Περί Παιδείας

Κάθε χρόνο τέτοιες μέρες, με αφορμή τις Πανελλαδικές Εξετάσεις, έρχονται στον νου μας σκέψεις για το εκπαιδευτικό σύστημα της Ελλάδας.
Κάθε φορά σκέφτομαι πως το μόνο που δεν αλλάζει, εν τέλει, είναι οι εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις. Κάθε υπουργός επιθυμεί να κάνει τη δική του μεταρρύθμιση, με αποτέλεσμα καμία να μην μπορεί να στεριώσει.
Κι όμως μια μεταρρύθμιση του παρελθόντος, το 1964, γνωστή ως μεταρρύθμιση Παπανούτσου, έθεσε τα θεμέλια για τον ουσιαστικό εκσυγχρονισμό του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος.
Το φάσμα εκείνης της μεταρρύθμισης ήταν ευρύτατο, αφού καθόρισε κατάργηση των οικονομικών επιβαρύνσεων για σπουδές, επέκταση της υποχρεωτικής εκπαίδευσης από έξι σε εννέα χρόνια, καθιέρωση της δημοτικής ως αποκλειστικής γλώσσας στο Δημοτικό Σχολείο και ως ισότιμης προς την καθαρεύουσα στις άλλες βαθμίδες κ.ά.
Η μετατροπή της εκπαίδευσης σε πραγματική Παιδεία απαιτεί αλλαγές από φωτεινά μυαλά, που θα ανοίγουν τον δρόμο της φαντασίας και της δημιουργικότητας στα παιδιά. Ετσι, ώστε παράλληλα με τη γνώση να καλλιεργείται η κριτική ικανότητα, ο πολιτισμός, αλλά και ο σεβασμός της διαφορετικής άποψης. Δηλαδή, να καλλιεργείται η ελευθερία, αλλά και η ουσία της Δημοκρατίας, ο πολιτισμός και η Παιδεία που τόσο έχει ανάγκη η χώρα.
Χωρίς αυτές οι αλλαγές να… αλλάζουν κάθε τόσο από τους εκάστοτε υπουργούς, αλλά να προσαρμόζονται στις νέες συνθήκες που διαμορφώνονται στον κόσμο και να μην αγνοούν τι γίνεται στην υπόλοιπη Ευρώπη.
Ο Φρίντιχ Νίτσε, ο οποίος πέθανε σαν χθες στις 25 Αυγούστου του 1900, έλεγε: «Ο πιο σίγουρος τρόπος να διαφθείρεις έναν νέο είναι να τον διδάξεις να εκτιμά περισσότερο εκείνους που σκέφτονται σαν κι αυτόν από εκείνους που σκέφτονται διαφορετικά». Μα, μόνο με τον σεβασμό στον διάλογο και άρα στη διαφορετική σκέψη, μόνο με τη διαλεκτική λογική του Χέγκελ: «Θέση, αντίθεση, σύνθεση» μπορούμε να βαδίσουμε σαν κοινωνία προς τα εμπρός…