Οι Πρέσπες δίχως “Συμφωνία”

Στον κατ’ εξοχήν βορειότερο γεωργοκτηνοτροφικό Νομό Φλωρίνης το να κάνει κανείς ένα οδοιπορικό περιορισμένου χρόνου δεν προλαβαίνει να συνειδητοποιήσει και να πάρει μια ολοκληρωμένη γεύση του πλούτου και του φυσικού κάλους, που περιέχουν τα εδάφη του.
Τον πρώτο λόγο τον έχουν οι Πρέσπες στην τριεθνή και ορεινή λιμναία συνοριακή περιοχή βορειοδυτικά του Νομού. Στην αρχαιότητα οι λίμνες έφεραν το όνομα “Μεγάλη και Μικρή Βρυγηίς”, ενώ τη σημερινή ονομασία τους την συναντάμε στους Βυζαντινούς χρόνους.
Η Μεγάλη Πρέσπα έχει βάθος 50 περίπου μέτρα και έκταση 272 τ. χλμ., εκ των οποίων μόνο τα 40 ανήκουν στην Ελλάδα, και τα υπόλοιπα στη FYROM. Η Μικρή Πρέσπα είναι στην ελληνική επικράτεια, εκτός ενός ελάχιστου τμήματος που υπάγεται στην Αλβανία, στο Νότιο τμήμα της και ‘κείνο όσο πάει και μικραίνει, λόγω πτώσεως της στάθμης. Τα νερά της Μεγάλης, τον χειμώνα σπανίως παγώνουν, βρίσκεται δε σε υψόμετρο 852 μ. από τη θάλασσα, χαμηλότερα κατά 5μ., από τη Μικρή. Τις δύο Πρέσπες, τις χωρίζει μια λωρίδα ξηράς μήκους 6 χλμ., η “Κούλα”, στην οποία υπάρχει δρόμος που οδηγεί στο χωριό Ψαράδες. Στην περιοχή αυτή υπεγράφη η επίμαχη Συμφωνία των Πρεσπών.
Στη Μικρή Πρέσπα, που έχει ταχθεί υπό την προστασία της Συνθήκης Ramsar ως υδροβιότοπος διεθνούς ενδιαφέροντος, ζουν 272 είδη πουλιών, δύο είδη πελεκάνων, κλειδωνάδες, κοκκινοκεφαλάδες, δρυοκολάπτες, λευκοτσικνιάδες, νυχτοκόρακες, είκοσι (20) κατηγορίες ερπετών και δεκαπέντε (15) είδη ιχθύων. Στους “Ψαράδες”, ο επισκέπτης βρίσκει ό,τι παράγει ο Νομός, από κάστανα, τις μοναδικές κατηγορίες οσπρίων, μέχρι κόκκινες πιπεριές Φλωρίνης.
Η Μικρή Πρέσπα έχει έκταση 47 τ. χλμ., περιβάλλεται από εκτάσεις με καλαμιώνες και υγρά λιβάδια με ποώδη βλάστηση, σε συνθήκες δε ακραίων καιρικών φαινομένων ψύχους παγώνει. Μέσα σ’ αυτήν υπάρχει ένα νησάκι, “Κρίνα” λέγεται, που ενώνεται με την ξηρά διά πλωτής πεζογέφυρας. Στην κορυφή της νησίδας είναι ο Αγιος Αχίλλειος, όπου υπάρχουν Βυζαντινά και Μεταβυζαντινά μνημεία και εκκλησία του 10ου αιώνα.
Στα ρηχά νερά της Μικρής Πρέσπας, τα ψάρια, τα αμφίβια, τα ερπετά και τα πουλιά, βρίσκουν ιδανικές συνθήκες αναπαραγωγής. Υπάρχει η Εταιρεία Προστασίας Πρεσπών, που εφαρμόζει ένα πρόγραμμα για τη διατήρηση όλων των ειδών των πουλιών με προτεραιότητα αυτά της Μικρής Πρέσπας. Το ενδιαφέρον τους εστιάζεται στη διατήρηση των τόπων και της κατοικίας των σπάνιων πουλιών. Τούτο επιτυγχάνεται πλήρως, γιατί λαμβάνονται όλα τα μέτρα για τις ανάγκες και των άλλων ειδών του υγροβιότοπου, όπως βίδρες, μικρά πουλιά, θηλαστικά και αμφίβια, όπως και σπάνια είδη φυτών.
Στη διαδρομή από Φλώρινα προς Πρέσπες συναντάμε πλουσιότατη χλωρίδα, περί τα 1300 είδη θαμνοειδών. Η περιοχή “Λαιμός” έχει ενταχθεί στη συνθήκη “Ramsar”, συγκαταλέγεται δε στο οικολογικό δίκτυο “Natura 2000”. Εκτός από πλατάνια, οξιές, δρυς, βελανιδιές, υπάρχουν και δάση από υπεραιωνόβιες συστάδες Αρκεύθων, ή “ήμερων κέδρων”, πανέμορφα και σπάνια δένδρα στη φύση, που έχουν καταγραφεί μόνον εκεί και πουθενά αλλού στον κόσμο.
Εκεί στις Πρέσπες, φαίνεται πως η φύση “σάλεψε”!
Ο τόπος είναι το κάτι άλλο. Είναι δικός μας παράδεισος. Αυτόν τον προστατεύουμε, τον συντηρούμε, δεν τον αλλάζουμε, δεν τον πουλάμε!