Παρασκευή, 29 Μαρτίου, 2024

Πνευματικά και καλλιτεχνικά γεγονότα του τόπου μας

Αγαπητοί αναγνώστες
Καλημέρα Σας!

LAZAROSΑύριο Σάββατο (8/4) η Εκκλησία μας γιορτάζει την Ανάσταση του Λαζάρου, κι από μεθαύριο: Βάγια και Βαγιοβδομάδα.
Ετσι, η ύλη της σελίδας μας, θα αναφέρεται στην ιερή εθιμολογία των ημερών και θα παρακολουθεί το Εορτολόγιο της Εκκλησίας μας!
Του Λαζάρου λοιπόν, αύριο! Τα σχολεία μας, ήδη από χθές έκλεισαν, για τις γιορτές του Πάσχα. Βέβαια, οι ομάδες που θα ψάλουν αύριο τα Λαζαρικά κάλαντα σε κάποιες γειτονιές και χωριά, είναι δεδομένο, όπως είναι βέβαια και η προετοιμασία των χορωδιών για τα Εγκώμια της Μεγάλης Παρασκευής βράδυ, στον Επιτάφιο! Ολοι, εξάλλου, οι μαθητές Γυμνασίων, Λυκείων, συμμετέχουν – εφόσον τους ζητηθεί, σ’ αυτήν την μεγάλη εσπέρα, ψάλλοντας τα Εγκώμια, οι περισσότεροι, ή ντυμένες Μυροφόρες κάποιες μαθήτριες γύρω από τον Επιτάφιο, σ’ όλες τις Ενορίες της πόλης μας και των χωριών μας!
Αναφερθήκαμε πιο πάνω, στα Κάλαντα του Λαζάρου. Πολλοί γονείς, αλλά και συνάδελφοι, μας τηλεφώνησαν να τα ξαναγράψουμε και φέτος στη στήλη μας ίσως για να τα ψάλουν.
Τα λόγια λοιπόν των Καλάντων του Λαζάρου, είναι – κατά μία από τις πολλές παραλλαγές των η παρακάτω:
“-Σήμερον έρχετ’ ο Χριστός,
ο επουράνιος Θεός,
εν πόλει Βηθανία,
με κλάδους, με βαΐα.
Εβγάτε, παρακαλούμεν,
διά να σας διηγηθούμεν,
διά να μάθετε τί γίνη
-σήμερον ‘ς την Παλαιστίνη,
Εις την πόλιν Βηθανία
Μάρθα κλαίει και Μαρία,
Λάζαρον τον αδελφόν τους
τον γλυκύν και καρδιακόν τους
τον μοιρολογούν και λέγουν,
τον μοιρολογούν και κλαίγουν.
-Τρείς ημέρας τον θρηνούσαν
και τον εμοιρολογούσαν.
Την ημέραν την τετάρτη
κίνησ’ ο Χριστός για ν’ άρθη,
και εβγήκε και η Μαρία
έξω από τη Βηθανία,
και εμπρός του γόνυ κλίνει,
– και τους πόδας του φιλεί.
– Αν εδώ ήσουν Χριστέ μου,
δεν απέθνησκεν ο αδελφός μου
μα και τώρα ‘γω πιστεύω
και καλώτατα ηξεύρω
ότι δύνασ’ αν θελήσεις
και νεκρούς να αναστήσεις.
Λέγει – Πίστευε Μαρία
άγωμεν εις τα μνημεία
Και πάραυτα ανήλθανε
τον τάφον του εδείξανε.
Τότε ο Χριστός δακρύζει
και τον Αδην φοβερίζει
– Αδη Τάρταρε και Χάρο
– Λάζαρον θε να σου πάρω.
– Δεύρο έξω Λαζαρέ μου
φίλε και αγαπητέ μου!
– Και παρευθύς από τον Αδη
ω εξαίσιον σημάδι!
Λάζαρος απελυτρώθη
ανεστήθη και εσηκώθη
ζωντανός, σαβανωμένος
και με το κερί ζωσμένος.
Τότ’ η Μάρθα κι η Μαρία,
τότε όλ’ η Βιθανία,
Μαθηταί και Αποστόλοι,
τότε ευρεθήκαν όλοι.
Δόξα τω Θεώ φωνάζουν,
και τον Λάζαρον ξετάζουν.
– Πες μας Λάζαρε τί είδες
Εις τον Αδην που επήγες;
– Είδα τρόμους είδα φόβους,
είδα βάσαν και πόνους.
Δώστε μου νερό λιγάκι
να ξεπλύνω το φαρμάκι
της καρδιάς των χειλέων,
και μη μ’ ερωτάτε πλέον.
– Του χρόνου πάλι νάλθωμεν
μ’ υγείαν να σας βρούμεν,
‘ς τους οίκους σας χαρούμενοι,
κι όλοι να τραγουδούμεν”.
Και εις έτη πολλά.
Και με την ευκαιρία του περιεχομένου των παραπάνω καλάντων και των ερωτημάτων στον αναστάντα από τον Κύριο, Λάζαρο, πολλά μπορεί να ειπωθούν! Ενα, μόνο, σημειώνουνε: -Ο Λάζαρος, κατά την παράδοση, στη δεύτερη ζωή του επί γής, μόνο μια φορά, γέλασε! -Πότε; -Οταν, κατέβηκε στην αγορά με τις αδελφές του για ψώνια και πήρε το μάτι του κάποιον που έκλεβε ένα σταμνί, από τον πάγκο του ανθρώπου που τα πουλούσε… Τότε, είπε, και γέλασε σαρκαστικά: “- Θέε μου! πώς γίνεται το ένα χώμα, να κλέβει το άλλο… χώμα!”.
***

BAIFOROS– Και συνεχίζομε τα σχετικά με την μεγάλη μέρα της Κυριακής των Βαΐων. Επόμενη μέρα της Ανάστασης του Λαζάρου και ο Χριστός εισέρχεται στα Ιεροσόλυμα “επί πώλου όνου καθεσθείς”. Στις Εκκλησίες μας έχουν ετοιμαστεί ήδη από χθές βράδυ, τα βάγια, κι έχει στολιστεί ο ναός, ανάλογα. Κι όταν, με το τέλος της θείας λειτουργίας της Κυριακής των Βαΐων, γίνει η απόλυση, καθένας μας θα πάρει το βαγί του, θα το τοποθετήσει στο πέτο του και φτάνοντας στο σπίτι, κι ανοίγοντας την εξώθυρα, δεν θα παραλείψει να σταυρώσει την είσοδο του σπιτιού με το βαγί και να πεί: “- Οξω! ψύλλοι και κοριοί, μέσα μπαίνει το βαγί!”.
– Στο τραπέζι, σήμερα, συνηθισμένο να υπάρχει ψάρι. Το τονίζει η παραγγελία του λαού μας
“- Βάγια, βάγια τω Βαγιώ,
τρώνε ψάρι και κολιό,
κι ως την άλλη Κυριακή,
του Καλιτσουνιού τ’ αυτί!”
πίνοντας δε, στο τραπέζι, ευχόμαστε: “- Και στην Αγία Ανάσταση με καλό!” ή “- Και την Λαμπρή με Υγεία”.
Είπαμε, ότι τα σχολεία έχουν κλείσει. Στα χωριά μας, όμως, “τα δασκαλάκια” έχουν δουλειά! Οδηγημένα από τα μεγαλύτερα, “πιάνουν τα χωράφια και τα δασερά”, μαζεύοντας τα απαραίτητα για τον “οφανό!” ξύλα και θάμνους, όπου θα κάψουν στην πρώτη Ανάσταση και βέβαια θα κάψουν και τον Ιούδα, που ως τόσο έχουν ετοιμάσει άλλες ομάδες. Ολ’ αυτά βέβαια, με την επίβλεψη των Επιτρόπων και των μεγάλων!…
***

– Από το βράδυ των Βαΐων, αρχίζουν οι Ακολουθίες του Νυμφίου, από τις οποίες δεν απουσιάζει κανείς! Ολοι εκκλησιάζονται, κι όλοι μετέχουν. Ετσι, το: «Ιδού ο Νυμφίος έρχεται εν τω μέσω της νυκτός…» το σιγοψάλει ολο το εκκλησίασμα, και βέβαια, το εξαποστείλαριο πριν από τους “Αίνους”: «-Τον νύμφωνα Σου βλέπω, Σωτήρ μου κεκοσμημένον και ένδυμα ουκ έχω ίνα εισέλθω εν αυτώ λάμπρυνον μου την στολήν της ψυχής, φωοδότα και σώσουμε».
Ολ’ αυτά τα μεγαλοβδομαδιάτικα τροπάρια, συγκλονίζουν το εκκλησίασμα με τα νοήματά τους, με την σοφία τους, με το θαυμάσιο μέλος τους και “δε θέλει γράμματα”, για να τα νιώσει κανείς!
Να σημειώσει η στήλη μας και κάτι λαογραφικό των εσπερινών της Μεγαλοβδομάδας: – Τα κορίτσια, στα χωριά μας, το ‘χουν σε καλό, αποχωρώντας με την απόλυση, από την εκκλησία, «να χτυπήσουν δύο σειστριές την καμπάνα» για να πάει -λένε- καλά, “το μεταξαργιό τους” (=οι μεταξοσκώληκες), ώστε να ετοιμαστούν γρήγορα τα προικιά, κι ο γαμπρός… να μην αργήσει, να ‘ρθει! Εμείς, τους το ευχόμαστε!
***

Από τα λαογραφικά των πρώτων ημερών της Μεγαλοβδομάδας, να υπενθυμίσουμε στους αναγνώστες μας το σχετικό παιχνίδι ομοιοκαταληξίας, όπου εμπεριέχεται μονολεκτικά όλη η σημασία της Μεγαλοβδομάδας. Λέει:
– Μεγάλη Δευτέρα – Μεγάλη μαχαίρα,
– Μεγάλη Τρίτη – Μεγάλη Κρίση,
– Μεγάλη Τετάρτη – Ο Χριστός εχάθη,
– Μεγάλη Πέμπτη – Ο Χριστός ευρέθη,
– Μεγάλη Παρασκή – Ο Χριστός εις το καρφί,
– Μεγάλο Σαββάτο – Ο Χριστός στον Τάφο,
– Μεγάλη Κυριακή – Ο Χριστός Αναστημένος, ο Ιούδας κρεμασμένος.
Θα συνεχίσουμε όμως τα “Λαογραφικά Μεγαλοβδομάδας και Λαμπρής” και την επόμενη βδομάδα ως τότε: Γειά σας και Καλή Μεγαλοβδομάδα με Υγεία, σε όλους!


Ακολουθήστε τα Χανιώτικα Νέα στο Google News στο Facebook και στο Twitter.

Δημοφιλή άρθρα

Αφήστε ένα σχόλιο

Please enter your comment!
Please enter your name here

Μικρές αγγελίες

aggelies

Βήμα στον αναγνώστη

Στείλτε μας φωτό και video ή κάντε μία καταγγελία

Συμπληρώστε τη φόρμα

Ειδήσεις

Χρήσιμα