Η τιθάσευση της παγκοσμιοποίησης (European Globalisation Adjustment Fund: ten years of European solidarity)1 »κρύφτηκε και πίσω από το όραμα που μεταδόθηκε στα πέρατα της ΕΕ από την πρόσφατη ομιλία του Γάλλου προέδρου Εμμανουέλ Μακρόν. Μια προτροπή θα θέσω μόνο στο σημερινό μου σημείωμα. Η ελληνική κυβέρνηση πρέπει να λέει ΝΑΙ στο όραμα Μακρόν, αλλά μελετημένο, όπως θα προκύψει αβίαστα από την ανάλυση που επιχειρώ. Αλλιώς θα χαθεί ακόμη μια ευκαιρία για τη χώρα μας. Και τότε θα φταίνε ξεκάθαρα οι πολιτικοί που χειρίστηκαν το θέμα, αν δεν ακολουθήσουν ορισμένες μελετημένες προτροπές.
Στο τελευταίο μας σημείωμα είχαμε καταλήξει στο συμπέρασμα ότι αν η βάση της ΕΕ φαίνεται με την πλήρη λειτουργία του πυλώνα του ανταγωνισμού, και μάλιστα του θεμιτού και όχι του αθέμιτου ανταγωνισμού, πρέπει να μπορείς να ασκείς πολιτικές που θα επιτρέψουν μια αναδιανομή εισοδημάτων προς τις αδύναμες μάζες των πολιτών, είτε συγκυριακά προσμετρημένων, είτε διαρθρωτικά επιβεβλημένων.
Ο πρόεδρος Μακρόν είπε από την Πνύκα ότι πρέπει να αναβαθμιστεί η ΕΕ, με τρόπο που να μπορεί να ασκήσει τα καθήκοντά της. Πρότεινε κοινό υπουργό οικονομικών, που ξεκάθαρα, πάει ένα βήμα μπροστά το όλο οικοδόμημα, στόχος μας δε, είναι να δούμε τι σημαίνει αυτό για την Ελλάδα και πως μπορεί να εξειδικευτεί. Θα αναφερθώ σε έννοιες και θέματα που έχουμε θίξει στα σημειώματά μας αυτά και προφανώς θα καταδειχθεί το σημείο που η νέα πολιτική κατάσταση μπορεί να δημιουργήσει στην Ευρώπη, και μέσω αυτής και στη χώρα μας, αφού, καλώς, είμαστε μέρος αυτού του κοινού γίγνεσθαι.
Οι παλαιότεροι θα θυμούνται πως ο Γάλλος πρόεδρος Φρανσουά Μιτεράν, μαζί με το Γερμανό καγκελάριο Χέλμουτ Κολ κατάφεραν να σπρώξουν προς τα μπροστά την ΕΕ, παρά τις αιχμηρές αντιρρήσεις της Θάτσερ, η οποία τελικά έφυγε από τη μέση με ένα δις € ετήσιο τσεκ. Βασικός εκφραστής και αρχιτέκτονας της τότε πολιτικής υπήρξε ένας άλλος εμπνευσμένος Ευρωπαίος ο εν ζωή Ζακ Ντελόρ. Όσοι ασχολιόμασταν τότε με το θέμα γνωρίζαμε πολύ καλά ότι δούλευε στο φουλ ο άξονας Παρίσι – Βόνη (πρωτεύουσα της Δ. Γερμανίας, μέχρι την επανένωση των δυο Γερμανιών, την εξαΰλωση του σοβιετικού μοντέλου και την απαρχή της παγκοσμιοποίησης).
Ακολούθως η Ευρώπη πέρασε στα χέρια των λογιστών και των μικρόψυχων. Οι λογιστές είναι ένα καθόλα αξιόλογο επάγγελμα, δεν εφαρμόζονται όμως τα ντεσιντεράτα τους για να εξαθλιώνονται ανθρώπινες μάζες. Ούτε ξαφνικά γιατί έτσι το προστάζουν οι καιροί, γίνονται διευρύνσεις fast track με χώρες που δεν μπορούσαν, ούτε να κατανοήσουν, ούτε να εφαρμόσουν αυτά που προέτασσε η πρακτική και θεσμική λειτουργία της ΕΕ, δηλαδή το κοινοτικό κεκτημένο και οι αρχές του ανταγωνισμού. Έγινε, ελέω γερμανικής νοοτροπίας, που κέρδισε ότι και αν είχε βάλει στο νου της. Δεν πάει όμως, άλλο η μηχανή αυτή. Γι αυτό και ο νέος Γάλλος πρόεδρος που κέρδισε άνετα τις πρόσφατες εκλογές στην πατρίδα του, τις κέρδισε προτάσσοντας την αλλαγή στην ΕΕ. Και είναι βέβαιο ότι θα ακολουθήσουν οι Γερμανοί. Αλλιώς όντως τότε θα μιλούμε για το που πάει η ΕΕ. Η διεύρυνση της ΕΕ με 10 και στη συνέχεια με άλλες δυο χώρες και άλλη μια, καθώς και η αποχώρηση της Μεγάλης Βρετανίας, δημιούργησε μια νέα εποχή, όπου φαίνεται ως αδήριτη ανάγκη να περιοριστεί η ελευθεροποίηση του εμπορίου, ήτοι η παγκοσμιοποίηση. Οι συνθήκες απέδειξαν ότι δεν επιτρέπουν την παγκοσμιοποίηση, διότι δεν ισχύουν ορισμένα προαπαιτούμενα.
Την εποχή του Μιτεράν – Κολ δημιουργήθηκαν οι συνθήκες που ζούμε σήμερα, αλλά επιβλήθηκαν από την ισχυρή Γερμανία. Η εκτροπή που έγινε με πρωτοβουλίες του ουσιαστικά επιβεβλημένου από τις ΗΠΑ για δυο φορές προέδρου της ευρωπαϊκής εκτελεστικής εξουσίας (Μπαρόζο) έριξαν την άμαξα και τα άλογα στο κενό. Πρώτη και καλύτερη την πλήρωσε η χώρα μας. Και έτσι τώρα καλούμαστε μέσα από τη χώρα αυτή να επανιδρύσουμε την Ευρώπη. Ακόμη και με τις δυσκολίες που έχουμε. Ας πάρουμε ένα παράδειγμα (και το μοναδικό) που θέλω να αναπτύξω. Όταν η φτωχή Ελλάδα εκδίδει ένα ομόλογο το εκδίδει γνωρίζοντας ότι οι καρποί του πρέπει να αφορούν την υπερ αναπτυγμένη πλευρά της χώρας, όπως και τις μη αναπτυγμένες περιφέρειες της. Δε νοείται να πηγαίνουν τα θετικά σε περιορισμένο αριθμό ανθρώπων και περιοχών. Γιατί το σημειώνω αυτό; Γιατί απλούστατα, αν υπάρξει, και πρέπει να υπάρχει μια κεντροποιημένη οικονομική ισχύς (υπουργός οικονομικών της ΕΕ, που θα εκδίδει αποφάσεις που θα υιοθετούνται από το κολλέγιο των αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων) θα υιοθετούνται πολιτικές που θα έχουν διαφορετική ισχύ για τις αναπτυγμένες βορειοκεντρικές χώρες και περιοχές. Δεν μπορεί, λοιπόν, και δεν πρέπει να μην ισχύσει μια κεντρική πολιτική χωρίς αναδιανομή πόρων στο σύνολο της επικράτειας της ΕΕ, χωρίς διακρίσεις, και χωρίς την ύπαρξη δυσλειτουργίας των θεσμών, άρα επαναπροσδιορισμός της εκτελεστικής εξουσίας. Η έκδοση λοιπόν ευρωομολόγων είναι μονόδρομος για την άσκηση κεντρικής οικονομικής πολιτικής.
Υπενθυμίζω ότι όσες προσπάθειες και αν έγιναν από σημαίνοντα πρόσωπα στην ΕΕ δεν κατέστη ποτέ δυνατόν να εκδοθούν ευρωομόλογα. Είναι όμως ο καιρός τώρα. Με την υιοθέτηση της νέας πολιτικής που ευαγγελίσθηκε από την Πνύκα ο Γάλλος πρόεδρος Μακρόν, τα πράγματα αλλάζουν. Και οι συνθήκες είναι ίδιες.
Υπενθυμίζω επίσης, ότι καθόλου τυχαία, ευρίσκονται αποταμιευμένα σε γερμανικές τράπεζες περί τα 7 τρις € όπως έχουμε σημειώσει σε προηγούμενο σημείωμά μας, αλλά και όπως ανάφερε σε μια πραγματικά εμπνευσμένη παρέμβασή της σε τηλεοπτικό σταθμό η έγκριτη δημοσιογράφος αναλύτρια κυρία Κύρα Αδάμ, μόλις πριν 2-3 μέρες. Η υιοθέτηση λοιπόν νέας προοπτικής είναι τέτοιας φύσης που οι νέοι Πολιτικοί Δημοσιονομικοί Προϋπολογισμοί (ΠΔΠ) μπορούν να τύχουν γερμανικής συνεισφοράς σε περίπου 40% ποσοστό και γαλλικής παρέμβασης περίπου 25%. Τι σημαίνει αυτό. Ότι η ευρωπαϊκή ανάπτυξη περνά υποχρεωτικά μέσα από αναδιανομή πόρων για την εφαρμογή πολιτικών που θα στοχεύουν στην πλήρη εφαρμογή αρχών όπως ανταγωνισμός, κοινοτικό κεκτημένο, αλληλεγγύη , σεβασμός στο περιβάλλον και επιβολή πολιτικής συνοχής. Η εφαρμογή αυτών των πολιτικών μέσω κοινής οικονομικής πολιτικής καθιστά αναγκαία την έκδοση ευρωομολόγων, πράγμα που δε σηκώνει αναβολή, ως προς την υιοθέτηση του μοντέλου. Η πρόκληση αυτή πέφτει, μεταξύ άλλων, και στους ώμους του Έλληνα κυβερνήτη και εδώ δε χωρούν πολιτικές yes men και οσφυοκαμπτικής πολιτικής του στυλ «να είμαστε αρεστοί στα μεγάλα ευρωπαϊκά συμφέροντα».
Εδώ περνούν μόνο οι άνθρωποι που προτάσσουν το ελληνικό συμφέρον.
Φαίνεται ότι αρχίζει να ροδίζει η αυγή χωρίς την αθλιότητα της παγκοσμιοποίησης, όπου ακόμη και οι προφήτες της, όπως οι ΗΠΑ, βγαίνουν τώρα και λένε «πρώτα η Αμερική»! Καιρός να εφαρμόσουμε και εμείς οι Ευρωπαίοι το αντίστοιχο.
1. https://ec.europa.eu/commission/sites/beta-political/files/reflection-paper-globalisation_el.pdf
