέθηκε στο σημείο άμεσης προτεραιότητας, δεδομένου ότι χωρίς επενδύσεις δεν μπορεί να απορροφηθεί η ανεργία, δεν μπορεί να υπάρξει μεγένθυνση της παραγωγής, άρα αύξηση του ΑΕγχΠ. Και όλα αυτά γιατί η Γερμανία επέβαλε την πολιτική λιτότητας, τη στιγμή που τα άλλα μεγάλα μπλοκ των οικονομιών στον κόσμο επέλεξαν μια χαλαρή νομισματική πολιτική, που έδωσε σημαντικά αποτελέσματα έναντι της στείρας και άθλια εφαρμοζόμενης γερμανικής πολιτικής.
Για να πάει μπροστά μία οικονομία ας μη νομιστεί ότι απαιτούνται πολλά προαπαιτούμενα που είναι και της μόδας.
• Μία οικονομική ηρεμία και ανάγκη για επενδύσεις.
• Ενα σωστό και λειτουργικό τραπεζικό σύστημα.
• Η ύπαρξη ανεργίας διευκολύνει την ουσία των επενδύσεων.
• Ενα σύνολο κανόνων και διατάξεων που ονομάζεται συνήθως «αναπτυξιακός νόμος».
• Και άλλοι παράγοντες και μάλιστα πολλοί, αλλά ας μείνουμε στους 4 πρώτους.
Τα προγράμματα και οι παγκόσμιες εξελίξεις δεν ευνοούν τις επενδύσεις, κυρίως εφόσον οι πολιτικές λιτότητας δεν επιτρέπουν την απελευθέρωση από τα δεσμά της έλλειψης ρευστότητας των τραπεζών. Οπως αναλύσαμε και στο προηγούμενο σημείωμά μας, η πολιτική ποσοτικής χαλάρωσης που ακολουθεί η κεντρική τράπεζα των Η.Π.Α. έδωσε σημαντικά οφέλη στην Αμερικάνικη οικονομία και τη δημιουργία νέων θέσεων απασχόλησης. Και παρά το ότι από τον περασμένο Μάρτιο η Ε.Κ.Τ. αγοράζει τίτλους από τις αγορές, κάθε μήνα, ύψους 60 δισ. ευρώ, δεν έχει μέχρι σήμερα αποδώσει τα αναμενόμενα η κίνηση αυτή. Ούτε μία πληθωριστική πίεση. Ομως η τρομοκρατία ή η συνεχιζόμενη υποτίμηση του ευρώ έναντι του δολαρίου ή η λιγοστή οικονομική δραστηριότητα της Ευρωζώνης, υποχρεώνουν την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) να προχωρήσει σε μέτρα περαιτέρω μείωσης των επιτοκίου καταθέσεων της αλλά και σε αύξηση της ποσοτικής χαλάρωσης πέραν των 60 δισ. ευρώ μηνιαίως.
Πριν λίγες μέρες, ο πρόεδρος της Ε.Κ.Τ. Μάριο Ντράγκι επιβεβαίωσε την προοπτική αυτή υπογραμμίζοντας την ανάγκη να πάρει μέτρα για την αύξηση του πληθωρισμού, αναφερόμενος αφενός στη μείωση των επιτοκίων καταθέσεων της Τράπεζας αλλά και στην επέκταση του προγράμματός της για αγορά ομολόγων (Ποσοτική Χαλάρωση). Η υλοποίηση ενός τέτοιου προγράμματος φαίνεται να ευνοεί άμεσα και την Ελλάδα που μπορεί να ελπίζει ότι θα ενταχθεί και αυτή στις φθηνές δανειοδοτήσεις της Ε.Κ.Τ. Μάλιστα πηγαίνοντας ακόμη παραπέρα οι αναλυτές αναμένουν νέες συγκεκριμένες πρωτοβουλίες – αποφάσεις του κ. Ντράγκι, στο συμβούλιο των διοικητών των κεντρικών τραπεζών των χωρών – της Ευρωζώνης στις 3 Δεκεμβρίου. Και στη διάρκεια του Ευρωπαϊκού Τραπεζικού Συνεδρίου στη Φρανκφούρτη, ο κ. Ντράγκι είπε ότι «αν κρίνουμε ότι η σημερινή πορεία της πολιτικής μας, δεν είναι επαρκής για να πετύχουμε τον στόχο μας, θα κάνουμε αυτό που οφείλουμε δηλαδή να αυξήσουμε τον πληθωρισμό το συντομότερο δυνατόν».
Αυτή η δήλωση του κ. Ντράγκι υπονοεί και υπόγειο πόλεμο από τον πρόεδρο της Γερμανικής Μπούντεσμπανκ Γενς Βάιντμαν, που πιστεύει ότι δεν έχει δοθεί ο απαραίτητος χρόνος για να μπορέσουν να αποδώσουν τα προσδοκώμενα αποτελέσματα. Να σημειώσουμε ότι τη θέση του Γερμανού τραπεζίτη στηρίζει και ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε.
Υπάρχει και άλλη εξήγηση της υπάρχουσας ανυπαρξίας επενδύσεων1, που αφορά έστω και κατά ποσοστό τη φοροδιαφυγή, όπως φαίνεται από τη στάση των πολυεθνικών στις ακροάσεις στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Το θέμα αυτό θα το δούμε διεξοδικά στο ερχόμενο σημείωμά μας, που θα αναλύσουμε τη σχετική έκθεση του Ευρωκοινοβουλίου.
Πάντως διατυπώνουμε έντονες ανησυχίες για τις επενδύσεις στη χώρα μας, διότι όπως φαίνεται και στον πίνακα που παραθέτουμε, οι προοπτικές είναι ανύπαρκτες, και η πρόσφατη εξέλιξη δείχνει μαύρα αποτελέσματα για τον τομέα αυτό που είναι ζωτικής σημασίας για την οικονομία.
Στον ακόλουθο πίνακα αφαιρέσαμε πολλές χώρες, αλλά αφήσαμε αρκούντως άλλες, για να δούμε τις εξελίξεις στον τομέα των επενδύσεων.
Συμπερασματικά υποστηρίζουμε ότι η άρση των ελέγχων κεφαλαίου έχει οδηγήσει σε απόγνωση τον επιχειρηματικό ιστό της χώρας και πρέπει να αρθούν αυτοί έστω και με κίνδυνο περαιτέρω συρρίκνωσης των ισχνών καταθέσεων που έχουν απομείνει στις ελληνικές τράπεζες.
Παρατηρούμε ότι παρά τα όσα ακούστηκαν δεν είδαμε ούτε σχέδιο του αναπτυξιακού νόμου, που θα πρέπει να είναι ικανός να προβεί σε άμεσες απορροφήσεις κεφαλαίων απ’ αυτά που πολύ διαφημίζει ο πρόεδρος της Κομισιόν κ. Γιούνκερ.
1. http://www.europarl.europa.eu/news/el/news-room/content/20151112STO02501/html/%CE%A6%CE%BF%CF%81%CE%BF%CE%B4%CE%B9%CE%B1%CF%86%CF%85%CE%B3%CE%AE-%CE%BF%CE%B9-%CF%80%CE%BF%CE%BB%CF%85%CE%B5%CE%B8%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%AD%CF%82-%CF%83%CE%B5-%CE%B1%CE%BA%CF%81%CE%BF%CE%AC%CF%83%CE%B5%CE%B9%CF%82-%CF%83%CF%84%CE%BF-%CE%95%CE%9A
