Η σημασία της σωφροσύνης στη ζωή μας

Oλοι θα συμφωνήσουμε πως το σπουδαιότερο αγαθό στη ζωή ενός ανθρώπου είναι η υγεία. Είναι πολύτιμη και ανά πάσα στιγμή από όλους μας γίνεται μνεία της αξίας της όταν είναι καλή.
Ταυτόχρονα, όμως, πολλοί μνημονεύουν και τη σημασία της σωφροσύνης στην καθημερινότητα των ανθρώπων και των κοινωνιών. Κι όταν λέμε “σωφροσύνη” δεν εννοούμε τίποτα άλλο παρά μονάχα την ιδιότητα του ανθρώπου που σκέπτεται και ενεργεί ορθά, με λογική και με αυτοσυγκράτηση.
Η σωφροσύνη ή σύνεση όπως αλλιώς λέγεται βοηθά τους ανθρώπους και τις κοινωνίες να ψάχνουν και να εξευρίσκουν τρόπους ν’ αντιμετωπίζουν τα τρέχοντα ζητήματα που τους απασχολούν. Επιπλέον, στηριγμένοι στην εμπειρία τους οι σώφρονες από παρόμοιες καταστάσεις του παρελθόντος αλλά και με διορατικότητα, μπορούν εκ των προτέρων να βρουν λύσεις για όσα τυχόν θα έρθουν μελλοντικά στη ζωή τους. Σε ό,τι αφορά τις κοινωνίες, οι έχουσες εχέφρονα μέλη δύνανται με, χάρη στη σωφροσύνη και την ομόνοια, συνεργασία των πολιτών να διάγουν το βίο τους ευνομούμενες και με τα θεσμοθετημένα όργανά τους να πολιτεύονται άδολα και κοινωφελώς στο εσωτερικό των κοινωνιών αυτών, ενώ στις σχέσεις με άλλες κοινωνίες θα επικρατούν ειρήνη, σύμπνοια και συνεργασία.
Διαφορετικά, εάν δηλαδή οι άνθρωποι και στη δημόσια και στην ιδιωτική τους ζωή είναι άφρονες και άμυαλοι, είναι καταδικασμένοι στον όλεθρο. Με άλλα λόγια, εάν δεν βάζεις το μυαλό σου να σκέπτεται ορθά και λογικά για όσα συμβαίνουν γύρωθέ μας και καθημερινά ή για να προβλέψεις το μέλλον, δεν έχει καμία αξία εάν έχεις πολλά χρήματα ή υψηλά κοινωνικά αξιώματα ή είσαι γραμματιζούμενος. Είσαι, όπως με συμβούλευε ο εκ μητρός παππούς μου ο Παναγιώτης,  σαν το σκιάχτρο, σαν ένα καλά ντυμένο πλην άψυχο, άβουλο, κενό συναισθημάτων και άνευ αξίας είδωλο. Όλα αυτά για τα οποία σήμερα κομπορρημονείς, αν η αφροσύνη κυριαρχεί μέσα σου, αργά ή γρήγορα θα τα χάσεις και θα καταστραφείς, παρά την φαινομενική σου τελειότητα και αρτιότητα…
Με τέτοιες, λοιπόν, σκέψεις, προ ημερών, άνοιξα να (ξανα)διαβάσω την “Κύρου Παιδεία” του εκ των αρχαίων στοχαστών αγαπημένου μου Ξενοφώντα (Αθηναίος φιλόσοφος 4ος αι. π.Χ.). Και βρήκα, σε μετάφραση του Β. Καλαμπαλίκη, τούτο εδώ το διαχρονικής, θαρρώ,  ισχύος σχετικό απόσπασμα και σας το μεταφέρω αυτούσιο:  “Χωρίς δηλαδή τη σύνεση, κανένα όφελος δεν προέρχεται από καμιά άλλη αρετή· γιατί […] πώς μπορεί κανείς να χρησιμοποιήσει έναν άνδρα δυνατό και ανδρείο αλλ’ όχι συνετό, ως ιππέα πλούσιο ή ως άρχοντα στην πόλη; Απεναντίας με τη σύνεση και ο κάθε φίλος είναι χρήσιμος και ο κάθε υπηρέτης καλός”.
Αλήθεια, εσείς τι λέτε; Έτσι δεν είναι;