Κύριε διευθυντά,
όταν γίνεται λόγος για την Παλιά Πόλη μας οι ειδικοί και οι αρχαιολόγοι αναφέρουν συχνά την μελέτη του αρχιτέκτονα Ρωμανού. Ασφαλώς το κάνουν γιατί πιστεύουν πως αυτή βάζει τα πράγματα σε σωστές βάσεις. Εριξα λοιπόν και εγώ μια ματιά στην περίφημη μελέτη για να έχω άποψη. Μέσα στα πολλά που λέει ο κ. Ρωμανός, λέει και τα ακόλουθα:
«Ολα τα προβλήματα στην Παλιά Πόλη των Χανίων προέρχονται από την τάση να δημιουργηθεί μία μονοχρηστική πόλη για χρήση αναψυχής και χώρων τουρισμού.
Κλασικοί τύποι διατηρητέων οικισμών στη χώρα μας:
(α) ο φθίνων από εγκατάλειψη και από αχρησία,
(β) ο αναπτυσσόμενος και υφιστάμενος πίεση της κτηματαγοράς για ανοικοδόμηση, ανανέωση και επέκταση,
(γ) το ιστορικό κέντρο μιας μεγαλύτερης αστικής συγκέντρωσης, της οποίας αποτελεί ζωτικό τμήμα.
Η Παλιά Πόλη των Χανίων, το ιστορικό κέντρο των Ιωαννίνων, η Παναγία στην Καβάλα, το ιστορικό κέντρο και ιδιαίτερα η Πλάκα στην Αθήνα, αποτελούν δείγματα του τρίτου τύπου».
Το βασικό λάθος όλης της μελέτης είναι, κατά την άποψη μου, η εξαρχής κατάταξη της Παλιάς Πόλης των Χανίων στην κατηγορία (γ) ενώ θα έπρεπε να καταταχθεί στην κατηγορία (α). Τουλάχιστον εκεί θα βρισκόταν αν δεν γινόταν η εκτεταμένη χρήση αναψυχής και τουρισμού που υπάρχει τώρα. Δεν ήταν ο τουρισμός που μείωσε τον αριθμό των μόνιμων κατοίκων της Παλιάς Πόλης. Πολλοί από τους ηλικιωμένους κάτοικους της έφυγαν λόγω μεγάλης ηλικίας φυσιολογικά από τη ζωή και οι κληρονόμοι τους δεν είχαν όρεξη να επενδύσουν στα σπίτια γιατί δεν ήθελαν να μείνουν οι ίδιοι στην Παλιά Πόλη. Έτσι η Παλιά Πόλη τέλος της δεκαετίας του ογδόντα βρισκόταν σε κατάσταση ραγδαίας αποσύνθεσης. Πολλά σπίτια καταρρεύσαν και άλλα ήταν σε πολύ κακή κατάσταση. Λίγα χρόνια αργότερα, άρχισαν, για λόγους που δεν γνωρίζω, και τα πίσω σοκάκια να γεμίζουν με τουριστικά μαγαζιά, ενοικιαζόμενα δωμάτια και με χώρους ψυχαγωγίας για ντόπιους και ξένους. Αυτό υποχρεωτικά οδήγησε σε αναστυλώσεις και σε ανακαινίσεις των σπιτιών της Παλιάς Πόλης. Τα τελευταία χρόνια σώθηκαν πολλά σπίτια, που ήταν σχεδόν εγκαταλειμμένα, όταν ανακαινίστηκαν ριζικά για να ενοικιαστούν μέσω πλατφόρμας βραχυπρόθεσμων μισθώσεων.
Ετσι λοιπόν η χρήση για αναψυχή και χώρων για τουρισμό δεν δημιουργεί τα προβλήματα της Παλιάς Πόλης, όπως λανθασμένα πιστεύει ο κ. Ρωμανός, αλλά απεναντίας τα λύνει.
Επειδή ο κ. Ρωμανός βλέπει την τουριστική και ψυχαγωγική χρήση της Παλιάς Πόλης ως πρόβλημα, μας συμβουλεύει να μειώσουμε τους κοινόχρηστους χώρους της Παλιάς Πόλης στο ένα τρίτο!
Να ρίξουμε δηλαδή μια βόμβα στην οικονομία του νομού μας. Και ποιο το όφελος; Να απομακρύνουμε τη ζωή και να κάνουμε τόπο στα τσιμέντα και στα πλακάκια;
Η μελέτη Ρωμανού δεν έχει καμία σχέση με την πραγματικότητα της Παλιάς Πόλης των Χανίων. Δεν έχει καμία σχέση με τη ζωή. Η πραγματικότητα γράφει τη δικιά της ιστορία και δεν ρωτάει κανέναν. Η Παλιά Πόλη είναι μέρος της τρέχουσας, σύγχρονης ζωής και ακολουθεί τις απαιτήσεις και τις ανάγκες αυτής. Έτσι μένει όρθια, όμορφη και ζωντανή. Αν την αποκόβαμε από αυτήν και προσπαθούσαμε να την πλάσουμε όπως την φαντάζονται οι μεν και οι δεν, θα την καταδικάζαμε σε θάνατο. Ούτε εμένα αρέσει που η Παλιά Πόλη έχει όλο και λιγότερους μόνιμους κάτοικους. Αλλά την προτιμώ έτσι που είναι τώρα από το να μην υπάρχει καθόλου ή έστω ως ερείπιο. Δυστυχώς μόνο αυτές οι δύο επιλογές υπάρχουν.
Γιώργος Κιαγιάς
