Μια σωστή και δημοκρατική εφημερίδα δεν απαγορεύει ούτε υπαγορεύει τίποτε. Αναγορεύει ως πρώτα θέματα αυτά που ενδιαφέρουν τον πολίτη, επισημαίνει τα θετικά ή αρνητικά των γεγονότων με επιχειρήματα και αγωνίζεται πάντα για τη βελτίωση της ζωής όλων…
ΠΕΝΗΝΤΑ χρόνια ζωής για μια περιφερειακή εφημερίδα με παρεμβάσεις, αγώνες και αγωνία (1) για τα θέματα του τόπου, ίσως για πολλούς να μη λέει και πολλά πράγματα. Για όσους όμως, τη ζουν από κοντά, η σχέση είναι σχέση ζωής.
ΆΝΘΡΩΠΟΙ έρχονται και παρέρχονται, η εφημερίδα μένει. Μαζί της μένει κι η καθημερινότητα με την επίπονη επεξεργασία και προβολή των γεγονότων, τον προσεκτικό σχολιασμό τους, τις συνεντεύξεις, τα ρεπορτάζ, τα άρθρα, τις σύντομες επιφυλλίδες, τα κοινωνικά, τις συνεργασίες, τα χρηστικά, τα αθλητικά, τα πολιτιστικά, τις επισημάνσεις των αναγνωστών κ.ά.
ΕΝΑΣ ζωντανός οργανισμός είναι η εφημερίδα. Ανανεώνεται, προσαρμόζεται, ενδιαφέρεται για το κοινό καλό, προσβλέπει στην ποιοτική άνοδο της ζωής όλων. Προσπαθεί να έχει ελκυστική εμφάνιση και αποσκοπεί με τη θεματολογία της να διευρύνει το αναγνωστικό κοινό της. Καταγράφει τις τάσεις που διαμορφώνονται στην πολιτική και τον πολιτισμό και βοηθά τον αναγνώστη να σχηματίσει άποψη.
ΤΟΠΟΣ και εφημερίδα είναι συγκοινωνούντα δοχεία.
… ΤΑ «Χανιώτικα νέα» προσελκύουν με τη σοβαρότητα του περιεχομένου και τη σταθερή γραμμή τους. Η καλαισθησία κι ο ποιοτικός λόγος τους, η απουσία ακραίων εκφράσεων, η δημοκρατικότητα κι ο πλουραλισμός απόψεων, εντυπωσιάζουν. Ερχόμενος στα Χανιά (1978) από τη Θεσσαλονίκη άφησα μια μεγαλούπολη με την πασίγνωστη πρωινή εφημερίδα της, τη «Μακεδονία», και βρήκα μια άλλη εξίσου όμορφη και συγκροτημένη.
ΘΥΜΑΜΑΙ, περί τα τέλη του 1988 που η πόλη είχε κατακλυστεί από σκουπίδια, η δε λέξη Κουρουπητός είχε γίνει συνώνυμη με την καταχρηστική εκμετάλλευση του περιβάλλοντος. Οι κάδοι των σκουπιδιών ξεχείλιζαν για εβδομάδες: απεργούσαν οι εργαζόμενοι στα απορριμματοφόρα. Το θέμα ξεπέρασε τα όρια του νησιού και της χώρας, οπότε ήλθε το τσουχτερό πρόστιμο από την Ε.Ε. Έγραψα ένα μικρό σχόλιο για την κατάσταση στην πόλη. Το έστειλα ταυτόχρονα στον «Ταχυδρόμο» των Αθηνών και τα «Χανιώτικα νέα»-κατά προτροπή της γυναίκας μου. Δημοσιεύτηκε στην 3η σελίδα του αθηναϊκού περιοδικού (φωτό) και στα «Χανιώτικα νέα». Ήταν η αρχή.
ΜΙΑ ή δυο φορές την εβδομάδα ανέβαινα την ξύλινη σκάλα στην Καραϊσκάκη που- και σήμερα- ενώνει το ισόγειο (λογιστήριο της εφημερίδας) με το πατάρι. Απέναντί μου αντίκριζα τα γραφεία του Μιχάλη Σαραβελάκη και του Μιχάλη Γρηγοράκη. Ο Σαραβελάκης, αλησμόνητος συνάδελφος καθηγητής και δεινός συνδικαλιστής, κάπνιζε! Με υποδέχοταν με ένα πλατύ χαμόγελο. Με τη μεταλλική καθάρια φωνή του, μου’ λεγε: «Έλα…!, μέσα είναι ο κ. Γιάννης». Ο κ. Γιάννης, ιδρυτής, εκδότης, δ/ντής και βασικός σχολιογράφος τότε των «Χ.ν.» (Παρατηρητής), βρισκόταν στο βάθος του παταριού που έβλεπε στην Καραϊσκάκη, σκυμμένος στα χαρτιά του… Άλλες φορές συναντούσα το Μιχάλη Γρηγοράκη που, αφού με κοίταζε διερευνητικά, έλεγε: «Τί έχουμε πάλι σήμερα, κ. Κλώρη;» Άφηνα στον κ. Γιάννη το σχόλιο που από την αρχή έφερε τον τίτλο «Περι-διαβάζοντας»: Με αυτόν, εννοούσα μια σύντομη περιδιάβαση στα ωραία και τα άσχημα της ζωής, και ταυτόχρονα μια επαφή με τον κόσμο των βιβλίων μια και χρησιμοποιούσα παραθέματα συγγραφέων. Σχολιάζαμε την κατάσταση, συμφωνούσαμε ή διαφωνούσαμε. Στον κ. Γιάννη άρεσε ο σύντομος λόγος διότι, όπως υποστήριζε, αυτός ο λόγος είναι πιο αναγνώσιμος στην εποχή μας. Προϋποθέτει βέβαια πυκνή σκέψη, άρα μεγαλύτερη εμβάθυνση στο θέμα, ευστροφία στη διατύπωση και, ει δυνατόν, χιούμορ! Υπήρξε λοιπόν για μένα, άσκηση προσωπικού στοιχήματος με το «Με άλλα λόγια» (Ερμόλαος). Πρότυπο, ο Robert Escarpit (1918-2000) της γαλλικής Le Monde. Προσωπικά προτιμούσα «ευρυχωρία» στην ανάπτυξη ενός επίκαιρου θέματος, κάτι που μου δόθηκε αργότερα! Τα τωρινά μετεξελιγμένα «Περι-διαβάζοντας» (σε μορφή μονοσέλιδου δοκιμίου) απαιτούν μέσα σε 900 ή το πολύ 1000 λέξεις την παρουσίαση ενός επίκαιρου θέματος. Αυτή η μορφή γραφής χαρακτηρίστηκε ως «αφηγηματική δοκιμιογραφία» από έγκυρους φιλολόγους/Πανεπιστημιακούς. Βραβεύτηκε δε από τον «Φιλολογικό Σύλλογο Παρνασσός» (ως «Εφήμερος Λόγος») το 2006.
ΠΙΣΩ από τους Σαραβελάκη, Γρηγοράκη, Κουφουδάκη και άλλους συνεργάτες του κ. Γαρεδάκη, στο βάθος του ισογείου της Καραϊσκάκη, δούλευε –και δουλεύει πάντα διακριτικά- η κα Ελένη Γαρεδάκη. Κάτω, εκεί που σήμερα βρίσκεται το λογιστήριο της εφημερίδας, «κυριαρχούσαν» ο Ανδρέας Κουφουδάκης, η Ελένη Σταυρίδη με τις Σπυριδούλα και Βούλα. Υπήρχε ακόμη η παλιά λινοτυπική μηχανή και οι μεγάλοι ρολοί χαρτιού για το τύπωμα της εφημερίδας. Τα πάντα γίνονταν με τα χέρια και η δουλειά ήταν χρονοβόρα. Απέναντι από την Πυροσβεστική, επί της Καραϊσκάκη, σε ένα μικρό χώρο γινόταν η σελιδοποίηση της εφημερίδας από τον Γ. Ξυφανταράκη.
Η ΦΩΤΟΣΥΝΘΕΣΗ έφερε τα πάνω κάτω στην έκδοση των εφημερίδων, μεγαλύτερη δε αναστάτωση προκλήθηκε από την εισαγωγή της ηλεκτρονικής τεχνολογίας (δεκαετία 1980-αρχές 1990). Η χρήση της φωτοσύνθεσης στον Τύπο σηματοδότησε μια νέα εποχή αφήνοντας πίσω τη λινοτυπία με τα μεταλλικά στοιχεία (γράμματα). Στην παραδοσιακή τυπογραφία ο στοιχειοθέτης έπαιρνε τα μεταλλικά γράμματα από την κάσα, σχημάτιζε αράδες (=σειρές) που τις έβαζε στο συνθετήριο. Ακολουθούσε ο σελιδοθέτης… Στη σύντομη εποχή της φωτοσύνθεσης, οι φωτογραφικές διαφάνειες και η λιθογραφία σε μεταλλικά φύλλα (όφσετ) αντικατέστησαν τους σελιδοθέτες. Σήμερα κυριαρχεί παντού η ηλεκτρονική τεχνολογία. Τα παλιά κινητά γράμματα αντικαταστάθηκαν από ποικίλες ηλεκτρονικές γραμματοσειρές, το δημοσιογραφικό μπλοκάκι και το κασετοφωνάκι έδωσαν τη θέση τους στα κινητά και τα e-mails, ενώ βασική πηγή παγκόσμιας πληροφόρησης έγινε το διαδίκτυο (Internet). Μόνο το πιεστήριο έμεινε ίδιο, επειδή είναι το μόνο εργαλείο που επιτρέπει τη γρήγορη αναπαραγωγή πολλών αντιγράφων (2).
ΑΠΟ τις σελίδες της εφημερίδας «Χ.ν.» πέρασαν αξιόλογοι αρθρογράφοι, λογοτέχνες, ποιητές, συγγραφείς, πολιτικοί, σχολιαστές, επιστήμονες, αθλητικογράφοι, ρεπόρτερς κ.ά.
ΣΗΜΕΡΑ, πενήντα χρόνια μετά, έχουν αναλάβει τα ηνία των «Χ.ν.» νέα παιδιά που, με όρεξη, ενθουσιασμό, επαγγελματισμό και γνώσεις οδηγούν την εφημερίδα στο μέλλον. Είναι η πολλά υποσχόμενη «νεα γενιά»: η Έλια των «Διαδρομών» και του «Μουσείου Τυπογραφίας», ο Μανώλης (εκδότης), ο Παρασκευάς (δ/ντής και βασικός σχολιογράφος), η Εύα (στα οικονομικά). Η εφημερίδα πλαισιώνεται από μια απίστευτα λαμπρή ομάδα δημοσιογράφων που καλύπτουν- καθένας με τον τρόπο γραφής του- τα φλέγοντα και κοπιώδη τοπικά και άλλα θέματα. Υπάρχουν οι διορθωτές, οι κοπέλες των κομπιούτερς, οι πιεστές, οι διανομείς, οι τακτικοί και έκτακτοι συνεργάτες της εφημερίδας.
ΟΛΟΣ αυτός ο κόσμος, βρίσκεται πάντα υπό την σκέπη, σκέψη και φροντίδα του «γεννάρχη» της εφημερίδας- ταυτόχρονα ιδρυτή του ΙΕΤ (Ινστιτούτο Επαρχιακού Τύπου), του «Μουσείου Τυπογραφίας» και της «Βιβλιοθήκης Κρητικού Βιβλίου»- του κ. Γιάννη Γαρεδάκη. Πώς, λοιπόν, να μην σαγηνεύεται κανείς από ένα τόσο όμορφο, προκλητικό και δημιουργικό κόσμο;
