Φθινοπωριάζει …

• «Μια νεαρή γραφίστρια κάτοικος της Νέας Υόρκης, η Έλενα Ζαχάροβα, αποφάσισε ένα φθινόπωρο, να συγκεντρώσει πεσμένα φύλλα από δέντρα διάφορων μεγάλων πάρκων. Κι όταν τα μάζεψε, σκέφτηκε πως έπρεπε να τα επιστρέψει στη φύση και τους κατοίκους της πόλης, με την ελπίδα να αποσπάσει ένα χαμόγελο, μια σκέψη, ένα όνειρο. Πώς όμως; Απλά, γράφοντας πάνω στις ξερές κίτρινες επιφάνειές τους στίχους από διάσημους ποιητές! (φωτό) Έτσι, τα 86 φύλλα φθινοπώρου που συγκέντρωσε, “φιλοξένησαν” ποιήματα των Neruda, Edgar Alan Poe, Alexander Blok, Pushkin, Akhmatova, Collins και πολλών άλλων, και τοποθετήθηκαν σε διάφορα σημεία της πόλης. Η νεαρή γραφίστρια ήταν πεπεισμένη πως ελάχιστοι θα διάβαζαν τους στίχους, αλλά έστω “μερικά φύλλα θα άρεσαν σε κάποιους καί θα τους έκαναν να σκεφτούν. Έλεγε πως “όλοι έχουμε την ανάγκη ενός τρόπου για να αντιμετωπίσουμε και να κατανοήσουμε τα συναισθήματά μας (κυρίως όταν δυσκολευόμαστε να πληρώσουμε ένα ψυχοθεραπευτή)» (http://elenazaharova.com/)

1 από 3

ΣΗΜΕΡΑ κατοικούμε σε τσιμεντένιες πόλεις, αν και τα Χανιά αντέχουν ακόμη στο να παρουσιάζουν γλαφυρές εικόνες της φύσης (ιδιαίτερα θαλασσινές). Η πόλη το φθινόπωρο είναι όχι μόνο γοητευτική, αλλά και ακαταμάχητη σε  εκπλήξεις.

ΚΟΥΒΑΛΟΥΜΕ μνήμες από φθινόπωρα πνιγμένα από νοσταλγικές μουσικές, τραγούδια ή ποίηση. Είναι και φθινόπωρα μελαγχολικά, κυριαρχημένα από προσωπικά βιώματα/τραύματα: αγαπημένα συγγενικά πρόσωπα έφυγαν, φίλοι  “μάς τέλειωσαν”, σύντροφοι μας πρόδωσαν. Φθορά στη φύση, φθορά και στη ζωή…

ΝΟΣΤΑΛΓΩ κάποια φθινόπωρα στη Θεσσαλονίκη του ‘60-70! Να ΄μουν, λέει, στη μεγάλη, την ατέλειωτη παραλία της, να περπατώ κάτω απ΄το ψιλόβροχο, να νιώθω από πάνω μου τον καιρό να βαραίνει… Να βλέπω το Χορτιάτη απέναντι μουντό, τη θάλασσα του Θερμαϊκού μπλάβα, να μού ‘ρχεται κατάμουτρα ένας μικρός βαρδάρης από εκείνους που σε παγώνουν “χαϊδεύοντάς” σε! Να ακούσω τις εσπερινές καμπάνες τ΄Αη-Δημήτρη ή του Αγίου Μηνά, να βρεθώ στη Τσιμισκή ή στην Αριστοτέλους, στην πλατειούλα των Μακεδονομάχων μπροστά από την Αχειροποιήτου. Να βρισκόμουν, λέει, τέτοιο καιρό στην πλατεία των “rendez-vous”-την  Αγία Σοφία… Νασεργιάνιζα στα παλιά φοιτητικά μας στέκια γύρω απ΄το Κεντρικό Κτήριο της Φιλοσοφικής… Νά’ μουνα στο φοιτητικό καφέ “Αλφα” με τη μεγάλη υπόγα και τα μπιλιάρδα, να ακούω στο τζουκ μποξ τον Μπιθικώτση με την ξύλινη φωνή σε στίχους Θεοδωράκη, και έξω να βέχει, να βρέχει…! Α, ρε Θεσσαλονίκη του τότε, πρώτη μάνα και πρώτη αγάπη. Πόσο μας λείπεις;

ΑΠΟ σήμερα (23/9), το φθινόπωρο μπαίνει και επίσημα στη ζωή μας. Μας καλεί σε μια μυστική συνδιαλλαγή με το θείο που, παρ΄όλες τις ανθρώπινες ασχήμιες μας, διατηρεί ακόμη ακέραιη την ομορφιά της φύσης Του: «Και ουδείς λόγος εξαρκέσει προς ύμνον των θαυμασίων Σου», θα πρέπει να’ να ο επίλογος της κάθε προσευχής μας. Κι ας αναρωτιούνται πολλοί, αν, εμείς οι απλοί “ένοικοι” τούτου  του πλανήτη, έχουμε τη δύναμη με τα όσα ακούμε και αντικρίζουμε καθημερινά, να ευχαριστούμε το Θεό για όσα μας προσφέρει!

ΜΑΚΑΡΙ οι πολιτικοί μας να διέθεταν “τη χάρη του μέτρου” που έχει η φθινοπωρινή γη. Να συνειδητοποιούσαν, δηλαδή, την αίσθηση του “περαστικού” της παρουσίας τους και να δρούσαν πάντα σε συνάρτηση με το εφήμερο της εξουσίας τους. Φευγαλέες δεν είναι και οι εποχές του χρόνου; Έτσι, πιθανόν να νοιαζόντουσαν για την “ομορφιά” που πρέπει να αφήσουν πίσω τους. Ίσως τότε να μετρούσαν περισσότερο κάθε κουβέντα και να έπρατταν μόνον αξιομνημόνευτες πράξεις. Ίσως να αποκτούσαν έτσι την “αρμονία” των φθινοπωρινών ημερών ετοιμαζόμενοι έγκαιρα για την αργή αλλά σταθερή πορεία προς το  “χειμώνα” της μοναξιάς.

ΟΠΟΙΟΣ βγαίνει έξω από την πόλη και ταξιδεύει μέσα στα φθινοπωρινά χρώματα, δικαιώνει τους επιστήμονες που ισχυρίζονται πως “τα φύλλα των φυλλοβόλων δέντρων κάθε φθινόπωρο, ενεργοποιώντας ένα δικό τους αμυντικό μηχανισμό, όταν ωριμάσουν το καλοκαίρι, διασπούν τις χρωστικές ουσίες που έχουν παράγει -ανάμεσά τους και τη χλωροφύλλη- τις οποίες και «τραβούν» πίσω στο κοτσάνι, για άλλες μεταγενέστερες χρήσεις! Όταν, λοιπόν, το πράσινο χρώμα της χλωροφύλλης εξαφανισθεί, τότε «προωθούνται» τα υπόλοιπα χρώματα, αυτά που συνήθως αποκαλούμε «φθινοπωρινά». Και είναι αυτή η αλλαγή των χρωμάτων προς το ψυχρό, το γήινο, που μετατρέπει σε “βαρυθυμιά” τη σκέψη γεννώντας τη μελαγχολία στις ψυχές μας. Είναι το αναπόφευκτο πέρασμα του “ευτυχισμένου” καλοκαιριού που κάνει τον καιρό τώρα να είναι πιο γοργός, το δε πεπερασμένο της ζωής μας δένεται ακόμη πιο σφιχτά με τη φύση. Κι η προσμονή του επικείμενου “χειμώνα” είναι εικόνα αμετάκλητη, όπως ο επερχόμενος θάνατος κάθε ζώντος όντος πάνω στη γη.

ΦΘΙΝΟΠΩΡΟ χωρίς ονειροπόληση και στοχασμό δεν γίνεται. Είναι η εποχή που το σώμα, πριν ξεπλυθεί και καθαρθεί από τις πρώτες βροχές του ουρανού, ξαναμετράει τις τελευταίες αλμυρές σταγόνες του καλοκαιριού στο δέρμα του. Σε λίγο θα υποδεχθούμε τις ταξιδιάρικες “βουνίσιες” σταγόνες που θα καθαρίσουν στέγες σπιτιών και βρόμικους δρόμους, θα ξεδιψάσουν τη φρυγμένη γη και θα παρασύρουν στη ροή τους ό,τι βρεθεί μπροστά τους… Κι ακόμη, οι φθινοπωρινές σταγόνες θα νοτίσουν τα νιοσκαμμένα χωράφια που υπόσχονται νέα ζωή την άνοιξη. Κάποιες από τις “στεριανές” θα συναντηθούν με τις θαλασσινές. Θα πουν τις ιστορίες τους: άλλες βγαλμένες από τη μυστική ζωή του σκοτεινού βυθού της θάλασσας κι άλλες, οι στεριανές, θα μιλούν για θερινές ημέρες γιομάτες πύρινες φωτιές, λάσπη, φύλλα, στάχτες κι απομεινάρια.

ΛΕΝΕ οι ποιητές πως το φθινόπωρο “μοιάζει με ενδιαίτημα χρυσαφένιο που μόνος επισκέπτης του είναι η βροχή”. Μια μουσική βροχή σε “φα ελάσσονα”, όπως εκείνη του Μπαχ ή του Βιβάλντι. Λένε επίσης πως, οι φθινοπωρινές μέρες που μικραίνουν, μοιάζουν με μουσικούς στίχους ευαίσθητων ποιητών, όπως ο Verlaine, ο Γουίτμαν, ο Καρυωτάκης, ο Ουράνης. Λένε ακόμη πως οι φθινοπωρινές ειδήσεις είναι οι συντομότερες γιατί μοιάζουν με τα φθινοπωρινά φύλλα που ο άνεμος σκορπάει πέρα δώθε, ώσπου να τα χωνέψει η γη.

ΚΑΘΕ φθινόπωρο πεθαίνουν τα φύλλα και κάθε άνοιξη γεννιούνται άλλα στη θέση τους. Έτσι πορεύεται η φύση, έτσι μεταλλάσσεται κι η ζωή. Σε εποχές μεταίχμιο, όπως η τωρινή, εκκολάπτονται “σημεία και τέρατα” σε όλες τις εποχές. Όμως, έρχεται κάθε φορά ένα γλυκό φθινόπωρο να προσφέρει μικρή ανάπαυλα στο σώμα χαρίζοντας και μια ευεργετική καταλλαγή στην ψυχή μας: με τις εκρηκτικές ομορφιές του, τις ζουμερές του γεύσεις, τις μουσικές τού ανέμου με τα μεθυστικά αρώματά του. (20/9/19)