Η εκδρομή μας στο όμορφο Αμάρι

Την Κυριακή 3 Απριλίου το πρωί -μετά από λίγη καθυστέρηση- αναχωρήσαμε δύο πούλμαν ασφυκτικά γεμάτα. Βλέπετε ο τόπος προορισμού του γειτονικού μας νομού ήταν πόλος έλξης για συμμετοχή.
Aπό το Πλατάνι μέχρι και τα Ρεθεμνιώτικα σύνορα, απολαμβάναμε τα κιτρινισμένα σπαρτά, τις πράσινες πικροδάφνες, άλλα δασύσκιωτα δέντρα και μια θάλασσα καθρέφτη! Τόσο ήρεμη…
Το ενδιαφέρον μου στο φόρτε του γιατί δεν είχα ξανά επισκεφθεί τον Δήμο Αμαρίου. Δενδροστοιχίες από δρυγιάδες, πρίνους, βελανιδιές, χαρουπιές, πλατάνια… Το θυμάρι κι η θρούμπα εναλλάσσεται με το φασκόμηλο και τη ρίγανη. Η Ανοιξη θρονιάστηκε για τα καλά μαζί κι η αισιοδοξία, η χαρά κι η ελπίδα, αναδεικνύοντας την ομορφιά της ζωής. Σε λίγο ανηφορίζουμε για να δούμε από κοντά το μεγάλο τεχνητό έργο της Κρήτης, το φράγμα των ποταμών και τη λίμνη που σχηματίζεται με αυτό. Είναι κτισμένο ανάμεσα σε δυο λόφους σαν πυραμίδα, με βάση μήκους 400μ., ύψους 50μ. και πλάτους στην κορυφή 10μ.
Εντυπωσιάζει η λιθοριτή, οι λαξευμένες δηλ. πέτρες από ειδικούς μαστόρους. Στην κορυφή έχει δρόμο πλάτους 8μ. και μήκους 200μ.! Εχει χωρητικότητα 22.500.000 κυβ. μέτρα και μπορεί να αρδεύσει 45.000 στρέμματα. Δεν έχει όμως ακόμη ολοκληρωθεί και αρδεύεται η περιοχή μέχρι τον Πρίνο και Πάνορμο. Στη λίμνη εκβάλλει ο ποταμός Πλατανιάς, με δυο παραποτάμους του. Κατηφορίζοντας προς νότο, σταματήσαμε στο πιο κοντινό σημείο από τη λίμνη και είδαμε το μέρος όπου ζούσε ο… Σήφης, ο ξακουστός κροκόδειλος που δεν άντεξε το χειμωνιάτικο κρύο και μας άφησε χρόνους… Στο βάθος, αντικρίσαμε το δύσβατο φαράγγι του Αγ. Αντωνίου. Στη γιορτή του γίνεται ξακουστό πανηγύρι.
Εντύπωση προκαλούν τα πολλά και σε μικρή απόσταση γραφικά ξωκλήσια όπως και μια τρίτοξη πετρόκτιστη γέφυρα. Αφού σταματήσαμε για καφέ σε δυο παραδοσιακούς καφενέδες στην Αγία Φωτεινή, φτάσαμε στον προορισμό μας, τη Μονή των Αγίων Ασωμάτων Ταξιαρχών Μιχαήλ, Γαβριήλ και Ραφαήλ που βρίσκεται 35 χλμ. νοτιοανατολικά του Ρεθύμνου, στο μέσο μιας κατάφυτης κοιλάδας του Αμαρίου.
Οπως μας εξήγησε ο εφημέριος π. Μανουήλ, ο ναός που είδαμε είναι ο τρίτος κατά σειρά. Η μονή, πιθανόν, ιδρύθηκε τη δεύτερη Βυζαντινή περίοδο, όπως αναφέρει έγγραφο του 13ου αι. Το κτηριακό συγκρότημα περιβαλλόταν από ισχυρό τείχος, γεγονός που την έκανε ισχυρό φρούριο και προσέλκυε επαναστάτες από την περιοχή. Η Μονή ήταν βάση των Χορτάτζηδων και στο ναό της Αγ. Παρασκευής, σε μικρή απόσταση με περίφημες τοιχογραφίες του 13ου αι., βρίσκεται ο τάφος του Γεωργίου Χορτάτση. Ο δεύτερος το έτος 1.600 μ.Χ. και ο έτερος που είδαμε το 1810-12. Στο μεσοδιάστημα είχε καταστραφεί είτε από σεισμούς ή εμπρησμούς των Τούρκων, επανειλημμένα.
Αξιοσημείωτα γεγονότα είναι η μετάληψη των Αχράντων Μυστηρίων μυστικά από τον Τούρκο Οσμάν πασά και ο θάνατος των Γενίτσαρων από την Αμπαδιά -περιοχή νότια του νομού- που είχαν πρόθεση να αναγκάσουν τους μοναχούς να συμμετάσχουν στα δικά τους ανομήματα εντός του ναού. Το 1866 ήταν κέντρο επαναστατικών σωμάτων Αμαρίου. Το 1930 ιδρύθηκε Γεωργική Σχολή που έκλεισε αργότερα και τώρα θα επαναλειτουργήσει. Σήμερα το μοναστήρι αναστηλώνεται και στεγάζει το κέντρο του ΕΘΙΑΓΕ.
Σε μικρή απόσταση, σε ένα καταπράσινο κτήμα, στο μεγάλο χώρο του εστιατορίου – ταβέρνας, μας περίμεναν τα στρωμένα τραπέζια να καθίσουμε τα 100 άτομα, που είχαμε κιόλας πεινάσει. Είναι κτισμένη σε δυο επίπεδα, με παραδοσιακή διακόσμηση. Προσφέρθηκαν διάφορα ορεκτικά και ένα απίθανο αχνιστό πιλάφι από πεντανόστιμο ζυγούρι. Τα ποτήρια γέμισαν από αρωματικό κρασί και οι εγκάρδιες ευχές έδιδαν και έπαιρναν. Σαλάτες ποικίλες και σε λίγο ένα μοσχομύριστο αντικριστό αρνάκι με πατάτες, σκέτος πειρασμός! Ολα από αγνά προϊόντα της περιοχής. Τα φρούτα και το γλυκό δε σταμάτησαν το κέφι που αρχίζει τώρα να φουντώνει. Μουσική, τραγούδια και κάθε είδους χοροί. Φιλική ατμόσφαιρα, συντροφικότητα, παρέα να τη χαίρεσαι… Η περιποίηση ήταν άψογη και άμεση. Ο χώρος αυτός είναι κοινοτικός. Παρών στην εκδήλωση ήταν ένας από τους τρεις ενοικιαστές, ο Χρήστος Μουρτζανός, πρόθυμος και πολύ εξυπηρετικός.
Στην επιστροφή κατευθυνθήκαμε από άλλο δρόμο για τη Μονή Αρκαδίου. Από το ζωηρό νωπό κίτρινο χρώμα των ασπαλάθων και τα λογιών-λογιών δέντρα, παίρνεις ανάσες ζωής και η ψυχή σου βρίσκεται σε πλήρη αρμονία με την ανοιξιάτικη φύση. Μια πραγματική ιεροτελεστία της άνοιξης…
Η μονή Αρκαδίου ιδρύθηκε ως γνωστόν από τον μοναχό Αρκάδιο στις αρχές του 13ου αι., γι’ αυτό πήρε και το όνομά του, θεμελιώθηκε από τον αυτοκράτορα Ηράκλειο και ανοικοδομήθηκε τον 15ο αι. από το βυζ. αυτοκράτορα Αρκάδιο. Κτίστηκε σε στρατηγική θέση πάνω από φαράγγι που συνδέει τις επαρχίες Ρεθύμνου, Μυλοποτάμου και Αμαρίου. Η πρώτη φρουριακή μορφή ολοκληρώθηκε επί Ενετοκρατίας κι ο κεντρικός δίκλητος ναός, το Καθολικό, είναι αφιερωμένος στη Μεταμόρφωση του Σωτήρος και στους Αγίους Κων/νο και Ελένη. Παγκόσμια έγινε γνωστή κατά τη μεγάλη Κρητική Επανάσταση του 1866-1869. Κατά τους πρώτους μήνες της εξεγέρσεως είχαν συγκεντρωθεί στη μονή 700 περίπου γυναικόπαιδα και μερικές εκατοντάδες ένοπλοι, ντόπιοι κι εθελοντές από την ηπειρωτική Ελλάδα. Την άμυνα του μοναστηριού ανέλαβαν ο ηγούμενος Γαβριήλ και ο εθελοντής υπολ/γός Ι. Δημακόπουλος. Την 9η Νοεμβρίου 1866 μετά τριήμερη πολιορκία, έσπασε η σιδερόπορτα της μονής και οι Τούρκοι όρμησαν στην αυλή. Τη στιγμή εκείνη ο νεαρός Κων/νος Γιαμπουδάκης έβαλε φωτιά στην πυριτιδαποθήκη κι ολόκληρη η ανατολική πτέρυγα της μονής ανατινάχθηκε στον αέρα καταπλακώνοντας Τούρκους και Χριστιανούς. Το ολοκαύτωμα του Αρκαδίου είχε παγκόσμια απήχηση. Ποιητές, όπως ο Βίκτωρ Ουγκώ, ύμνησαν το ηθικό μεγαλείο και το πανανθρώπινο νόημα της θυσίας εκείνης. Τιμούμε κάθε χρόνο το μεγάλο αυτό γεγονός την 8η Νοεμβρίου, εορτή των Αρχαγγέλων Μιχαήλ και Γαβριήλ. Η UNESCO το έχει χαρακτηρίσει Ευρωπαϊκό Μνημείο Αυτοθυσίας και Ελευθερίας.
Η επανάληψη γνωστών γεγονότων και περιγραφών ίσως κουράζει τους αναγνώστες. Όμως ίσως ωφελεί και ορισμένους… Ας είναι. Η κατηφορική διαδρομή με τα γραφικά χωριουδάκια και τις περίτεχνα κλαδεμένες ολάνθιστες ελιές, μας επανέφερε στη μαγεία της ανοιξιάτικης φύσης. Καταλήξαμε στην παραλία του Ρεθύμνου σε ένα σύγχρονο ευρύχωρο πάρκινγκ κι εμείς αναζητήσαμε χώρο για καφέ ή γλυκό, εκμεταλλευόμενοι την ωριαία στάση μας.
Συνεχίσαμε νυχτωμένα την τόσο ευχάριστη μέρα μας, φθάνοντας στην Αγορά, ταλαιπωρημένοι ίσως, μα τόσο ικανοποιημένοι. Και στην άλλη βόλιτα με καλό!
Άφησα τελευταίους τους… πρωτεργάτες και συντελεστές αυτής της μοναδικής εξόρμησης του Συνδέσμου μας. Κατ’ αρχάς τον πρόεδρο Πολιτικών Συν/χων Γιάννη Λουπάκη. Ανήσυχος, κινητικός κι ευχάριστος, επέβλεπε τα πάντα να βαίνουν καλώς. Η αεικίνητη και περιποιητική αντ/δρος Θάλεια Μαυρεδάκη-Νικολακάκη, υπεύθυνη του πούλμαν μας, εφρόντιζε για όλα παντού. Ο γεν. γραμματέας Στέφανος Χαλκιαδάκης, προετοιμασμένος διάβαζε διαδρομές, τόπους και ιστορικά στοιχεία με απόλυτη ακρίβεια. Τελευταίο άφησα τον επιδέξιο και ευχάριστο σοφέρ μας, Τάσο, με την ωραία μουσική, τις πολλές εικόνες στο πλάι και μια μικρή από πάνω του της Αγίας Υπομονής! Εξίσου άψογος κι ο Ανωπολίτης σοφέρ Βαγγέλης.
Ακούσαμε και τον περίφημο τραγουδιστή Χαλιβελάκη που δεν είναι άλλος από τον ομογενή στην Αμερική, που τιμήθηκε προ ημερών από το Ιδρυμα Ελ. Βενιζέλου για τις σπουδαίες υπηρεσίες του.