“Λένε” πως εκεί που σταματά η λογική, αρχίζει ο στρατός. Δε βαριέσαι… Φυλακή μέσα στη φυλακή…
Στο 562 Τάγμα… Ανεπιθυμήτων, κάπου στην Ακανία, μεσούσης της δικτατορίας, στο 2ο Λόχο, διοικητής ήταν ένας υπολοχαγός ρεμπέτης και ροκάς, ονόματι Καρδαράς, από τις σπάνιες περιπτώσεις μόνιμων αξιωματικών μ’ ευαισθησίες κι ανθρώπινα χαρακτηριστικά, που έτυχε να γνωρίσω σε όλη τη διάρκεια του στρατιωτικού μου βίου. Θα ήταν αδικία να μην αναφέρω και τον ταγματάρχη Σαμούρη από την Πάτρα, θείο εκείνου του άτυχου παλικαριού με το ίδιο επώνυμο που σκοτώθηκε δύο – τρία χρόνια αργότερα στο Πολυτεχνείο. Oλοι οι υπόλοιποι, ήσαν ένα τσούρμο κτήνη, Θέ μου συγχώρεσέ μου, είτε πονηρά, είτε ηλίθια. Κλαρίνο προς τα πάνω, κλωτσιές προς τα κάτω και ο νοών νοήτω.
Ο λοχαγός εκείνος ωστόσο είχε διαμορφώσει μια κατάσταση τόσο καλή στο λόχο του σε σχέση με την τριγύρω ΚΟΛΑΣΗ, χώρια που ήταν ο λόχος με τις καλύτερες επιδόσεις. Λόχος χωρίς ρουφιάνους και παρατράγουδα· όχι παρεμπιπτόντως επειδή τους ρουφιάνους τους… εκτελούσαν, απλά τους “διοχέτευαν” με κάποιο τρόπο στους άλλους λόχους.
*** * ***
Εκείνα τα χρόνια, μετανάστες ξένους ακόμα στην Ελλάδα δεν θα συναντούσες, πλην ελαχίστων: μερικές εκατοντάδες ίσως Φιλιππινέζους -κυρίως Φιλιππινέζες που δούλευαν ως υπηρέτες αντί πινακίου φακής στις κυράτσες των νεοδημιουργούμενων τζακιών μεγάλων ή μικρών, αξιωματικών κ.ά. Κι άλλοι τόσοι Πακιστανοί εργάτες που τις νύχτες μάλιστα κοιμόντουσαν μέσα στα εργοστάσια όπου δούλευαν, ανασφάλιστοι και σχεδόν τσάμπα. Αποτελούσαν ωστόσο μια πραγματικότητα, που σιγά σιγά γινόταν ορατή.
Ο σιτιστής του 2ου Λόχου, έχοντας πάρει με χίλια ζόρια μια δεκαπενθήμερη χωρίς οδοιπορικά προκειμένου να δώσει κάποια μαθηματάκια που χρωστούσε και να δει και το κορίτσι του στην Αθήνα, έτυχε να γνωρίσει μερικούς από δαύτους. Με την έμφυτη οξύνοιά του αλλά και την κριτική ικανότητα που είχε αναπτύξει δουλεύοντας και σπουδάζοντας από παιδί, μπόρεσε να μπει λίγο πιο βαθιά απ’ το επιφαινόμενο. Έτσι ακριβώς καθώς μπορούσε να διαβάσει τους μάγκες και τους παπατζήδες, τα κορίτσια της νύχτας και τ’ ανέμελα παιδιά της… νέας εποχής. Έτσι, καθώς μπορούσε να μυριστεί το χαφιέ της διπλανής πόρτας!
Ο πρώτος τον οποίο θέλησε να επισκεφθεί επιστρέφοντας στη μονάδα είναι ο Ραφαήλ, ένα λεπτό και σεμνό παιδάκι από τη Ρόδο, εβραϊκής μάλλον καταγωγής, ο ράφτης του Τάγματος. Τον βρήκε να σπαράζει στο κλάμα μπροστά στη ραπτομηχανή, με το μάγουλο μπλε. Του είχε ρίξει σφάλιαρο ο συνταγματάρχης Γραβιώτης Δημήτριος, μπροστά σ’ όλο το Τάγμα, που είδε τον Χριστό… συνάδελφο!
Δεν ήτανε τόσο ο πόνος, όσο ο εξευτελισμός. Λένε, πως εκεί που σταματά η λογική, αρχίζει ο στρατός. Δε βαριέσαι… Φυλακή μέσα στη φυλακή!
Σκεφτικός, πορεύτηκε προς το Λόχο. Πρώτα, συνάντησε το Νίκο, τον οπλονόμο, ένα στρυφνό παιδί απ’ το Κιλκίς, ήσυχος όμως. Αγκάλιασε θερμά τον Βαχουθιανάκη, απόφοιτο ή τελειόφοιτο της Φιλοσοφικής από το Ρέθυμνο, ύστερα το λοχία Οικονομόπουλο. Ο Καρδαράς στο γραφείο του γυάλιζε τις μπότες του, κατόπιν ακούστηκε να παίζει στην κιθάρα για λίγο έναν παλιό απλό ρεμπέτικο σκοπό, ενώ ο γραφέας καρφιτσώνει στον πίνακα ανακοινώσεων την υπηρεσία: “γερμανικό” νούμερο σκοπιάς, ο σιτιστής. Όχι που θα τη γλύτωνε, τόσες μέρες ΕΚΤΟΣ, ο τυχεράκιας!
*** * ***
Συναντηθήκαμε την άλλη μέρα. Είχαμε μια πολύ ζεστή σχέση αμοιβαίας εμπιστοσύνης και φιλίας, μιλούσαμε με προφύλαξη, ίσως να ‘τανε και λίγο μεγαλύτερός μου, εξ’ αναβολής κι εκείνος, λόγω σπουδών. Μου ‘χωσε στο χέρι διπλωμένο ένα χαρτί, μου λέει το ‘γραψα τη νύχτα στη σκοπιά, διάβασέ το.
Το έχω ακόμα εδώ, φυλαγμένο μαζί μ’ ένα πακέτο τσιγάρα ASTOR που μ’ άφησε ο καλός μου φίλος Τίτος Πετράκης απ’ το Ηράκλειο, όταν χωρίσαμε για τις μονάδες μας από το Κέντρο Εκπαιδεύσεως. Δύσκολοι καιροί, γερές φιλίες, δυνατές συγκινήσεις. Άλλες εποχές, ήμασταν και παιδιά. Διαβάζω:
«Ε, ρε και να μπορούσα ν’ άρμεγα τους μαστούς της Γης γάλα κι αθόγαλα,
δε θ’ άφηνα να πιει σταλιά κανένας κερατάς, εμπόροι και ρουφήχτρες!
Μαύροι, λευκοί, κιτρινοκόκκινοι, σαν τα παιδιά
να συνορίζονται της μάνας τ’ ακροβύζι.
Καλή κι σκόνη γάλα που μας δίνουν να φουσκώνουμε,
μα, φτάνει μόνο για να μας σερβίρουνε τ’ αφιόνι σε ποσότητες σωστές,
για μας, τα άταχτα παιδιά που έχουμε αϋπνίες.
Ε, ρε, και να ‘δινα σείσμα τ’ ουρανού να βγάλει μαύρα νέφη
ν’ ανοίξω τους κρουνούς να πιουν οι μαυροδιψασμένοι.
Ν’ ανοίξω τα ηφαίστεια,
να κάψω τις σημαίες των αρχόντων.
Ορθά να στέκουν τα κορμιά κι οι στράτες να γεμίσουν
και να χορεύει ο Έρωτας συρτό και πεντοζάλη.
Μα θέλει ρε παιδιά πολλοί μαζί,
όοολοι μαζί, για να γυρίσει αλλιώς η ταφοπλάκα!»
*** * ***
Πέρασαν κάτι μήνες. Μέσα σε λίγες μέρες, δυο βδομάδες πάνω κάτω άλλαξε όλη η διοίκηση στο Τάγμα, λοχαγοί, ταγματαρχαίοι, όλοι, μαζί και ο καλός διοικητής του 2ου υπολοχαγός Καρδαράς. Τους ήρθε λοιπόν στη θέση του ένας ταγματάρχης, ένας δίμετρος υπερφυσικός μπέμπης, που, από πληροφορίες δεν είχε έρθει σ’ επαφή ποτέ με το χύμα μάχιμο φανταριάτο. Είχε διάγει όλη τη στρατιωτική ζωή του σε κάποιο γραφείο του Γ.Ε.Σ. ή της Μεραρχίας.
Έτσι, κατά την παρθενική του εμφάνιση στο λόχο, ο φρεσκοβαφτισμένος βουτυρομπεμπές, μετά τα καθιερωμένα “πρόοοσχέη!.. άανααύς… μεταααβολέη!.. α, ου, α, ου” κ.λπ. αρχίζει ένα λογύδριο με ύβρεις κατά των “σλαβοκομμουνιστών” και ύμνους προς την “εθνοσωτήριον επανάστασιν”:
– Χτυπούν την εθνικήν μας κυβέρνησιν οι Εαμοβούλγαροι, αλλά, στ’ αρχ…. της της κυβερνήσεως, χτυπούν οι σλαβοκομμουνισταί και οι ψευτοδημοκράται, αλλά, στ’ αρχ…. της της κυβερνήσεως, κλπ. κλπ. “Ανάαυς!”
Τελειώνοντας, κάλεσε το σιτιστή του λόχου. Ο σιτιστής, αφού χαιρέτησε άψογα και αναφέρθηκε κανονικά, δέχτηκε κάποιες τυπικές υπηρεσιακές εντολές, αλλά, σε πιο χαμηλό προσωπικό τόνο, ο νέος διοικητής του ζήτησε να του προσκομίσει κατά την απογευματινή αναφορά έναν κατάλογο των χαρακτηρισμένων κομμουνιστών του λόχου.
– Μάλιστα κ. Ταγματάρχα.
Το απόγευμα, ο σιτιστής, αναφερθείς κανονικά του ενεχείρισε μια κόλλα χαρτί, με τα εξής:
“ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΤΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΕΝΩΝ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΩΝ ΟΠΛΙΤΩΝ ΤΟΥ 2ου ΛΟΧΟΥ ΤΟΥ 562 Τ.Π.
1. Χαρμοβίτης Αργύριος”
Ο υπερφυσικός μπέμπης, κοιτάζει το χαρτί με απορία, γυρνά στο σιτιστή με γουρλωμένα μάτια:
– Τι είν’ αυτό; Ουρλιάζει.
– Τ’ όνομά μου κ. Ταγματάρχα. ΔΕΝ ΓΝΩΡΙΖΩ ΑΛΛΟΝ!
Κόκκαλο ο υπερφυσικός!!
Σημ.: Τα ονόματα που αναφέρονται,
είναι παραλλαγμένα.
Στο ίδιο τάγμα υπηρετήσαμε κ. Γρηγόρη Νιόλη. Στο 562 Τ.Π λίγο πιο έξω από την πόλη των Σερρών όπου οι φαντάροι ονόμαζαν την πόλη “Ακανία” εξαιτίας των περίφημων λουκουμιών που παρασκεύαζαν τα ζαχαροπλαστεία της πόλεως.
Υπηρέτησα 6 μήνες εκεί, από τον Οκτώβριο του 1968 έως τον Απρίλιο του 1969.
Το όνομα “υπολοχαγός Καρδαράς” κάτι μου θυμίζει.Εγώ είχα διοικητή λόχου τον νεαρό ανθυπολοχαγό {αληθινά ονόματα}Γεώργιο Αραμπατζή και διοικητή τάγματος τον αντισυνταγματάρχη Δημήτριο Παλαιολόγο.
Την 21 -4-1967 την βίωσα στα Χανιά
———————————————————————————————————————————————————————–
21 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 1967
ΜΑΝΟΥΣΟΣ Γ. ΔΑΣΚΑΛΑΚΗΣ
Εκείνο το πρωί η πόλις των Χανίων έμοιαζε με έρημη χώρα.
Η κυκλοφορία είχε απαγορευτεί και από τα ραδιόφωνα ακουγόταν μόνο δημοτικά τραγούδια.
Η χούντα του Συνταγματάρχη Γ. Παπαδόπουλου “του μόνου πράκτορα της c.i.a που έγινε πρωθυπουργός σε χώρα της Ευρώπης,” σύμφωνα με τον Ανδρέα Γ. Παπανδρέου και το βιβλίο του εν ήδη αυτοβιογραφίας¨{“Η δημοκρατία στο απόσπασμα”εκδόσεις Λιβάνη} είχε καταλύσει με τα τανκς την ήδη κολοβή και διάτρητη με αναγκαστικούς Μεταξικούς νόμους “δημοκρατία.”
Την εποχή εκείνη ήμουν 19 χρονών και αγωνιζόμουν για την επιβίωση μου.
Οι χωροφύλακες περιπολούσαν στους δρόμους της πόλης και επόπτευαν κάθε “ύποπτη” κίνηση.
Αποσπάσματα από στρατιώτες και χωροφύλακες νύκτα προς ξημέρωμα 21ης συνέλαβαν τα τοπικά στελέχη της αριστεράς {ΕΔΑ.}
Τους επιβίβασαν σε πολεμικό πλοίο και τους μετεπιβίβασαν στα ξερονήσια του Αιγαίου για πολύχρονη καταναγκαστική εξορία και απομόνωση.
Οι νύχτες της χούντας κράτησαν εφτά βασανιστικά και πέτρινα χρόνια.
Τα δίσεκτα χρόνια έληξαν με την τραγωδία της Κύπρου τον Ιούλιο του 1974 όπου η χούντα τρομαγμένη για το μέγεθος της εθνικής καταστροφής το`βαλε στα πόδια.