Στον αριθμό των 60.000 ανέρχονται οι πάσχοντες από Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ) στην Κρήτη, 10.000 από τους οποίους με προχωρημένη νόσο. Περίπου 4.000 ζουν μόνο κάτω από οξυγόνο επί 24ώρου βάσης κατ’ οίκον.
Τα παραπάνω στοιχεία ανακοίνωσε χθες ο διευθυντής της Πανεπιστημιακής Πνευμονολογικής Κλινικής, Νικόλαος Τζανάκης, με αφορμή την παγκόσμια ημέρα αφιερωμένη στην Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ).
Οπως σημειώνει ο ίδιος, ο οποίος είναι επίσης Αναπληρωτής Καθηγητής Πνευμονολογίας στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Κρήτης, «το κάπνισμα, ενεργητικό και παθητικό, αποτελεί τον κυριότερο παράγοντα κινδύνου για την ΧΑΠ. Τώρα τελευταία όμως με την οικονομική κρίση η χρήση τζακιών, σομπών κ.λ.π. επιδεινώνει σοβαρά το πρόβλημα ιδίως στα αστικά κέντρα, όπου συνυπάρχει και η ατμοσφαιρική ρύπανση, επιδεινώνοντας τα συμπτώματα τους. Τα συμπτώματα της ΧΑΠ (βήχας, πτύελα, δύσκολη αναπνοή στην μυϊκή προσπάθεια) χαρακτηρίζονται από σταδιακή εμφάνιση είναι τόσο ύπουλη η ανάπτυξη τους έτσι ώστε οι πάσχοντες για κάποια χρόνια τα θεωρούν λανθασμένα σαν μία φυσιολογική συνέπεια του καπνίσματος και της ηλικίας. Έτσι δεν καταφεύγουν στον πνευμονολόγο για να εξεταστούν και να υποβληθούν σε σπιρομέτρηση που είναι η εξέταση που διαγνώσκει τη νόσο».
Η ΧΑΠ «αποφράζει τους βρόγχους (τους αεραγωγούς που αναπνέουμε) και καταστρέφει κυριολεκτικά τους ιστούς των πνευμόνων. Οι βλάβες αυτές από ένα σημείο και μετά είναι μη αναστρέψιμες. Δυστυχώς μόνο αφού καταστραφεί το 50-60% των πνευμόνων ο ασθενής αρχίζει να έχει σοβαρά συμπτώματα και 2-3 κρίσεις επιδείνωσης της αρρώστιας τον χρόνο, κρίσεις που συχνά τον οδηγούν να εισαχθεί και να νοσηλευτεί στο νοσοκομείο. Αν ο ασθενής συνεχίσει να αγνοεί τα ενοχλητικά συμπτώματα του βήχα, της απόχρεμψης και του εύκολου λαχανιάσματος (δύσπνοια) και να καπνίζει αφήνει την αρρώστια να εξελιχθεί στην πιο προχωρημένη της μορφή».
Σύμφωνα με την ανακοίνωση της Πανεπιστημιακής Πνευμονολογικής Κλινικής, «τα δεδομένα της μεγάλης πανευρωπαϊκής μελέτης ERS COPD Audit study που πραγματοποιήθηκε με συμμετοχή 16.000 ασθενών, στην οποία συμμετείχε και η χώρα μας αποδεικνύει ότι το 7% των Ελλήνων ασθενών με ΧΑΠ που θα νοσηλευτεί στο νοσοκομείο λόγω παρόξυνσης θα πεθάνει εντός 3 μηνών!».
Παγκόσμιες διαπιστώσεις δείχνουν ότι:
•Η ΧΑΠ είναι η 5η αιτία θανάτου παγκοσμίως και θα ανέβει στην 3η έως το 2020.
•Ευθύνεται κάθε χρόνο για περισσότερους από τρία εκατομμύρια θανάτους στον πλανήτη μας και εκτιμάται ότι προκαλεί παγκοσμίως περισσότερες από 29 εκατομμύρια χρόνια ζωής σε συνθήκες αναπηρίας (disability-adjusted life-years).
•Το συνολικό κόστος σε φάρμακα, νοσηλείες και για την όλη αντιμετώπιση της νόσου είναι τεράστιο (π.χ. στις ΗΠΑ ξοδεύονται 24 δις. δολάρια ετησίως).
•Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας κατέταξε την ΧΑΠ σε μία από τις 5 πιο επικίνδυνες αρρώστιες της επόμενης χιλιετίας και συντονίζει προσπάθειες για την αντιμετώπισή της, όπως αυτή με το ακρωνύμιο GOLD (Global Initiative for Chronic Obstructive Lung Disease) www.goldcopd.com.
Σε ό,τι αφορά την Ελλάδα:
•9 ενήλικες καπνιστές στους 100 στην χώρα μας πάσχουν από τη νόσο (8.4%), δηλαδή περίπου 600000 Έλληνες νοσούν.
•Το 56% δηλαδή 300.000 αυτών δεν γνωρίζουν ότι πάσχουν.
•Οι μισοί πάσχοντες συνεχίζουν να καπνίζουν.
•Οι άνδρες πάσχουν 2,5 φορές περισσότερο από τις γυναίκες 11,6% έναντι 4,8%.
Τι πρέπει να γίνει
Στο ερώτημα, τι πρέπει να γίνει, ο διευθυντής της Πανεπιστημιακής Πνευμονολογικής Κλινικής, επισημαίνει:
•Ο καπνιστής πάνω από τα 35 με ένα έστω από τα συμπτώματα βήχα, απόχρεμψη ή δύσπνοια να επισκεφθεί τον πνευμονολόγο και προφανώς να διακόψει το κάπνισμα!
•Όλοι οι καπνιστές πρέπει να κάνουν ετήσια σπιρομέτρηση (ειδική εξέταση διαγνωστική της ΧΑΠ) σε πιστοποιημένα πνευμονολογικά ιατρεία και να καταφύγουν στα ιατρεία βοήθειας διακοπής καπνίσματος.
•Οι πάσχοντες που δεν το γνωρίζουν, διατρέχουν κίνδυνο εκδήλωσης σοβαρού εμφράγματος ή και εγκεφαλικού, συχνή επιπλοκή-συνοσηρότητα της ΧΑΠ.
•Όλοι οι διαγνωσθέντες πρέπει να μπουν σε ειδικό πρόγραμμα θεραπείας και αποφυγής παραγόντων κινδύνου και να λάβουν την κατάλληλη αγωγή που θα ανακουφίσει τα συμπτώματα τους, θα μειώσει τον κίνδυνο εισαγωγής στο νοσοκομείο και θα επιβραδύνει τη νόσο.
•Η πολιτεία πρέπει να επανδρώσει τις υγειονομικές μονάδες με ειδικούς γιατρούς (πνευμονολόγους) για να αντιμετωπιστεί αυτή η παγκόσμια επιδημία.
Ο ίδιος καλεί την πολιτεία «να βοηθήσει στην ανάπτυξη προγραμμάτων μείωσης της καπνιστικής συνήθειας, καθώς και μείωσης της ενδο-οικιακής (τζάκια, σόμπες) αλλά και εξω-οικιακής ατμοσφαιρικής ρύπανσης (αυτοκίνητα/βιομηχανικές εκπομπές)» και «τους αρμοδίους να βοηθήσουν στην αυστηρή εφαρμογή της απαγόρευσης του καπνίσματος στους δημόσιους χώρους».
