Υπό τον ιστορικόν πλάτανον του Μπουρνάζου… Θα μπορούσε να έχει και αυτόν τον τίτλον η όμορφη εκδήλωση των αποκαλυπτηρίων της μνημειακής πλάκας που διοργάνωσαν το βράδυ της περασμένης Κυριακής, 13 Αυγούστου, ο Σύλλογος Αρμενιανών Αττικής “Ο Κριτοβουλίδης” σε συνεργασία με τον Δήμο Αποκορώνου και την Ομοσπονδία Σωματείων Αποκορώνου, υπό την αιγίδα του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών και Μελετών “Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος” και την υποστήριξη του Κοινωφελούς Ιδρύματος “Αγία Σοφία” και της Παγκρητίου Ενώσεως Αθηνών και την οποία είχα την τιμή να συντονίζω. Για “το προσωρινό πολίτευμα της νήσου Κρήτης ‘υπογραφέν εις Αρμένους’ και τον τόπο συναθροίσεων τον 19ο αιώνα, υπό τον Ελευθέριον Βενιζέλο, πρόεδρο της Επαναστατικής Συνελεύσεως”, ο λόγος. “Οι δύο Συνελεύσεις των Αρμένων 1822 και 1897: Από το πρώτο προσωρινό πολίτευμα της Κρήτης, στην Απαρχή της Αυτονομίας”, το τίτλος της κεντρικής ομιλίας που έκανε ο θεολόγος – ιστορικός ερευνητής, εφημέριος Καλυβών παπα-Μιχάλης Βλαβογιλάκης. Εκεί, “στους ίσκιους τους πλατείς των φοβερών πλατάνων/ που (σ.σ.: επιμένουν να) τους ψηλώνουν γάργαρα κι αστείρευτα νερά”, για να χρησιμοποιήσω τους στίχους του Γεωργίου Σουρή, του 1904…
«Διάχυτη σε όλους μας νομίζω η εντύπωση ότι απόψε η μνήμη καίει άκαυτη βάτος για να θυμηθώ τον στίχο του Οδυσσέα Ελύτη από το “Άξιον εστί”. Ύστερα από τα αποκαλυπτήρια της Μνημειακής Πλάκας “Ιστορικός Πλάτανος Στρατή Μπουρνάζου”. Στους βοστρύχους του θυμιάματος που αιωρούνται ακόμα στην ατμόσφαιρα, στον απόηχο της επιμνημόσυνης δέησης, στο δάφνινο στεφάνι που κατέθεσαν οι διοργανωτές, στο τραγούδι των τζιτζικιών που δεν σταμάτησαν, ακόμα κι όταν ψάλαμε τον “Ύμνον εις την Ελευθερίαν” μας, να μας θυμίζουν οτι ο “βασιλιάς ήλιος”, ο Έλληνας Ήλιος, ζει, και ζει, και ζει, και ζει”. Και βέβαια στα ωραία ελληνικά, φωνήεντα που ανέδειξαν με το ριζίτικο που τραγούδησαν εν είδει προλόγου οι τραγουδιστές του Καλλιτεχνικού Ομίλου “Ο Αποκόρωνας”». Τα που είπα, μεταξύ των άλλων, στην αρχή του 2ου μέρους της προαναφερθείσης εκδήλωσης, πριν δοθεί ο λόγος για τους καθιερωμένους χαιρετισμούς…
“Ο πλάτανος αυτός, μιας και έχει συνυφανθεί με την ιστορία του χωριού και όλης της Κρήτης, υπήρξε, για αιώνες, σημείο αναφοράς. Σημείο αναφοράς έναν τόπο μοναδικού φυσικού κάλλους, τόπο αναψυχής για ταξιδιώτες από όλη την Κρήτη, την Ελλάδα και τον κόσμο, που επισκέπτονταν το μέρος για να θαυμάσουν το μοναδικό τοπίο και να πιουν κρύο νερό από την πηγή. Αλλά, ταυτόχρονα, ο πλάτανος αυτός υπήρξε και σύμβολο ελευθερίας, συνυφασμένο με τους αγώνες του κρητικού λαού για την ελευθερίαν”. Απόσπασμα από τον χαιρετισμό που έστειλε (και διαβάστηκε) η Οικογένεια του και συνεργάτη της εφημερίδας μας, μοναδικού στο είδος του ιστορικού ερευνητή Χαράλαμπου Μπουρνάζου, καθώς “λόγοι ανωτέρας βίας” την εμπόδισε να έρθει. Ωσεί παρόντες, Χαράλαμπε, Ελευθεροπολίτη!
“Μετά πολλά έτη, […] δεν εύρον πλέον ουδέ τον τόπον, ένθα ήτο ποτέ η δρυς η βασιλική, το πάγκαλον και μεγαλοπρεπές δένδρον, η νύμφη η ανάσσουσα των δρυμώνων”, γράφει προς το τέλος του διηγήματος του “Υπό την βασιλικήν δρυν”, ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης. Στον αιώνα η μνημειακή πλάκα “Ιστορικός πλάτανος Στρατή Μπουρνάζου”. Ευλογία! Πάντα άξιος, Γιάννη Τερεζάκη, πρόεδρε του “Κριτοβουλίδη”!
