Παρασκευή, 29 Μαρτίου, 2024

“Πασαδόροι και βαστάζοι”

«Οφείλομεν δε ημείς οι δυνατοί
τα ασθενήματα των άλλων βαστάζειν»
(Απ. Παύλος, Προς Ρωμαίους Επιστολή, κεφ. IE’)

ΣΤΙΣ κοινωνίες των ανθρώπων ανέκαθεν συνυπάρχουν αυτοί που σηκώνουν σταυρό (οι, κατά τον Απ. Παύλο, «δυνατοί») και οι άλλοι που τους τον φορτώνουν, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο! Όσο για “Σίμωνες Κυρηναίους”, με την καχυποψία, τον εγωισμό και την αδιαφορία που κυριαρχούν σήμερα, πού να βρεθούν;
ΑΥΤΟΥΣ που σηκώνουν τα βάρη ονομάζει, στο ομότιτλο με το θέμα μας βιβλίο της η κα Αθηνά Κακούρη, “βαστάζους”, ενώ τους άλλους που τους τα «πασάρουν» τους λέει “πασαδόρους” (1). Κάθε κοινωνική τάξη, κάθε οικογένεια ή  ομάδα ανθρώπων, ακόμη και τα κράτη μεταξύ τους συμπεριλαμβάνουν μέσα τους τούς “ξύπνιους” και τα “κορόιδα”! Είμαστε, άραγε, έτσι πλασμένοι; Άλλοι, δηλαδή, να έχουν ευαισθησίες κι άλλοι όχι; Άλλοι να είναι ευσυνείδητοι κι άλλοι «ασυνείδητοι»;
ΓΕΝΙΚΟΤΕΡΑ, εξετάζοντας τις δυο παραπάνω λέξεις διαπιστώνουμε πως η χώρα μας, για παράδειγμα, έχει μετατραπεί εδώ και 6 χρόνια –μαζί με άλλες του Νότου- σε «βαστάζο» του ευρώ και της ευρωπαϊκής οικονομίας, με «πασαδόρους» τους δανειστές μας (την τρόικα ή τους «θεσμούς»). Αλλά, μήπως μαθητές, σπουδαστές και φοιτητές, δεν έχουν καταντήσει «βαστάζοι» της κάθε «μεταρρύθμισης» στην Παιδεία, με «πασαδόρους» τους εκάστοτε υπουργούς της; Αιώνιοι «βαστάζοι» των φορολογικών βαρών δεν είναι οι μισθωτοί κι οι συνταξιούχοι, με  «πασαδόρους» τους ανίκανους (;) υπουργούς Οικονομικών -των πάσης αποχρώσεως κυβερνήσεων, που δεν μπορούν να φτιάξουν ένα δίκαιο φορολογικό σύστημα;
ΑΥΤΟΣ ο διαχωρισμός, σε “βαστάζους” (θύματα) και “πασαδόρους” (θύτες) γίνεται ευκρινέστερος σε περιόδους κρίσης, όπως αυτή που περνάμε τώρα. Όταν υπάρχουν τέτοιας έκτασης οικονομικοκοινωνικές ανατροπές που διαλύουν τον κοινωνικό ιστό, με συνέπεια την κατάρρευση ακόμη και των στοιχειωδών δομών (δημόσια υγεία, δημόσιο σχολείο, δημόσια ασφάλεια κ.λπ.), αυτό που αποτραβιέται μη ενδιαφερόμενο ως θα ώφειλε για το άτομο -τον πολίτη- είναι το κράτος: που «πασάρει» την έννοια της αλληλεγγύης στην προαίρεση του κάθε πολίτη.
ΕΤΣΙ, “βαστάζοι” γύρω μας γίνονται πολλοί από ανάγκη ή από φιλότιμο, ενώ “πασαδόροι” αυτοί που δηλώνουν αδυναμία (πραγματική ή υποκριτική), για αλληλεγγύη. Το πρόβλημα εμφανίζεται κυρίως στο πρώτο κύτταρο που συγκροτεί –και συγκρατεί- μια κοινωνία, την οικογένεια. Δεν υπάρχει ελληνικό σπίτι που να μην έχει πληγεί από την κρίση. Η οικονομική εξαθλίωση οδηγεί πολλά άτομα στη μιζέρια, τη γκρίνια ανάμεσα στα ζευγάρια, στην κατάθλιψη, το διαζύγιο, την εγκατάλειψη παιδιών, ακόμη και στο έγκλημα.
Η ΑΥΞΑΝΟΜΕΝΗ επίσης ανεργία, όπως και η τωρινή αλλοπρόσαλλη πολιτική της «αριστερής» κυβέρνησης, έχουν προκαλέσει υπαρξιακούς φόβους, απελπισία, απόγνωση, παράταιρη προσκόλληση στην οικογένεια, παράλογες συμπεριφορές. Η γενική κατάσταση, όπως διαμορφώθηκε τα τελευταία χρόνια, γεννάει νοσηρότητα, πίκρα, απογοήτευση, νεύρα. Πού χώρος για ελπίδα; Ευτυχώς υπάρχουν, όπου υπάρχουν ακόμη, οι γονείς -συνταξιούχοι οι περισσότεροι- που με τους γλίσχρους μισθούς τους βοηθούν τα παιδιά τους. Να, οι πρώτοι και βασικότεροι “βαστάζοι” της κοινωνίας μας.
ΥΠΑΡΧΟΥΝ και οικογένειες στις οποίες υπάρχουν ανήμποροι ή ασθενείς γέροντες γονείς, ΑμεΑ, διανοητικά θύματα της κρίσης κ.λπ. Τις καταστάσεις αυτές ο καθένας μας τις βλέπει ως πρόσθετο “άχθος” στη ζωή του. Θέλει να τις αποφύγει, να τις αποκρύψει, να αρνηθεί την ύπαρξή τους. Ή, να τις φορτώσει στα άλλα μέλη της οικογένειας. Σε τέτοιες περιπτώσεις την “πληρώνουν” οι πιο ευαίσθητοι κρίκοι των οικογενειών, οι γυναίκες.
ΑΝ, παρ’ ελπίδα υπάρχει βαθιά και δυνατή αγάπη ανάμεσα στα άτομα μιας οικογένειας, το (οποιοδήποτε) “αδύναμο” μέλος της υποφέρει ηπιότερα το πρόβλημά του, δεχόμενο τη φροντίδα των άλλων. Έστω και εκ περιτροπής. Όσο κρατάμε ζωντανή την ανθρωπιά μας, η έννοια του καθήκοντος απέναντι στους άλλους παραμένει ζωτικής σημασίας για τη νοηματοδότηση της ζωής μας. Αυτό το ζούμε τόσο με τους ανώνυμους, αλλά πάντα ενεργούς εθελοντές (Ερυθροσταυρίτες ή όχι) που δραστηριοποιούνται κάθε φορά που η Μεσόγειος θα “ξεβράσει” στις ακτές της Κρήτης καραβιές δυστυχισμένων μεταναστών (όπως προχθές), όσο και με τις ΜΚΟ στις οποίες το καθήκον ξεπερνά τα φυσιολογικά όρια των ανθρώπων (2). Η εκτέλεση του καθήκοντος απέναντι σε πάσχοντες συνανθρώπους μας είναι μια μορφή αντίστασής στο να μην αδρανοποιηθούμε, να μην αποκτηνωθούμε.
ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ μέλη ανθρωπιστικών οργανώσεων (ή και αυτόνομα) που από καλή διάθεση, από τάμα ή από βαθιές εμπειρίες στον πόνο, αφιερώνονται σώματι στην εξυπηρέτηση των πασχόντων: είναι οι «βαστάζοι» του πόνου των άλλων. Θα πάνε στα σπίτια των αδύναμων ατόμων της γειτονιάς τους, στα ιδρύματα που φιλοξενούν ψυχοπαθείς ή διανοητικά ανάπηρους, θα φροντίσουν για την καθαριότητά τους, το ρουχισμό ή τα σεντόνια τους, θα βοηθήσουν στο να κάνουν μικρούς περιπάτους έξω από το ίδρυμα, θα πάνε στο Νομαρχιακό Νοσοκομείο να επισκεφθούν μοναχικούς ασθενείς, θα νοιαστούν για την προμήθεια βασικών φαρμάκων κ.λπ. Αυτοί είναι οι βαστάζοι «εθελοντές», ένα σπάνιο είδος ανθρώπων που εργάζεται αθόρυβα, μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας. Χωρίς ποτέ τα ΜΜΕ να τα έχουν ανακαλύψει, αφού δεν «δημιουργούν» φωναχτές ειδήσεις… Αντίθετα, αν δεν υπάρχει αυτή η εσωτερική δύναμη της αγάπης, τότε το (οποιοδήποτε) ασθενές άτομο, άθελά του, γίνεται “μπαλαντέρ” ανάμεσα στα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας ή της κοινωνίας. Ή, πιθανόν να καταλήξει σε κάποιο Ίδρυμα στο οποίο θα σιγοσβήσει, χωρίς την παρουσία δίπλα του αγαπημένων προσώπων.
ΑΠΟ την υπόθεση «βαστάζοι – πασαδόροι», αυτοί που φαινομενικά κερδίζουν είναι οι δεύτεροι! Έτσι πιστεύουν. Στην πραγματικότητα ζημιωμένοι βγαίνουμε όλοι διότι, ακόμη και σε ομάδες αγρίων ζώων της ζούγκλας, τα ασθενή μέλη τους προστατεύονται σθεναρά από τα υπόλοιπα, κάθε φορά που υπάρχει ένας οποιοσδήποτε κίνδυνος. Εκεί, βέβαια, δεν υπάρχουν διακρίσεις σε «βαστάζους» και «πασαδόρους»…
*Δανειζόμαστε το χαρακτηριστικό τίτλο από το γνωστό μυθιστόρημα της Αθηνάς Κακούρη “Πασαδόροι και Βαστάζοι”, χωρίς βέβαια το περιεχόμενο του “Περι-διαβάζοντας” να έχει καμιά σχέση.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:
-(1) «Πασαδόροι και Βαστάζοι»: ένα απολαυστικό «μυθιστόρημα σε έντεκα ιστορίες» της κας Αθηνάς Κακούρη, σε έκδοση της εφημερίδας «Το Βήμα», 2014. [Σύμφωνα, βέβαια, με το λεξικό Μπαμπινιώτη, στην κυριολεξία «βαστάζος» είναι ο εργάτης (συχνά ιθαγενής αχθοφόρος σε εξερευνητικές αποστολές), ο αχθοφόρος, ενώ, «πασαδόρος» (ο/η) (συνήθ. στο βόλεϊ) είναι ο παίκτης που κατεξοχήν καθορίζει το ρυθμό και το στυλ παιχνιδιού μιας ομάδας, δίνοντας κατάλληλες πάσες στους συμπαίκτες του].

-(2) «Κάθε άνθρωπος, όσο είναι άνθρωπος, έχει καθήκοντα απέναντι στους συνανθρώπους του» [Henri Bergson, στο «Οι δυο πηγές της Ηθικής και της Θρησκείας», 1932].


Ακολουθήστε τα Χανιώτικα Νέα στο Google News στο Facebook και στο Twitter.

Δημοφιλή άρθρα

Αφήστε ένα σχόλιο

Please enter your comment!
Please enter your name here

Εντός εκτός και επί τα αυτά

Μικρές αγγελίες

aggelies

Βήμα στον αναγνώστη

Στείλτε μας φωτό και video ή κάντε μία καταγγελία

Συμπληρώστε τη φόρμα

Ειδήσεις

Χρήσιμα