Μπορεί κανείς να ακούσει τον ήλιο, την ομίχλη, τα σύννεφα, ή να αποδώσει τη βροχή, την ξαστεριά, τις καταιγίδες, ακόμη και το πολικό σέλας με νότες;
Γνωστοί συνθέτες και μουσικοί του κόσμου των τελευταίων αιώνων εμπνεύστηκαν από τα καιρικά φαινόμενα, τα οποία προσπαθούν να “προσομοιώσουν” στα άλλοτε “θορυβώδη” (βροντές και αστραπές) και άλλοτε “γλυκύτερα” (βροχή) και “χαρωπά” (ήλιος) έργα τους.
Οι μουσικοί “Μετεωρολόγοι” και ο “καιρός” της μουσικής απασχόλησαν την εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε στο Μετεωροσκοπείο του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα της Μετεωρολογίας (23 Μαρτίου), όπου η επίκουρη καθηγήτρια Κλιματολογίας, Κωνσταντία Τολίκα, δεν μίλησε για τα θερμότερα καλοκαίρια, τους καταστροφικότερους τυφώνες “Κατρίνα” και “Σάντι” και το φαινόμενο της ξηρασίας, αλλά για τον “καιρό” των Μπετόβεν, Βιβάλντι, Σοπέν, Στράους και άλλων, στα χέρια των οποίων, οι ακτίνες του ήλιου, οι στάλες της βροχής και ο θυμός της βροντής, μετατρέπονται σε νότες.
Περισσότερο από όλους τους συνθέτες, οι Βρετανοί, οι Γάλλοι, οι Γερμανοί και οι Ιταλοί, προσομοιώνουν τον καιρό και το κλίμα της περιοχής τους στην μουσική, και λιγότερο οι Ρώσοι, οι Αμερικάνοι, οι Αυστριακοί, οι Δανοί και οι Φινλανδοί. Επίσης, πιο συχνά στα έργα τους αποτυπώνονται οι καταιγίδες και οι άνεμοι, τα σύννεφα, η βροχή, και λιγότερο ο ήλιος, η ομίχλη, ο πάγος, η ξαστεριά ή η αυγή.
Μάλιστα, για τις ανάγκες των συνθέσεών τους κατασκευάστηκαν μουσικά όργανα καιρού, που προσπαθούν να αποδώσουν τους ήχους των καιρικών συνθηκών. Eνα από αυτά, η “Μηχανή του Αέρα” (Wind Machine), αποτελείται από περιστρεφόμενο τύμπανο καλυμμένο με μετάξι, το οποίο κινείται με χερούλι γύρω από μία μπάρα για τη δημιουργία του ακουστικού εφέ του ανέμου. Το όργανο αυτό χρησιμοποιήθηκε σε έργα των: Vaughan Williams (Sinfonia Atarctica) και Richard Strauss (Don Quixote – Flight through the Air).
ΜΠΟΡΕΙ ΚΑΝΕΙΣ ΝΑ ΑΚΟΥΣΕΙ ΤΟΝ ΗΛΙΟ;
Οι σύγχρονοι Αγγλοι καλλιτέχνες-ερευνητές Τζέιμς Μπούλεϊ και Ντάνιελ Τζόουνς δημιούργησαν μια υπαίθρια ηχητική εγκατάσταση (variable 4 project), που “μεταφράζει” τις καιρικές συνθήκες σε μουσικά μοτίβα, σε πραγματικό χρόνο. Χρησιμοποιώντας μετεωρολογικούς αισθητήρες, που συνδέονται με ένα προσαρμοσμένο λογισμικό, μετατρέπουν κυριολεκτικά τον καιρό σε “μαέστρο”, ενώ είναι η εφικτή η τοποθέτησή της σε οποιοδήποτε σημείο.
Η σύνθεση που προκύπτει κάθε φορά γίνεται με τη βοήθεια οχτώ ηχείων που έχουν ενσωματωθεί στον μετεωρολογικό σταθμό. Κάθε πτυχή του κομματιού, κάθε αρμονική πρόοδος, οι νότες και το ηχόχρωμα, επηρεάζονται από αλλαγές στο περιβάλλον: την ταχύτητα του ανέμου, την βροχόπτωση, την ηλιακή ακτινοβολία, την υγρασία, τη θερμοκρασία, κ.ά.
