Παρασκευή, 29 Μαρτίου, 2024

Περιοδοντικοί νόσοι

Preventing-Peridontal-DiseaseΣΟΦΙΑ Μ. ΔΑΜΙΑΝΑΚΗ*
Ο όρος περιοδοντικοί νόσοι προσδιορίζει μία ομάδα φλεγμονωδών νόσων των ιστών που περιβάλλουν και στηρίζουν τα δόντια (ούλα, οστό), με συχνότερες την ουλίτιδα και τη περιοδοντίτιδα. Απαντούν σε υψηλά ποσοστά στους ενήλικες (75%) και αν μείνουν αθεράπευτες, μπορεί να οδηγήσουν σε απώλεια των δοντιών.
Οφείλονται στα μικρόβια της στοματικής κοιλότητας, τα οποία επικάθονται στα δόντια µε τη µορφή ενός υµενίου (οδοντικό βιοϋμένιο). Οταν το οδοντικό βιοϋμένιο δεν αφαιρείται καθημερινά και αποτελεσματικά μέσω του βουρτσίσματος, τα μικρόβια πολλαπλασιάζονται και οι τοξίνες τους περνούν στα ούλα προκαλώντας φλεγμονές.
Η έναρξη, η βαρύτητα και η ταχύτητα εξέλιξης της νόσου επηρεάζονται από τη συνύπαρξη διαφόρων παραγόντων κινδύνου. Αυτό ερμηνεύει, γιατί μεταξύ δύο ασθενών με ακριβώς το ίδιο επίπεδο στοματικής υγιεινής, το ίδιο φύλο και την ίδια ηλικία, ο ένας μπορεί να εμφανίζει βαριά περιοδοντίτιδα με ταχεία εξέλιξη της νόσου που να οδηγεί σε απώλεια των δοντιών και ο άλλος να μην έχει προσβληθεί από περιοδοντική νόσο. Οι σημαντικότεροι συστηματικοί παράγοντες κινδύνου είναι το κάπνισμα, η κληρονομικότητα, το έντονο stress, οι ορμονικές διαταραχές (κατά την εφηβεία, κύηση, εμμηνόπαυση) και ο σακχαρώδης διαβήτης. Από τους τοπικούς παράγοντες κινδύνου σημαντικότερη είναι η παρουσία κακότεχνων προσθετικών αποκαταστάσεων (σφραγίσματα, γέφυρες) που δημιουργούν προεξοχές και κενά στο όριο δοντιού – αποκατάστασης ευνοώντας τη συσσώρευση μικροβίων.

Α) ΟΥΛΙΤΙΔΑ
Είναι η πιο ελαφριά μορφή περιοδοντικής νόσου, καθώς η φλεγμονή εντοπίζεται μόνο στα ούλα. Τα ούλα διογκώνονται, γίνονται κόκκινα και αιμορραγούν εύκολα. Στο στάδιο αυτό δεν υπάρχει ακόμη καταστροφή του οστού που στηρίζει τα δόντια και η κατάσταση είναι απόλυτα αναστρέψιμη υπό τη προϋπόθεση, ότι ο ασθενής θα δεχθεί έγκαιρα τη κατάλληλη θεραπεία.
Η θεραπεία είναι εντελώς ανώδυνη. Αρχικά εκπαιδεύεται ο ασθενής σε ένα εξατομικευμένο πρόγραμμα σωστής στοματικής υγιεινής και ακολουθεί καθαρισμός των δοντιών για την απομάκρυνση των μικροβίων (με υπερήχους) και την αφαίρεση των χρωστικών (με ελαστικά στίλβωσης και μηχάνημα σοδοβολής). Χρειάζονται 1 – 3 επισκέψεις ανάλογα με τη βαρύτητα του περιστατικού και την ανταπόκριση του ασθενή.
Μετά τη λήξη της θεραπείας ακολουθεί η φάση διατήρησης του θεραπευτικού αποτελέσματος για πρόληψη της υποτροπής, συνήθως κάθε 6 μήνες.

Β) ΠΕΡΙΟΔΟΝΤΙΤΙΔΑ
Σ’ ένα σημαντικό αριθμό ασθενών η αθεράπευτη ουλίτιδα μεταπίπτει σε περιοδοντίτιδα, σε χρόνο που δε γνωρίζουμε και που δε μπορούμε να προβλέψουμε. Στη περιοδοντίτιδα η φλεγμονή έχει επεκταθεί πλέον στο οστό της γνάθου οδηγώντας σε μη αναστρέψιμη απορρόφηση του οστού που στηρίζει τα δόντια. Τα ούλα αποκολλώνται από τα δόντια και δημιουργούνται οι περιοδοντικοί θύλακοι, επίμηκες σχισμές μεταξύ ούλου και δοντιού που ευνοούν τη συσσώρευση μικροβίων. Με την εξέλιξη της νόσου οι περιοδοντικοί θύλακοι βαθαίνουν, τα μικρόβια που φιλοξενούν πολλαπλασιάζονται και γίνονται περισσότερο παθογόνα με αποτέλεσμα η καταστροφή του οστού να αυξάνεται, τα δόντια αρχίζουν τα κουνιούνται και τελικά πέφτουν καθώς δεν έχουν πλέον που να στηριχθούν.

Η ΠΕΡΙΟΔΟΝΤΙΤΙΔΑ ΠΡΟΛΑΜΒΑΝΕΤΑΙ;
Φυσικά. Η περιοδοντίτιδα αναπτύσσεται πάντοτε σε υπόστρωμα ουλίτιδας και αυτή η αρχή είναι η βασικότερη για τη πρόληψή της. Δεδομένου ότι η ουλίτιδα προσβάλλει σχεδόν όλους τους εφήβους, ο ασφαλέστερος τρόπος για να προλάβουμε την εμφάνιση της περιοδοντίτιδας είναι να επέμβουμε ήδη από την εφηβεία θεραπεύοντας την ουλίτιδα.

Η ΠΕΡΙΟΔΟΝΤΙΤΙΔΑ ΘΕΡΑΠΕΥΕΤΑΙ;
Εάν η περιοδοντική νόσος διαγνωσθεί έγκαιρα και αντιμετωπισθεί κατάλληλα θεραπεύεται. Το θεραπευτικό πρωτόκολλο περιλαμβάνει τα εξής:
• Ενημέρωση και εκπαίδευση του ασθενή στις μεθόδους στοματικής υγιεινής που του ταιριάζουν.
• Συντηρητική περιοδοντική θεραπεία (αποτρύγωση – ριζική απόξεση) για την απομάκρυνση των μικροβίων από τους περιοδοντικούς θυλάκους και την επιφάνεια της ρίζας. Πραγματοποιείται με  υπερήχους και εργαλεία χειρός υπό τοπική αναισθησία. Η διαδικασία είναι ανώδυνη και ολοκληρώνεται σε 4 – 6 συνεδρίες. Σε πολύ επιθετικές μορφές της νόσου μπορεί να χορηγηθούν συνδυαστικά και αντιμικροβιακά. Συνήθως μετά από 2 – 3 μήνες τα αποκολλημένα ούλα ξανακολλούν στην επιφάνεια του δοντιού, οι περιοδοντικοί θύλακοι εξαφανίζονται και επανέρχεται η περιοδοντική υγεία.
• Χειρουργική περιοδοντική θεραπεία (με εφαρμογή ραμμάτων). Εφαρμόζεται σ’ ένα πολύ μικρό αριθμό δοντιών και ασθενών εκεί που η συντηρητική θεραπεία από μόνη της δε κατάφερε να ελέγξει την φλεγμονή και την εξέλιξη της νόσου. Η απόφαση για χειρουργική θεραπεία λαμβάνεται 2 – 12 μήνες μετά τη λήξη της συντηρητικής θεραπείας. Σε καμία περίπτωση η χειρουργική θεραπεία δεν υποκαθιστά τη συντηρητική περιοδοντική θεραπεία καθώς οδηγεί σε εντονότερη απώλεια των περιοδοντικών ιστών και αυξάνει τον αριθμό των δοντιών που χάνονται. Το είδος της χειρουργικής τεχνικής που θα εφαρμοστεί υπαγορεύεται από τον τύπο και τη σοβαρότητα των βλαβών που παρέμειναν μετά τη συντηρητική θεραπεία. Σε ορισμένες περιπτώσεις μπορούμε με τη βοήθεια ειδικών μικροχειρουργικών τεχνικών, κατάλληλων μοσχευμάτων και αυξητικών παραγόντων να αναπλάσουμε τους ιστούς που χάθηκαν ως συνέπεια της περιοδοντικής νόσου.
• Φάση διατήρησης του αποτελέσματος με επανελέγχους (κάθε 3-6 μήνες) στους οποίους γίνεται ένας απλός καθαρισμός για την απομάκρυνση των μικροβίων που έχουν αρχίσει να εγκαθίστανται κάτω από τα ούλα προκειμένου να αποφευχθεί η πιθανότητα υποτροπής της νόσου.
• Σε περίπτωση απώλειας δοντιών, η αναπλήρωσή τους μπορεί να γίνει με οδοντικά εμφυτεύματα.

Η ΠΕΡΙΟΔΟΝΤΙΚΗ ΝΟΣΟΣ ΕΙΝΑΙ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΗ ΓΙΑ ΤΗ ΓΕΝΙΚΗ ΥΓΕΙΑ;
Η περιοδοντική νόσος έχει συσχετιστεί με αυξημένο

κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακών νόσων, σακχαρώδους διαβήτη, χρόνιας νεφρικής νόσου, χρόνιων αναπνευστικών παθήσεων, άνοιας, οστεοπόρωσης, ρευματοειδούς αρθρίτιδας και επιπλοκών κύησης (δυσκολία στη σύλληψη, γέννηση πρόωρων και ελλιποβαρών βρεφών, προεκλαμψία).
Ευρήματα δείχνουν ότι η μικροβιακή φλεγμονή των ούλων μπορεί να επιβαρύνει τη συστηματική υγεία μέσα από δύο ξεχωριστούς μηχανισμούς. Αφενός τα μικρόβια που συσσωρεύονται στα ούλα μπορούν να μεταφερθούν μέσω της κυκλοφορίας του αίματος σ’ άλλα σημεία του οργανισμού. Αφετέρου η έκκριση κάποιων παραγόντων της φλεγμονής μέσα στη κυκλοφορία μπορεί να προκαλεί μία μόνιμη χαμηλής έντασης συστηματική φλεγμονώδη αντίδραση από τον οργανισμό.

ΠΟΙΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΜΑΣ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΟΥΝ;
• Κακοσμία.
• Αιμορραγία των ούλων.
• Ούλα κόκκινα, διογκωμένα και ευαίσθητα στη πίεση.
• Υποχώρηση των ούλων και αποκάλυψη των ριζών των δοντιών.
• Δόντια που φαίνονται μακρύτερα.
• Δημιουργία κενών μεταξύ δοντιών και ούλων.
• Εκροή πύου από τα ούλα και εμφάνιση αποστημάτων.
• Δόντια που έχουν μεταναστεύσει και αλλαγή του τρόπου σύγκλεισης του στόματος.
• Ευαισθησία στο κρύο και στο ζεστό.
• Κινητικότητα δοντιών.

ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΠΑΣΧΩ ΑΠΟ ΠΕΡΙΟΔΟΝΤΙΚΗ ΝΟΣΟ ΚΑΙ ΝΑ ΜΗ ΤΟ ΕΧΩ ΑΝΤΙΛΗΦΘΕΙ;
Δυστυχώς ναι. Συνήθως η έναρξη της νόσου είναι αιφνίδια και η πλειοψηφία των περιπτώσεων εξελίσσεται σιωπηλά χωρίς έντονα συμπτώματα, με αποτέλεσμα οι περισσότεροι ασθενείς να αντιλαμβάνονται ότι πάσχουν από περιοδοντίτιδα όταν έχουν ήδη αρχίσει να κουνιούνται τα δόντια. Ιδιαίτερα οι καπνιστές αργούν περισσότερο να το αντιληφθούν καθώς δεν εμφανίζουν αιμορραγία. Ομως σ’ αυτό το στάδιο η καταστροφή είναι μεγάλη και η θεραπεία περισσότερο περίπλοκη, ενώ ορισμένες φορές κάποια ή και όλα τα δόντια δε μπορούν να σωθούν.

*xειρουργός Οδοντίατρος (D.D.S.) – Περιοδοντολόγος (M.Sc.)
Εξειδικευμένη στα Οδοντικά Εμφυτεύματα.


Ακολουθήστε τα Χανιώτικα Νέα στο Google News στο Facebook και στο Twitter.

Δημοφιλή άρθρα

2 Comments

  1. Τα σιδερακια για την επαναφορα των δοντιων μου και την καλυτερη συγκλειση θα επιδεινωσει η θα βελτιωσει το οστο λογω ελαφριας περιο/δας?τα δοντια μετα τη θεραπεια μπορει να ξαναμετακομισουν?

Αφήστε ένα σχόλιο

Please enter your comment!
Please enter your name here

Εντός εκτός και επί τα αυτά

Μικρές αγγελίες

aggelies

Βήμα στον αναγνώστη

Στείλτε μας φωτό και video ή κάντε μία καταγγελία

Συμπληρώστε τη φόρμα

Ειδήσεις

Χρήσιμα