Πνευματικά και καλλιτεχνικά γεγονότα

Αγαπητοί αναγνώστες,
Καλημέρα Σας!
Δοξάζουμε τη χάρη του Θεού, που μας αξιώνει και φέτος να εορτάσουμε σήμερα το πρωί, στις εκκλησίες μας, την εορτή των Αγίων Σαράντα, και με το βράδιασμα να παρακολουθήσουμε την Γ’ στάση των Χαιρετισμών της Παναγίας μας (Ν-Σ) στις ενορίες μας.
Διερχόμαστε μιαν εκκλησιαστική περίοδο, πλούσια σε περιεχόμενο στον πανελλήνιο χώρο. Αξιόλογα στοιχεία λαϊκής λατρείας, για τις γιορτές της περιόδου: Των Αγίων Σαράντα σήμερα, της Σταυροπροσκύνησης, μεθαύριο (11/3), ενώ τις Παρασκευές του Μάρτη 9/3, 16/3 και 23/3 έχουμε τις ιερές ακολουθίες των Χαιρετισμών και ενδιάμεσα του Μεγάλου Κανόνα (22/3) και βέβαια την πανορθόδοξη πανελλήνια γιορτή του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου (25/3) θρησκευτική και εθνική γιορτή και μεγάλη μέρα!
Για σήμερα θα σταθούμε στη μεθαυριανή Κυριακή (11/3) την αφιερωμένη στην Σταυροπροσκύνηση.
Ετσι: – Την Κυριακή της Σταυροπροσκύνησης, η Εκκλησία μας προβάλλει τον Σταυρό του Χριστού, «τη δόξα αυτή της Εκκλησίας και του ανθρώπου, γιατί με τη δύναμή Του, ο άνθρωπος σηκώνει το δικό του σταυρό».
«Διά του Σταυρού, χαρά εν όλω τω κόσμω…» ψάλλουμε χαρμόσυνα και πιστεύουμε ακράδαντα!
Αλλά ας δούμε τη μεγάλη αυτή μέρα της Σταυροπροσκύνησης, από τη λαογραφική πλευρά της, στην περιοχή μας.
Από την παραμονή της, συγκεντρώνονται «τα λουλούδια του Σταυρού» στην εκκλησία, δεντρολίβανα και κατημέρια, μπαρμπαρούσες και άλλα της εποχής. Τοποθετούνται με τάξη σ’ ένα μεγάλο δίσκο ή πανέρι, με το Σταυρό στη μέση, θαρρείς κι αναβλάστησε το άγιο ξύλο Του, εκεί μέσα!
Το Μεσοσαράκοστο, το πρωί έτσι λέμε την Κυριακή της Σταυροπροσκύνησης, γιατί είναι η μέση της Σαρακοστής, -πηγαίνουμε όλοι στην εκκλησία. Στο τέλος της λειτουργίας παίρνουμε, ευλογημένα από του παπά το χερι «τα λουλούδια του Σταυρού» όπως τα λέμε.
-Τα λουλούδια αυτά δεν τα μυρίζονται οι μεγάλοι, γιατί είναι αμαρτία.
-Αν τα φυτέψουμε ριζώνουν γιατί είναι αγιασμένα.
Μ’ αυτά θυμιάζουν ασθενείς ή ματιασμένους και γίνονται καλά, γιατί των αποδίδουν ιαματικές ιδιότητες.
-Σ’ όσα σπίτια φυλάσσουν αγιασμό (αν φυλάσσουν, του έχουν πάντα αναμμένο το καντήλι) βουτούν τα λουλούδια της Σταυροπροσκύνησης μέσα και ραντίζουν έπειτα τον άρρωστο…
Κι οι απλοί μας άνθρωποι μιλούν, συζητούν και λένε «Δόξα Σοι ο Θεός, ήρθεν η Σταυροπροσκύνηση κι εδυναμώσαμε, τη φάγαμε τη Σαρακοστή! Ως ταχιά ’ναι Λαμπρή!» Και συνεχίζουν με πίστη και αυτοπεποίθηση «το στάδιον των αρετών», την πορεία για την Αγίαν Ανάσταση! Κι εμείς τους το ευχόμαστε ολόψυχα!
•••
Καιρός τώρα, να σταθούμε και σε κάποιες εκδόσεις από τον πλούτο που έχει συσσωρευτεί στο γραφείο μας, γιατί τις νοιώθουμε να ανυπομονούν για την καθυστέρηση της παρουσίασής τους, έστω και με δυο γραμμές, από τη στήλη μας.
Πάμε λοιπόν, πάντα με τη σειρά λήψης των:
Ιστορ. & Λαογρ. Μουσείο Ρεθύμνης ΓΑΚ Αρχεία Ν. Ρεθύμνης Σχολικό Μουσείο Δήμου Ρεθύμνης: “Πρακτικά ημερίδας “Μαρτυρίες για τη Μονή Αρκαδίου””, Ρέθυμνο 2017, σχ. 8ο, σ. 158 + Πρωτοσέλιδα εφημ. του 1866 για τ’ Αρκάδι.
Ημερίδα οργανωμένη από το δραστήριο Ιστορικό και Λαογραφικό Μουσείο Ρεθύμνης πρόπερσι 23.10.2016 σε συνεργασία με τα ΓΑΚ – Αρχεία Ν. Ρεθύμνης και το Σχολ. Μουσείο Δήμου Ρεθύμνης, με την ευκαιρία των πλούσιων εορτασμών της 150ετηρίδας από την εθελοθυσία του Αρκαδίου.
Σήμερα, υπό την αιγίδα της Περιφ. Ενότητας Ρεθύμνης και του Δήμου Ρεθύμνης μας χαρίζονται τα πολύτιμα και τόσο ενδιαφέροντα “Πρακτικά του Συνεδρίου” χάρις και στην επιμέλεια του αγαπητού Χάρη Στρατιδάκη, του… ακούραστου! Ενας τόμος, θησαυρός πολύτιμος!
Υστερ’ από τον “Πρόλογο” της Οργανωτικής Επιτροπής και τους Χαιρετισμούς Επισήμων και διοργανωτών ακολουθούν “Οι εισηγήσεις” των υπεράξιων επιστημόνων, που μετείχαν του συνεδρίου. Και είναι με τη σειρά παρουσίασης της Εισήγηγης καθενός οι παρακάτω:
Προεδρείο: Φαλή Βογιατζάκη, Ασπασία Παπαδάκη.
Τα σχετικά με το Αρκάδι εκθέματα και αρχειακά τεκμήρια του Ιστορικού και Λαογραφικού Μουσείου Ρεθύμνης
Φαλή Γ. Βογιατζάκη, πρόεδροςΙστορικού και Λαογραφικού Μουσείου Ρεθύμνης
Το Αρκάδι μέσα από το Αρχείο του Παύλου Βλαστού
Ασπασία Παπαδάκη δρ Ιστορίας
Επισκόπηση της βιβλιογραφίας της τελευταίας πεντηκονταετίας για το Αρκάδι
Χάρης Στρατηδάκης, δρ παιδαγωγός, Επιμελητής Σχολικού Μουσείου
Το Αρκαδικό Δράμα στις εφημερίδες της εποχής του
Γιάννης Παπιομύτογλου πρώην διευθυντής Δημόσιας Κεντρικής Βιβλιοθήκης Ρεθύμνης
Ενα «άγνωστο» ποίημα του 1868 για την Αρκαδική Εθελοθυσία
Μιχάλης Τζεκάκης πρώην διευθυντής Βιβλιοθήκης Πανεπιστημίου Κρήτης.
Προεδρείο: Χάρης Στρατιδάκης, Μιχάλης Τζεκάκης
Ερευνώ, παρατηρώ, συγκρίνω: μια βιωματική προσέγγιση του Αρκαδικού Ολοκαυτώματος από μαθητές Γυμνασίου
Αθηνά Δρανδάκη, φιλόλογος Πειραματικού Γυμνασίου Πανεπιστημίου Κρήτης
Εκδηλώσεις μνήμης για την Αρκαδική Εθελοθυσία την περίοδο της Τουρκοκρατίας.
Νίκος Δερεδάκης δάσκαλος – ιστορικός ερευνητής
Λόγος Καθηγητή Νικολάου Παπαδάκη «Τι είναι δι’ ημάς το Αρκάδι»
Κωστής Ηλ. Παπαδάκης, συνταξιούχος καθηγητής
Πληροφορίες για την Αρκαδική Εθελοθυσία από τις επετειακές εκδηλώσεις του 1885 στο Ρέθυμνο
Θεόδωρος Πελεντάκης, συνταξιούχος καθηγητής
Η βιβλιοθήκη της Μονής Αρκαδίου κατά το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα
Κωνσταντίνος Μ. Παπαδάκης, θεολόγος, βιβλιοθηκάριος Βιβλιοθήκης Πανεπιστημίου Κρήτης.
και ακολούθησαν παρεμβάσεις, ερωτήσεις και η λήξη της ημερίδας.
Συγκροτήθηκε έτσι ένας τόμος πολύτιμος για το θέμα “Μαρτυρίες για τη Μονή Αρκαδίου” για κάθε Κρητικό για κάθε μελετητή της Ιστορίας μας, για τον καθένα μας για τα παιδιά μας
Γιατί, τ’ Αρκάδι και η ηρωική εθελοθυσία Του είναι μια από τις μεγάλες, τις μαρτυρικές και αιμοτοβαμμένες σελίδες της Ιστορίας μας που μας συγκινούν, μας ενθουσιάζουν, μας καθοδηγούν στην ιστορική πορεία και στο Χρέος μας!
Κλείνοντας, η έκφραση των συγχαρητηρίων μας προς την Οργανωτική Επιτροπή της παραπάνω ημερίδας της 23.10.2016 όσος χρόνος κι αν πέρασε δεν λησμονείται. Μπράβο Σας, τιμάτε την ιστορία μας, το Αρκάδι των αιώνων και βέβαια τον εαυτό σας, γιατί γίνεστε «παράδειγμα τοις επιγενομένοις»!
•••
Κι από το γειτονικό Ρέθεμνος, ερχόμαστε στα Χανιά μας! Η στάση μας στη συνοικία Λενταριανών, όπου ο προστάτης των Αγιος Χαράλαμπος μας επιφυλάσσει ύστερ’ από το προσκύνημά μας, και μιαν έκπληξη στο παγκάρι της εισόδου. Πρόκειται για το βιβλίο, που μόλις κυκλοφορήθηκε: + Εμμ. Ε. Γεωργιακάκη “Ωδή στα πάθη” (ποιητ. συλλογή) αέναο του γένους μινύρισμα, Αθήνα 2018, σχ. 8ο, σ. 182.
Ο αείμνηστος π. Εμμ. Ε. Γεωργιακάκης πρωτοπρεσβύτερος της τοπικής μας Εκκλησίας γεννήθηκε στην Παλαιόχωρα Σελίνου το έτος 1974 και τέλειωσε το 6ο Δημ. Σχ. Χανίων στη συνοικία Νέας Χώρας όπου και είχαν μετακατοικήσει.
Πράο και χαρισματικό παιδί, φοίτησε στην εδώ Εκκλησιαστική Σχολή και στην Ανωτέρα Εκκλ. Σχολή στο Ηράκλειο. Χειροτονήθηκε διάκονος το 1996 και πρεσβύτερος το 2006. Υπήρξεν υπόδειγμα αφοσιωμένου ιερωμένου στο έργο του. Ξαφνιαστήκαμε όταν τελευταία μάθαμε πως έγραφε Ποίηση! Και σήμερα πια, μετά θάνατον βέβαια, χάρις στις ενέργειες και στην όλη έρευνα του ακούραστου πανοσιολ. αρχιμ. της ΙΜΚΑ πατρός Δαμασκηνού Λιονάκη, έχομε στα χέρια μας την πολύτιμη “Ωδή στα πάθη”, έργο του αείμν. π. Εμμανουήλ μ’ όλα όσα περιλαμβάνονται στις 180 φροντισμένες σελίδες του τόμου. Μεταφέρω για τους αναγνώστες μας, ένα και μόνο, δείγμα από την αγάπη του πανοσιολ. πατρός Δαμασκηνού Λιονάκη από το περιεκτικότατο “Εισαγωγικό προλόγισμά” του, στην παραπάνω συλλογή «Δεν ήταν του κόσμου τούτου ο πατήρ Εμμανουήλ! Πάροικος και παρεπίδημος προφήτης της παρουσίας του Θεού ήταν, ένας επίγειος Αγγελος και ουράνιος Ανθρωπος, ξένος με τον κόσμο, μακριά από την κακία του, αμόλυντος από την υποκρισία του, πλημμυρισμένος από την αγάπη Του, περικοσμημένος από τη Χάρη Του… Ανθρωπος χαριτωμένος που σαν αστραπή φώτισε τη ζωή μας και όπως οι Τρεις Παίδες, παιδί κι αυτός στο βλέμμα, το χαμόγελο και την καρδιά, διάβηκε μέσα από το καμίνι της άτρωτος, ανοξείδωτος από τη νοτιά των ανθρώπων…
Και μεις, απομείναμε μόνοι… Χωρίς τη ζεστασιά της ψυχής του να μας θερμαίνει στο χειμώνα της ζωής μας, χωρίς το χαμόγελο του να ομορφαινει τις μέρες μας, χωρίς τα μελίρρυτα λόγια του να γλυκαίνουν τις καθημερινές πικρίες μας!
Μείναμε μόνοι, αλλά όχι ορφανοί!
Ο πατήρ Εμμανουήλ έσπευσε γρήγορα να βρεθεί κοντά στον αγαπημένο Νυμφίο της ψυχής του.
Πήρε μαζί του τα βάσανα και τους καημούς μας, τις ελπίδες και τα όνειρά μας, τους φόβους και τις αγωνίες μας και τα εναπέθεσε στο αιώνιο Θυσιαστήριο του Ουρανού, στα πόδια του Παντοκράτορος Θεού…» (σ. 5-6).
Αν είχαμε χώρο όλο το εισαγωγικό τού “συλλειτουργού” του εκκλιπόντος θα το απολαμβάναμε. Είμαστε όμως βέβαιοι ότι όλοι θα φροντίσουμε ν’ αποκτήσουμε την εν λόγω ποιητική συλλογή, μνημόσυνο ευλαβικό στην ψυχή του “Ποιητή”, παρηγοριά στην οικογένειά του, κουράγιο στη μάνα του, ζώσα παρουσία στους ενορίτες του των παθών και του τέλους του…
Μόνο ένα μικρό δείγμα από την εν λόγω συλλογή του αειμν. π. Εμμανουήλ που όντως συγκλονίζει τον αναγνώστη του. Εχει τον τίτλο “Ονειρα μυστικά” και φιλοξενείται στις σ. 31-32 του έργου.
«Κάθε αρχή κι ο θάνατος/ ο μπιστικός/ και κάθε θάνατος/ μια ζωή/ στον ματωμένο οντά/ της οδού “Σελίνου”/ οπού ο χειμώνας/ ο απ’ τους μαστούς του ήλιου/ κρεμασμένος/ θηλάζοντας τις πέτρες/ έζησε/ θηλάζοντας τα δάκρυα των κρίνων/ έγινε/ νούφαρο στον ουρανό./ Θα μου πεις τι αξία έχει να γυρίζεις στα παλιά./ Αξίζει θα σου πω/ θα δω να περιμένουν γερασμένα πρόωρα/ και καρφωμένα ακόμα στο άδειο ξύλινο ανώγι/ τα παιδικά μου όνειρα θα σου πω σκαλίζοντας την γερασμένη πόρτα/ του παλιόσπιτου που μεγάλωσα/ (τότε βέβαια ψευτομπογιατισμένη/ μην φαίνεται η σαπίλα/ και γίνουν ρεζίλι/ οι διπλανοί κοντόφθαλμοι/ μισόγελοι ίσκοι μας)./ Τότε αυτή η πόρτα δεν ντρεπόταν να πει/ χτύπα με και θ’ ανοίξω/ ήταν αρχόντισσα βλέπεις/ η πύλη τ’ ουρανού μου/ αλλά και τα όνειρα/ ήταν πλασμένα με μύθους/ όμορφα και τρυφερά/ (όμως η πραγματικότητα ατίθαση/ κι ανυποψίαστη καλά χωμένη/ στην αμμουδιά ήταν)./ Τώρα η θάλασσα σάπισε την πόρτα/ σάπισε και τα όνειρά μου/ γιατί δεν είχα έναν άνθρωπο/ να μου στείλει λίγη μπογιά θαλάσσης./ Μοιραία τα έθαψα κι εγώ στην αμμουδιά/ οριστικά πια/ για να’ χω κάποιο φίλο μπιστικό/ στον τάφο/ να με συντροφεύει/ και θα’ ναι ωραία/ καθώς μες τη σαπίλα μας/ θ’ αναγαλλιάζουμε παρέα».
Εδώ όμως φτάσαμε συν Θεώ, και σήμερα στο τέλος. Ευχές για την γιορτή της Σταυροπροσκύνησης, μεθαύριο Κυριακή, υγεία και κάθε καλό. Κι ο Μάρτης, να βάλει λίγο νερό στο πρόγραμμά του, γιατί δεν θα πάμε καλά με… την ανομβρία!