Σάββατο, 20 Απριλίου, 2024

Η κοινωνία της κόπωσης

ΜΠΟΥΝΓΚ ΤΣΟΥΛ ΧΑΝ
Νοτιοκορεάτης Γερμανός καθηγητής πολιτιστικής Φιλοσοφίας Γερμανικής Λογοτεχνίας Καθολικής Θεολογίας κ.α.
Συγγραφέας 16 βιβλίων
Εκδόσεις Opera Cogito
μετάφραση Ανδρέας Κράουζε
Ελληνική έκδοση 2013

Ιδιαίτερα σήμερα που οι θεοί βρίσκονται μεταξύ επιστροφής και περιστροφής ανάμεσα στις κοινωνίες της πειθαρχίας και της απειθαρχίας των υπάκουων και ανυπάκουων ανθρώπων σε ολόκληρο τον κόσμο.

Με κυριαρχία του σύγχρονου ΕΠΙΔΟΣΙΑΚΟΥ υποκειμένου που η ψυχή του διαφέρει από αυτήν του πασίγνωστου πειθαρχικού που είναι γεμάτο τείχη, κατώφλια, σύνορα και συνοριακά φυλάκια.
Αυτά που η σύγχρονη κοινωνία της Θεωρούμενης Ελευθερίας της ΕΠΙΔΟΣΗΣ έχει δημιουργήσει τα ΝΕΑ υπερτείχη της ελεύθερης ανελευθερίας.
Ομως, ανάμεσα στα νέα τείχη ενός ολοκληρωτικού καταναγκασμού οι θεοί έχουν κουραστεί να τιμωρούν τον κάθε ΠΡΟΜΗΘΕΑ που δίνει ΦΩΤΙΑ και εργασία στους ανθρώπους.

ΜΠΙΟΥΝΓΚ ΤΣΟΥΛ ΧΑΝ: Η ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΗΣ ΚΟΠΩΣΗΣ
Μια κόπωση που εναποθέτει την εμπιστοσύνη της στον κόσμο που είναι τελικά, μια κόπωση χωρίς κόσμο. Εναν κόσμο ελευθερίας από τον άλλο που η διαλεκτικότητά του συνίσταται στην ανάπτξη νέων εξαναγκασμών… Μέσα στη σύγχρονη κοινωνία της ΕΠΙΔΟΣΗΣ που εξοντώνει το κάθε ΕΓΩ δημιουργώντας την ελευθεριακή κοινωνία της ΚΟΠΩΣΗΣ που παράγει και αναπαράγει την αυτο-επιθετικότητα αλλά και την ΜΑΖΙΚΑ, πολεμική και φυγαδευτική ετεροεπιθετικότητα σ’ ολόκληρο τον κόσμο που βιώνουμε αβίωτα, σήμερα.

ΕΙΜΑΣΤΕ ΤΥΡΑΝΝΟΙ ΜΑΣ, ΕΜΕΙΣ ΟΙ ΙΔΙΟΙ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΗΣ ΚΟΠΩΣΗΣ
Στη σημερινή και την αυριανή σκληρή αλλά παραπλανητική πραγματικότητα του σύγχρονου παγκόσμιου πολιτισμού, της παγκοσμιοποιημένης εκμετάλλευσης, οι αλυσίδες (όχι απόλυτα) έχουν εκλείψει για να μην φαίνεται αλυσσοδεμένη η σύγχρονη υπερ-σκλαβιά. Αυτή που αποτελεί τη νέα διαπολιτιστική υπερπραγματικότητα σε μας εδώ και σ’ ολόκληρο τον πλανήτη. Για να είμαστε τύραννοί μας, εμείς οι ίδιοι στην ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΗΣ ΚΟΠΩΣΗΣ. Αυτός ο τίτλος του νέου βιβλίου του Μπιουνγκ Τσουλ Χαν, του παγκόσμια γνωστού Νοτιοκορεάτη συγγραφέα (1959) που το 1980 μετοίκησε στη Γερμανία.

ΔΙΑΦΑΝΕΙΑ, ΑΛΗΘΕΙΑ ΚΑΙ ΤΩΡΑ “ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΚΟΠΩΣΗΣ”
Σπούδασε Φιλοσοφία, ξεκίνησε το 2000 την πανεπιστημαική του πορεία ως καθηγητής για να διδάσκει από το 2012 φιλοσοφία και πολιτισμό στο Πανεπιστήμιο Der Kunst του Βερολίνου.
Για τα θέματα Ηθικής, Κοινωνικής Φιλοσοφίας, Φαινομενολογίας, Θεωρίας του Πολιτισμού, Αισθητικής, Θρησκειών, Θεωρίας των Μέσων επικοινωνίας και Διαπολιτισμικής Φιλοσοφίας έχει ήδη γράψει 16 πρωτότυπα βιβλία, ανάμεσα σε αυτά (στο ίδιο ύφος και πνεύμα, καθώς και στο ίδιο μέγεθος) έγραψε: α) Το βιβλίο “Η ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΗΣ ΔΙΑΦΑΝΕΙΑΣ αλλά και της ΑΛΗΘΕΙΑΣ” και το παρουσίασε αναλυτικά το 1914. Ενα εντυπωσιακό δοκίμιο 99 σελίδων που πραγματεύεται τη λέξη “ΔΙΑΦΑΝΕΙΑ” που καμία άλλη λέξη δεν διατρέχει το σύγχρονο Δημόσιο λόγο όσο αυτή.

ΜΕ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΕΣ ΑΛΥΣΙΔΕΣ Η ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΚΟΣΜΟΥ
Στη συνέχεια το 2015 εκδόθηκε στο Βερολίνο το νέο βιβλίο του “Η ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΗΣ ΚΟΠΩΣΗΣ” κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις OPERA σε μετάφραση Ανδρέα Κράουζε, για να βάλει στο οπισθόφυλλο του βιβλίου ένα δραματικό υπότιτλο τον εξής: “ΤΥΡΑΝΝΟΙ ΜΑΣ ΕΙΜΑΣΤΕ ΕΜΕΙΣ ΟΙ ΙΔΙΟΙ”.
Κάτω από αυτόν τον προκλητικό υπότιτλο με σημαντική συμπύκνωση αναφέρεται η πραγματικότητα του νέου κόσμου, χωρίς αλυσίδες, οι οποίες είναι διαφορετικές χωρίς όμως για εμάς να λείπουν και οι πραγματικές αλυσίδες οι οποίες είναι ακόμα πιο βαριές.

ΕΙΜΑΣΤΕ ΘΥΜΑΤΑ ΤΗΣ ΕΝΝΟΙΑΣ ΤΗΣ ΘΕΤΙΚΟΤΗΤΑΣ
Γράφει λοιπόν τα εξής: «Στη σύγχρονη εποχή, παρά το γεγονός ότι οι αληθινές αλυσίδες έχουν εκλείψει, παρατηρούμε να δημιουργείται ένας νέος τύπος σκλάβων. Είναι ο άνθρωπος που υποβάλλει τον εαυτό του σε εθελοντική εξάντληση».
Το βιβλίο “Η ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΗΣ ΚΟΠΩΣΗΣ” έγινε ένα απρόσμενο Μπεστ σέλλερ σε πολλές χώρες. Σε αυτό το βιβλίο ο συγγραφέας εκθέτει τους λόγους αυτής της αφύσικης συμπεριφοράς και εξηγεί με ποιον τρόπο οι κοινωνίες μας, έχουν πέσει θύματα της κατάχρησης μιας και μόνο έννοιας “ΤΗΣ ΘΕΤΙΚΟΤΗΤΑΣ”.
Με την έννοια αυτή, υποβοηθούμενη από την ψευδαίσθηση της ελευθερίας “επιλογής” παράγει κουρασμένους, αποτυχημένους και καταθλιπτικούς ανθρώπους.

YES WE CAN, YES, YEEES!
Αλλά ο Μπιουνγκ Τσουλ Χαν τεκμηριώνει το πώς «ο σύγχρονος σκλάβος έχει σε μεγάλο βαθμό επιλέξει ο ίδιος την υποδούλωσή του». Και τούτο, προκειμένου να εξασφαλίσει την ελάχιστα ενδιαφέρουσα και απόλυτα κενή επιβίωσή του. Ακριβώς, όπως η “κοινωνία της πειθαρχίας” του Φουκώ, παράγει τρελούς και εγκληματίες, έτσι και η “κοινωνία της Θετικότητας” υιοθετώντας το σλόγκαν “Yes we can” (ναι εμείς μπορούμε) ανάγει την αυτοεκμετάλλευση σε κυρίαρχη συμπεριφορά η οποία έχει καταλήξει στην “κοινωνία της κόπωσης”. Μια κοινωνία στην οποία από χρόνια έχει καταβυθιστεί τόσο η χώρα μας, με τα πρόσθετα τεράστια προβλήματα χρέους όσο και ολόκληρος ο κόσμος.

ΜΙΑ ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΟΥ “ΕΠΙΔΟΣΙΑΚΟΥ” ΑΝΘΡΩΠΟΥ
Τα περιεχόμενα του σημαντικού δοκιμίου “η κοινωνία της κόπωσης” είναι: 1. H κοινωνία του burnout, 2. η νευρωνική κοινωνία 3. πέρα από την κοινωνία της πειθαρχίας 4. η βαθιά πλήξη 5. Vita Activa, 6. Παιδαγωγική του βλέμματος 7. η περίπτωση Μπάρτελμπυ, και 8. η κοινωνία της κόπωσης.

ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΕΛΕΥΘΕΡΗΣ ΑΝΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ
Με το ΕΓΩ του Φρόυντ π.χ. να είναι ένα πασίγνωστο πειθαρχικό υποκείμενο ένα όργανο δεσμευτικό και καταπιεστικό, με κανόνες και απαγορεύσεις που υποδουλώνει και καταπιέζει όπου, κατ’ εικόνα της κοινωνίας της πειθαρχίας, αυτό το ψυχικό όργανο είναι γεμάτο τείχη, κατώφλια, σύνορα και συνοριακά φυλάκια.
Με την ψυχανάλυση του Φρόιντ να μην είναι δυνατή παρά σε μια καταπιεστική κοινωνία όπως γράφει ο συγγραφέας Μπιουνγκ Τσουλ Χαν (σελ. 8-12)
Ομως όπως ο ίδιος τονίζει «η σημερινή κοινωνία είναι μια ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΗΣ ΕΠΙΔΟΣΗΣ που αποφορτώνεται όλο και περισσότερο την αρνητικότητα των απαγορεύσεων και των εντολών και θέλει να θεωρείται κοινωνία της ελευθερίας. Με το ρήμα που χαρακτηρίζει την κοινωνία της επίδοσης να μην είναι το φροϋδικό “πρέπει” αλλά το “μπορούμε”.
Μια κοινωνική μεταβολή που επιφέρει μια  αναδόμηση της ψυχής.

ΕΓΩ, Η ΘΕΣΗ ΤΟΥ ΑΓΧΟΥΣ
Με το ψυχικό όργανο του Φρόυντ να διέπεται από την άρνηση, την απώθηση και τον φόβο της παράβασης.
Με το ΕΓΩ να είναι η “θέση του άγχους”.
Το ΕΠΙΔΟΣΙΑΚΟ, όμως, ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟ της ύστερης νεωτερικότητας δεν διαθέτει άρνηση.
Είναι υποκείμενο της κατάφασης.
Ωστόσο αν το ασυνείδητο ήταν κατ’ ανάγκην συναρτημένο με την αρνητικότητα της άρνησης και της απώθησης τότε το μετανεωτερικό ΕΠΙΔΟΣΙΑΚΟ υποκείμενο δεν θα είχε πια ασυνείδητο.
Θα ήταν ένα ΕΓΩ μεταφροϋδικό που δεν θα είχε σχέση με τις αποθημένες μνήμες επιθυμίες και λειτουργίες της σάπιας ψυχής του ανθρώπου που δεν ελέγχονται από τη συνείδηση του ατόμου.
Με το φροϋδικό Ασυνείδητο (γράφει ο Τσουλ Χαν) να μην είναι άχρονο.

Η ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΗΣ ΠΕΙΘΑΡΧΙΑΣ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ Η ΔΙΚΗ ΜΑΣ
Αυτό το έγχρονο φροϋδικό ασυνείδητο είναι παράγωγο της κοινωνίας της πειθαρχίας, μιας κοινωνίας που κυριαρχείται από την αρνητικότητα των απαγορεύσεων και της απώθησης αλλά έχει πάψει εδώ και καιρό να είναι η δική μας κοινωνία.
Βασικά (συνεχίζει ο Τσουλ Χαν) το έργο που επιτελεί το φροϋδικό ΕΓΩ συνίσταται, κυρίως στην εκπλήρωση ενός καθήκοντος.
Αυτό είναι και το κοινό του σημείο με το Καντιανό υπάκουο υποκείμενο.
Στον μεγάλο Γερμανό φιλόσοφο Καντ η Συνείδηση παίρνει τη θέση του ΥΠΕΡ ΕΓΩ, ενώ στο ηθικό της υποκείμενο ασκείται και μία “βία” που εκφράζεται στην παράσταση του καθήκοντος που ονομάζεται ΗΘΙΚΗ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ που αποτελεί υπόθεση του ανθρώπου με τον εαυτό του.

ΤΟ ΗΘΙΚΟ ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟ ΤΟΥ ΚΑΘΗΚΟΝΤΟΣ
Αλλά το ηθικό υποκείμενο ως υποκείμενο του καθήκοντος, καταπνίγει τις “κλίσεις” του υπομένοντας ακόμα και τον πόνο είναι βέβαιο ότι θα ανταμειφθεί γιατί ο Θεός κατά τον Καντ δεν μας εξαπατά και μπορούμε να του έχουμε εμπιστοσύνη.
Αλλά το ΕΠΙΔΟΣΙΑΚΟ υποκείμενο της ύστερης νεωτερικότητας δεν εκτελεί κάποιο καθήκον…
Οι αρχές του δεν είναι η υπακοή και το καθήκον αλλά η ελευθερία, επιθυμία και οι κλίσεις του.
Με τη διαλεκτική αυτής της ελευθερίας να συνίσταται στην ανάπτυξη νέων εξαναγκασμών. Με την ελευθερία από τον άλλο να μετατρέπεται σε μια ναρκισσιστική σχέση με τον εαυτό του. Μια σχέση που ευθύνεται για πολλές ψυχικές διαταρχές του σημερινού ΕΠΙΔΟΣΙΑΚΟΥ υποκειμένου.
Με τη σύγχρονη κοινωνία της ΕΠΙΔΟΣΗΣ, με τα ιδεώδη της ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ και της απορρύθμισης να καταργεί μαζικά τους φραγμούς και τις απαγορεύσεις που συνιστούσαν την κοινωνία της ΠΕΙΘΑΡΧΙΑΣ.

Η ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΗΣ ΕΠΙΔΟΣΗΣ ΑΥΤΟΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗ ΜΕ “ΣΥΝΑΙΝΕΤΙΚΗ ΒΙΑ”
Ενα μικρό βιβλίο (109 σελίδες) που ανατέμνει το ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ ανθρώπου – ανθρωπότητας με το εικονικό – ψηφιακό παρόν και μέλλον μας.
Με τη ΘΕΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗ της κοινωνίας να μην καταργεί τη βία γιατί αυτή δεν εκπηγάζει μόνο από την αρνητικότητα του ανταγωνισμού ή της σύγκρουσης, αλλά και από τη θετικότητα της συναίνεσης.
Οπου αυτή τη στιγμή, ο ολοκληρωτισμός του κεφαλαίου, που δείχνει να απορροφά τα πάντα αντιπροσωπεύει μια ΣΥΝΑΙΝΕΤΙΚΗ ΒΙΑ. Με το γεγονός ότι σήμερα, δεν είναι οι ομάδες, οι ιδεολογίες ή οι τάξεις που παλεύουν μεταξύ τους αλλά τα άτομα.
Με το ΕΠΙΔΟΣΙΑΚΟ υποκείμενο να βρίσκεται σε ανταγωνισμό με τον εαυτό του, υποκύπτοντας στον ολέθριο εξαναγκασμό…
Με την κοινωνία της ΕΠΙΔΟΣΗΣ να είναι εκείνη της αυτοεκμετάλλευσης.

Η ΘΕΑ ΤΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΟΤΑΝ Η ΖΩΗ ΕΙΝΑΙ ΚΕΝΗ
Στο βιβλίο “Η ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΗΣ ΚΟΠΩΣΗΣ” ο συγγραφέας κάνει σε όλα τα κεφάλαια μια δημιουργική ανάλυση των πλεονεκτημάτων της, όσο και των μειονεκτημάτων, αναφερόμενος συγκριτικά ανάμεσα στην κοινωνία της ΠΕΙΘΑΡΧΙΑΣ και την κοινωνία της ΕΠΙΔΟΣΗΣ.
Με τη ζωή να έχει περιοριστεί στη ζωτική της λειτουργία, τη ζωή που πρέπει να διατηρηθεί, οπωσδήποτε, ΥΓΙΗΣ.
Με την υγεία να είναι η ΝΕΑ ΘΕΑ…
Με την υγεία να γίνεται αυτοαναφορική και να κενούται για να γίνεται σκοπιμότητα ζωής χωρίς σκοπό. .

*Αφιέρωση του σημερινού κειμένου μου στον λογιώτατο γιατρό ΗΛΙΑ ΓΑΒΡΙΛΑΚΗ που πιστεύει τη ΘΕΑ ΥΓΕΙΑΣ για ίαση και σκοπό ζωής των θεραπευομένων.


Ακολουθήστε τα Χανιώτικα Νέα στο Google News στο Facebook και στο Twitter.

Δημοφιλή άρθρα

Αφήστε ένα σχόλιο

Please enter your comment!
Please enter your name here

Εντός εκτός και επί τα αυτά

Μικρές αγγελίες

aggelies

Βήμα στον αναγνώστη

Στείλτε μας φωτό και video ή κάντε μία καταγγελία

Συμπληρώστε τη φόρμα

Ειδήσεις

Χρήσιμα