Παρασκευή, 29 Μαρτίου, 2024

KAΠΟΙΑ ΒΙΒΛΙΑ…

Oπως έχουμε επισημάνει και στο παρελθόν, τούτη η σελίδα δεν προσφέρεται για βιβλιοπαρουσιάσεις κι ούτε θεωρώ τον εαυτό μου άξιο για οποιαδήποτε βιβλιοκρισία. Όμως, η πρόσφατη έκδοση και παρουσίαση από το “Χρυσόστομο” των πρακτικών του 10ου Κρητολογικού Συνεδρίου που πραγματοποιήθηκε στα Χανιά το 2006, μου δίνει την ευκαιρία να μιλήσω λίγο για κάποιες σημαντικές εκδόσεις που ήρθαν τελευταία στα χέρια μου και που έχουν άμεση σχέση με το περιεχόμενο αυτής της σελίδας.
Πρώτα – πρώτα αυτά τα ίδια τα Πρακτικά, ένα σύνολο από 15 πολύτιμους για την ιστορία και τον πολιτισμό του τόπου μας τόμους, που από καιρό τα περιμέναμε αφού έχουν ήδη περάσει 8 χρόνια από την πραγματοποίηση του Συνεδρίου. Βέβαια, στις συνθήκες της κρίσης που όλοι βιώνουμε, η πραγματοποίηση αυτής της έκδοσης ήταν ένας άθλος, δεδομένου ότι για πρώτη φορά τα πρακτικά ενός Κρητολογικού Συνεδρίου είναι τόσο πλούσια σε περιεχόμενο. Όπως πάντα, το περιεχόμενο αυτό χωρίζεται σε τρεις ενότητες, μια για τους αρχαίους χρόνους, μια για τους μεσαιωνικούς και μια για τους νεώτερους και φυσικά κάθε τόμος συνοδεύεται με πλούσιο φωτογραφικό υλικό. Η πολύ προσεγμένη εμφάνιση του έργου και η αποφυγή των όποιων σφαλμάτων πιστώνεται στον επιμελητή της έκδοσης, τον κ. Ψυχογιό. Δυστυχώς το έργο, που ας σημειωθεί ότι ίσως είναι το τελευταίο σε έντυπη μορφή που έρχεται στα χέρια μας, αφού στο μέλλον τέτοιες πολυδάπανες κι ογκώδεις εκδόσεις είναι δύσκολο να πραγματοποιηθούν, δεν το έχω λάβει ακόμα, έτσι δεν έχω ούτε εικόνα να σας δείξω ούτε περισσότερες λεπτομέρειες.
Από καιρό όμως έχω παραλάβει τον 6ο τόμο του επίσης πολύτομου και πολύτιμου έργου του γνωστού και αγαπητού καλλιτέχνη, συγγραφέα και ερευνητή κ. Γήση Παπαγεωργίου για τις Ελληνικές παραδοσιακές φορεσιές, που εκδόθηκε από την Ελληνοαμερικανική Ένωση και την Ακαδημία Αθηνών, τυπώθηκε όμως από τις εκδόσεις “ΜΙΛΗΤΟΣ”. Μεγάλου σχήματος όπως και οι περισσότερες εκδόσεις με έργα του κ. Γήση, ο τόμος αυτός είναι αφιερωμένος στην Κρήτη και τις παραδοσιακές φορεσιές των κατοίκων της και κοσμήται με δεκάδες ολοσέλιδα έγχρωμα σχέδια (πίνακες) του συγγραφέα και καλλιτέχνη, ο οποίος είναι ευρύτερα γνωστός και από άλλες μνημειώδης εκδόσεις με έργα του, όπως οι “Ελληνικοί πέτρινοι φάροι” που εκδόθηκε το 1996 και αφορά και τον τόπο μας φυσικά. Τα κείμενα γράφτηκαν από τον ίδιο, με τη συνεργασία του λαογράφου – συλλέκτη κ. Ανδρέα Παπαγεωργίου και της Διευθύντριας του Κέντρου Ερεύνης της Ελληνικής Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών κ. Αικ. Πολυμέρου – Καμηλάκη. Η πληρότητα του έργου, αποτέλεσμα πολυετούς έρευνας του συγγραφέα – καλλιτέχνη, αποδεικνύεται όχι μόνο από τη λεπτομερή αναπαράσταση κάθε τύπου φορεσιάς, επίσημης ή όχι, ανδρικής και γυναικείας σε κάθε γεωγραφικό διαμέρισμα της Κρήτης, αλλά και από την παρουσίαση της ανδρικής φορεσιάς των μουσουλμάνων Τουρκοκρητικών καθώς και από τις διαφορετικές παραλλαγές της στολής της Κρητικής Χωροφυλακής. Τα κείμενα συνοδεύονται από Αγγλική μετάφραση. Ας αναφέρω μόνο ακόμα πως με τιμά ιδιαίτερα που ο κ. Παπαγεωργίου έλαβε υπόψη του τη μικρή μου συλλογή με φωτογραφίες Κρητικών ντυμένων με τις παραδοσιακές τους φορεσιές από τα τέλη του 19ου και τις αρχές του 20ου αιώνα.
Δυο σημαντικές εκδόσεις που αφορούν τους πρόσφυγες του 1923 κι από τις δύο πλευρές του Αιγαίου κυκλοφόρησαν πρόσφατα: Πρόκειται για μια τουρκική πολυτελή έκδοση του Ιδρύματος Ανταλλαγέντων της Λωζάνης γραμμένη στην τουρκική και την ελληνική γλώσσα με τίτλο “ΗASRETIN IKI YAKASI – ΟΙ ΔΥΟ ΟΧΘΕΣ ΤΗΣ ΝΟΣΤΑΛΓΙΑΣ” και υπότιτλο “Ιστορίες προσφυγικών οικογενειών” που κυκλοφόρησε το 2013 και την ελληνική “Κρήτη & Τουρκοκρητικοί, η ομορφιά της μνήμης” με επιμέλεια της Μουφιντέ Πεκίν και μετάφραση του Θανάση Τσιμπή, που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις “Έρεισμα” φέτος.
Η πρώτη περιέχει ιστορίες μουσουλμάνων προσφύγων από τη σημερινή Ελλάδα στη σημερινή Τουρκία, μεταξύ των οποίων και λίγων Τουρκοκρητικών και λιγότερες ιστορίες Ελλήνων προσφύγων από τη Μικρά Ασία στην Ελλάδα, συνολικά 80 διηγήσεις που αποτελούν περιλήψεις ιστοριών, που συνοδευόμενες με πλούσιο φωτογραφικό υλικό έγιναν αντικείμενο έκθεσης στην Τουρκία. Το βιβλίο είναι ο κατάλογος αυτής της έκθεσης που έγινε με την επέτειο των 90 χρόνων από την Ανταλλαγή, ένα λεύκωμα δηλαδή που θα συνοδευτεί αργότερα με την έκδοση δεύτερου βιβλίου που θα περιέχει περισσότερες κι εκτενέστερα γραμμένες ιστορίες. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον για μας, έχουν οι ιστορίες της κ. Χαριγιέ Σαϊντέρ, απογόνου του πλούσιου Τουρκοκρητικού Χαμίτ Μπέη Κασιμζαδέ, ιδιοκτήτη της “Κουκουναράς” και του μετοχιού του Μπάρμπου, που τάφηκε στο μαυσωλείο του Κουμπέ (έχουμε αναφερθεί λεπτομερώς στο παρελθόν γι αυτά), της κ. Μουφιντέ Πεκίν που κατάγεται από τη Σπλάνζια και είναι δραστήριο μέλος της νέας γενιάς Τουρκοκρητικών που διατηρεί σχέσεις με τον τόπο μας, καθώς και του γνωστού συμπολίτη εκδότη και συγγραφέα κ. Χρήστου Μαχαιρίδη. Ο τελευταίος προχώρησε στη μετάφραση κι έκδοση του βιβλίου που η Μουφιντέ είχε γράψει στα τουρκικά λίγο καιρό πριν και περιείχε τις ιστορίες 36 Τουρκοκρητικών  προσφυγικών οικογενειών, μεταξύ των οποίων και της δικής της. Η ιστορία της οικογένειας της Μουφιντέ είναι νομίζω η μόνη που αναφέρεται και στο προηγούμενο βιβλίο. Το βιβλίο “Κρήτη και Τουρκοκρητικοί” των εκδόσεων “Έρεισμα” διαθέτει επίσης φωτογραφικό υλικό, περιέχει πλήθος μαντινάδων, νανουρισμάτων, παροιμιών στα “ρωμαίικα” και γενικά ότι περιλαμβάνει ο μη υλικός πολιτισμός που κουβάλησαν μαζί τους οι πρόσφυγες. Συνοδεύεται από πολύτιμο DVD με ζωντανές ηχογραφήσεις και αφηγήσεις Τουρκοκρητικών πρώτης και δεύτερης γενιάς, ένα ντοκουμέντο που φανερώνει τη διαχρονικότητα και τη δύναμη του ελληνικού πολιτισμού και της γλώσσας πολύ πέρα από τα όρια του κοινώς εννοούμενου Ελληνισμού.
Στην πρώτη εικόνα, το εξώφυλλο του λευκώματος “Ελληνικές παραδοσιακές φορεσιές” του Γήση Παπαγεωργίου (έκδοση της Ακαδημίας Αθηνών και της Ελληνοαμερικανικής Ένωσης με τις εκδόσεις “ΜΙΛΗΤΟΣ”) με την κλασική Ανωγειανή γυναικεία φορεσιά. Το σχέδιο της ποδιάς εντυπωσιάζει για τη λεπτομέρεια της απόδοσής του.
Στη δεύτερη, ανδρική καπετανίστικη φιγούρα με το καπότο και το παραδοσιακό φέσι που φορούσαν οι ντόπιοι πριν την πλήρη επικράτηση του “σαρικιού”.
Στην τρίτη, το εξώφυλλο του λευκώματος “Οι δύο όχθες της νοσταλγίας. Ιστορίες προσφυγικών οικογενειών” που εξέδωσε το (τουρκικό) “Ίδρυμα ανταλλαγέντων Λωζάννης” με την ευκαιρία της 90ής επετείου της Ανταλλαγής των Πληθυσμών (1923).
Στην τέταρτη, Τουρκοκρητικοί μετανάστες στην Αμερική (!) μεταξύ των οποίων ένας συγγενής της κ. Μουφιντέ  Πεκίν. Ως τώρα γνωρίζαμε μόνο για τους Έλληνες μετανάστες σ’ αυτή τη χώρα…
Στην πέμπτη, το εξώφυλλο του βιβλίου “Κρήτη και Τουρκοκρητικοί, η ομορφιά της μνήμης” των εκδόσεων “Έρεισμα”, γραμμένο από Τουρκοκρητικιά δεύτερης γενιάς. Συνοδεύεται από συνταρακτικό DVD.
Στην έκτη τέλος, στιγμιότυπο από την καταγραφή του υλικού σε σπίτι Τουρκοκρητικιάς στα Μοσχονήσια (Τζούντα). Αριστερά η κ. Πεκίν.

Θα συνεχίσουμε την άλλη
βδομάδα


Ακολουθήστε τα Χανιώτικα Νέα στο Google News στο Facebook και στο Twitter.

Δημοφιλή άρθρα

Αφήστε ένα σχόλιο

Please enter your comment!
Please enter your name here

Μικρές αγγελίες

aggelies

Βήμα στον αναγνώστη

Στείλτε μας φωτό και video ή κάντε μία καταγγελία

Συμπληρώστε τη φόρμα

Ειδήσεις

Χρήσιμα