«Ξέρεις τα σπίτια
πεισματώνουν εύκολα
σαν τα γυμνώσεις»
Γ. Σεφέρης
Πολλές φορές το τελευταίο διάστημα έχουν γραφεί σχόλια και απόψεις για την τύχη των εγκαταστάσεων του πρώην Θ.Ψ.Π.Χ.
Εγκαταστάσεις που παραμένουν κενές και αναξιοποίητες 8 χρόνια τώρα μετά το κλείσιμο του Ασύλου και την αντικατάστασή του από ένα τομεοποιημένο, κοινοτικό, παγκρήτιο δίκτυο υπηρεσιών ψυχικής υγείας. Λέμε λοιπόν ότι αυτό το δίκτυο -μοναδικό στην Ελλάδα- που θέλει την Ψυχιατρική να λειτουργεί χωρίς Ψυχιατρείο, χωρίς μεταγωγές, απομονώσεις και στέρηση δικαιωμάτων, πρέπει να στηριχθεί, να συμπληρωθεί και να ολοκληρωθεί. Ολοκλήρωση του “παραδείγματος” της Κρήτης σημαίνει -εκτός των άλλων και αξιοποίηση των εγκαταστάσεων του παλαιού Ψυχιατρείου Σούδας.
Αξιοποίηση, όμως, υπέρ των ασθενών, υπέρ των υπηρεσιών υγείας, υπέρ της πόλης και υπέρ της τοπικής κοινωνίας. Τα τελευταία χρόνια έχουν δει το φως της δημοσιότητας πολλές προτάσεις και έχουν υποβληθεί ως αιτήματα προς τις αρμόδιες υπηρεσίες ακόμη περισσότερες. Στον αντίποδα όλων αυτών υπάρχει τελευταία η είδηση ότι οι εγκαταστάσεις παραχωρούνται προς πώληση στο Τ.Α.Ι.ΠΕ.Δ.!
Κατά τη γνώμη μου -γνώμη που τα τελευταία χρόνια πλέον είναι γνώμη πολλών- ο χώρος του Ψυχιατρείου πρέπει να μετασχηματιστεί από “χώρος της τρέλλας” σε χώρο γνώσης και πολιτισμού. Για να γίνει αυτό δεν πρέπει ο χώρος να “τεμαχιστεί” φιλοξενώντας διάφορες “παρα-ασυλικές” δραστηριότητες, καλύπτοντας “υπαρκτές ανάγκες”, αλλά πρέπει να αποτελέσει κάτι οραματικό για την πόλη και τους κατοίκους. Κάθε πρόταση που ακούγεται πρέπει όμως οπωσδήποτε να απαντά στην εξεύρεση πόρων. Αλλιώς το Τ.Α.Ι.ΠΕ.Δ. καιροφυλακτεί. Σκεπτόμαστε, ζούμε και δρούμε σε συγκεκριμένη οικονομικοκοινωνική συγκυρία και οι προτάσεις μας πρέπει να περιέχουν και «όνειρο και λογισμό».
Ο χώρος του παλαιού Ψυχιατρείου (120 στρέμματα και 13.000 τμ κτίσματα) πρέπει να αξιοποιηθεί προς όφελος της ενίσχυσης των οικονομικών εισροών του τομέα ψυχικής υγείας. Το σύμπλεγμα των κτηρίων με σύγχρονη κατασκευή βρίσκεται σε μία εξαιρετική θέση μέσα στον αστικό ιστό της πόλης. Ο χώρος για να μην έχει την τύχη και άλλων δημόσιων κτηρίων στα Χανιά (παλαιό Νοσοκομείο, κτήριο ΙΚΑ κ.λπ.) πρέπει να αξιοποιηθεί στη λογική της ανταποδοτικότητας.
Μόνο μία σύμπραξη αναπτυξιακού χαρακτήρα μπορεί να αποτρέψει το πούλημα (ξεπούλημα) από το Τ.Α.Ι.ΠΕ.Δ. Προβλήματα που εν τω μεταξύ ανέκυψαν και τα οποία το Τ.Α.Ι.ΠΕ.Δ. επικαλείται (αποζημίωση ιδιώτη, φιλοξενία διάφορων κρατικών υπηρεσιών κ.λπ.) μπορούν να ρυθμιστούν στο πλαίσιο μιας μεγάλης και ολοκληρωμένης δυναμικής, αναπτυξιακής πρότασης.
Πιστεύω ότι επειδή σε γειτνίαση με το χώρο του Ψυχιατρείου λειτουργεί το Μ.Α.Ι.Χ., το οποίο αποτελεί όργανο του Διεθνούς Κέντρου Ανωτάτων Γεωπονικών Σπουδών (CIHEAM), ενός διεθνούς διακρατικού οργανισμού, το οποίο παρέχει μεταπτυχιακή εκπαίδευση σε επίπεδο Master of Science, δικαιούμαστε να ονειρευόμαστε ένα “Διεθνές Ερευνητικό και Εκπαιδευτικό Κέντρο” απευθυνόμενο σε όλη την Ευρώπη προσελκύοντας για εκπαίδευση χιλιάδες ανθρώπους κατ’ έτος,αν έχομε την ευφυΐα να δούμε στο μέλλον μία κοινοπραξία αποτελούμενη από:
• Το Γενικό Νοσοκομείο Χανίων, το οποίο θα προσφέρει τις εγκαταστάσεις ως εταίρος (ενδεχομένως μέσω της Υγειονομικής Περιφέρειας)
• Τον ΚΟΙΣΠΕ (κοινωνικό συνεταιρισμό) Χανίων από τον χώρο της κοινωνικής οικονομίας, που θα αποτελούσε επιχειρησιακό βραχίονα με δυνατότητα εξεύρεσης και επένδυσης ευρωπαϊκών πόρων, αλλά και θα δημιουργούσε προοπτική ενδυνάμωσης και εξέλιξης δραστηριοτήτων προς όφελος της αποκατάστασης των ψυχικά ασθενών, και τέλος
• Το Μ.Α.Ι.Χ. ως εταίρο και Leader που θα είχε το μάνατζμεντ λόγω της εμπειρίας και της συσσωρευμένης τεχνογνωσίας και θα μας έβγαζε από τον αντιαναπτυξιακό βρόγχο του Δημοσίου ή την μέγγενη του Τ.Α.Ι.ΠΕ.Δ., όπως και
• Πιθανοί διάφοροι χρηματοδοτικοί φορείς του νησιού.
Ενα τέτοιο πλαίσιο είναι ρεαλιστικό, πραγματοποιήσιμο, αναπτυξιακό,ανταποδοτικό, αλλά είναι και μία μεγάλη πρόταση που θα φέρει φήμη και χρήματα στην πόλη και οφέλη για τους ασθενείς και το σύστημα ψυχικής υγείας.
Η πρόταση έχει συναντήσει την επιδοκιμασία διαφόρων φορέων. Κύριε αντιπεριφερειάρχα, έχετε αποδείξει τη φιλικότητά σας με τον “κοινό νου”. Δείτε το ενδιαφέρον της πρότασης, έξω από πολιτικά κόστη και εφήμερους υπολογισμούς, αλλά αξιολογείστε και το ότι στην ουσία είναι η μόνη πρόταση που μπορεί να αποτρέψει την επέλαση του Τ.Α.Ι.ΠΕ.Δ. στον χώρο. Και στην εσχάτη των περιπτώσεων ενδεχόμενης πώλησης του χώρου απ’ το Τ.Α.Ι.ΠΕ.Δ. αυτό να γίνει με τον όρο υλοποίησης αυτής της πρότασης.
