Αν ήταν να αναθρέψω τα παιδιά μου ξανά…

Μια υπέργηρη Χανιώτισσα με εγγόνια και δισέγγονα μου έλεγε ότι τα παιδιά τα μεγαλώνουν με μια ξεχωριστή συνταγή.
Τα συστατικά της…  αμέτρητη αγάπη κι ανιδιοτέλεια, μεγάλες δόσεις φαντασίας, δημιουργικότητας, εργατικότητας κι αρκετή λογική.
Τις μέρες αυτές θυμήθηκα τη συζήτησή μας…
Να τους λες ιστοριες…
Τα παιδιά μου τρελαινόταν για ιστορίες από τότε που είμαστε μετανάστες στην Αμερική. Τους έλεγα για τα ορυχεία στη Utah, για τον ξενώνα μας στο χωριό Price, για την επιστροφή μας με το υπερωκεάνιο, πως μου έπεσαν τα χρυσαφικά  μου στη θάλασσα.
Επίσης, για το κτήμα μας στη Σούδα, για τα κατορθώματα των 4 αδελφών μου στην κατοχή που κουβάλησαν, κολυμπώντας, τσουβάλια με αλεύρι από ένα μισο-βυθισμένο πλοίο, για τον ιπτάμενο δίσκο που είδαμε προσγειωμένο δίπλα στο ποτάμι στο Βλητέ… Ax και τι δεν τους έλεγα.                                                                                                                                                                   – Μπράβο, έτσι καλλιέργησαν τη φαντασία τους κι έγιναν δημιουργικοί.
Μην τα μαλωνεις, παιδια ειναι…
Βρες τρόπους να τα απασχολήσεις, δώσε τους δουλειές. Να σου πω τι έκανα με τα τρία αγόρια μου. Οταν τα έστελνα για ψώνια στη γειτονιά -Κουμ Καπί-  τους έλεγα…  «Θέλω να γυρίσετε πριν στεγνώσει το νερό κι έριχνα μερικές σταγόνες στην αυλή…»
«Κι αυτά τι έκαναν;» ρωτώ.
Τα παρακολουθούσα από το μπαλκόνι για να βεβαιωθώ ότι δεν κινδύνευαν. Κοντοστεκόταν καταστρώνοντας το δρομολόγιο τους. Συνήθως πήγαιναν πρώτα στο μπακάλικο του Λαμπάκη στο κάτω Κουμ Καπί, μετά στο ψιλικατζίδικο του Κότικα στη Βενιζέλου και τελευταίο άφηναν το φούρνο του Μάντζου. Ο πιο γρήγορος τους ήταν το Κωστάκη μου.
«Τα κατάφερναν; Επέστρεφαν πριν στεγνώσει το νερό;»ξ αναρωτώ.
«Δεν άφηνα να στεγνώσει» λέει χαμογελώντας πονηρά. Πάντοτε τους έλεγα μπράβο και τ’ αγκάλιαζα.»
-«Κατάλαβα» της λέω «Μ’ αυτό το απλό τέχνασμα έμαθαν να κάνουν διαχείριση του χρόνου και να αποκτήσουν αντίληψη του χώρου».
«Ναι έτσι είναι, όταν πότιζαν τις μανταρινιές μας με ταχύτητα όλοι μέναμε κατάπληκτοι.»
Να βλΕπετε
ταινΙες μαζΙ
«Είδα 100άδες ταινίες με τα παιδιά μου. Ας είναι καλά ο αδελφός μου ο Μανώλης που είχε τον κινηματογράφο “Αττικόν”. Τα αγόρια μου μαζί με τον ανιψιό μου τον Γιώργο και τα Ροδολάκια έβλεπαν ταινίες για πολλά καλοκαίρια. Μετά τις σχολιάζαμε. Ετσι τους έμεινε η συνήθεια να πηγαίνουν στον κινηματογράφο και το χειμώνα, όποτε είχαν χρήματα.
Τι νομίζεις ότι έμαθαν από τις ταινίες που είδαν σε μικρή ηλικία;
Τον κόσμο. Εμαθαν τον κόσμο. Εγιναν ταξιδευτές, αγάπησαν την περιπέτεια και τους ανθρώπους.»
Να διαβαζουν βιβλια
«Και τα τρία μου παιδιά μου πήγαιναν τακτικά στην βιβλιοθήκη του Δήμου. Βλέπεις δεν είχαμε χρήματα για να αγοράζουμε βιβλία. Ο Κυριάκος μου το παράκανε, όλο μυθιστορήματα διάβαζε. Μάθανε πολλά πράγματα που εγώ δεν τα ήξερα γιατί ήμουνα του Δημοτικού. Οχι πως δεν ήμουν καλή μαθήτρια, αλλά με σταμάτησαν για να μη με κλέψουμε, όπως κλέψανε τη μεγάλη μας αδελφή την Ειρήνη».
Να συμπΑσχουν με πρΑξεις
«Ο άντρας μου ο Μανώλης, μας έμαθε να μην κιοτεύουμε και να βοηθάμε με ανιδιοτέλεια.
Τις μέρες του ’73 μάζευα τρόφιμα στα Εξάρχεια και τα πήγαινα στα παιδιά στο Πολυτεχνείο. Ηταν κι ο Μιχάλης μου μέσα. Την νύχτα της εισβολής άνοιξα το μικρό μου διαμέρισμα στην οδό Ερεσού κι έκρυψα μια ντουζίνα κυνηγημένους και τραυματισμένους φοιτητές.
Τη δεκαετία του ’80, μια παρέα γειτόνισσες φτιάξαμε το “σύλλογο” μας και μαζεύαμε ρούχα, τσιγάρα και χρήματα για τους φυλακισμένους στην Αγιά. Ο διευθυντής, ο κ. Μιχάλης, μας καλωσόριζε δύο φορές τον χρόνο.
Μερικές ιδέες μου για τις ανθρώπινες σχέσεις άρεσαν σε μια Ελληνό-αμερικάνα σκηνοθέτη που έφτιαξε τη μικρή ταινία “Away from the ranch” βάζοντας το όνομά μου στην ηρωίδα.
Εκανα αυτή τη νοερή κουβέντα με την γιαγιά Ευαγγελία, τη Βαγγελίτσα για τους φίλους και συγγενείς, μιας κι αυτές τις μέρες συμπληρώθηκε ένα έτος από τότε που μας έφυγε».