Περισσότερη κατανάλωση δεν είναι απαραίτητη για την ευημερία των ανθρώπων, σύμφωνα με έκθεση του Ο.Η.Ε. Το θέμα επανέρχεται και το φίδι σκοτώνεται μόνο από το κεφάλι.
Τι λέει ειδική έκθεση του Ο.Η.Ε.
Μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα του συστήματος παραγωγής τροφίμων και αντίθετη με την επέκταση των καλλιεργήσιμων εκτάσεων είναι αναγκαία για να αποφευχθεί η κατάρρευση των παγκόσμιων οικοσυστημάτων, λέει μια έκθεση που παρουσιάστηκε στις 24 Ιανουαρίου 2014 από τον Ο.Η.Ε. στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ στο Νταβός της Ελβετίας.
Η έκθεση, που έγινε με τη φροντίδα της «δεξαμενής σκέψης» της Διεθνούς Επιτροπής Πόρων (Δ.Ε.Ε.) για λογαριασμό του Προγράμματος Περιβάλλοντος του Ο.Η.Ε., αναφέρει ότι για τη χάραξη πολιτικής πρέπει να σπάσει ο δεσμός ανάμεσα στη μεγαλύτερη κατανάλωση πόρων και την ευημερία των ανθρώπων.
Οι συγγραφείς λένε ότι η αυξανόμενη ζήτηση για τρόφιμα θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε επέκταση των παγκόσμιων καλλιεργούμενων εκτάσεων με 3,2 – 8,5 στρέμματα.
Η έκθεση αναφέρει ότι «Επέκταση τέτοιου μεγέθους δεν είναι απλά συμβατή με την επιτακτική ανάγκη για τη διατήρηση βασικών βιοτικών υποστηρικτικών υπηρεσιών που παρέχουν τα οικοσυστήματα, όπως η διατήρηση της παραγωγικότητας του εδάφους, στη ρύθμιση των υδάτινων πόρων, τη διατήρηση της δασικής κάλυψης ή τη διατήρηση της βιοποικιλότητας».
Επέκταση των καλλιεργούμενων εκτάσεων θα πρέπει να περιορίζεται μεταξύ 8 και 37%, αναφέρει η έκθεση, «αποσύνδεση χρήση των φυσικών πόρων και περιβαλλοντικές επιπτώσεις από την οικονομική ανάπτυξη».
Ο τομέας της γεωργίας αντιπροσωπεύει περισσότερο από το 30% της παγκόσμιας έκτασης και περίπου 15 δισ. στρέμματα χρησιμοποιούνται για τις καλλιέργειες. Περιοχές που σημείωσαν αύξηση στις καλλιέργειες κατά περίπου 11% μεταξύ του 1961 και του 2007, είναι στη Νότια Αμερική, την Αφρική και την Ασία.
Αντίστοιχα, μειώθηκαν οι καλλιεργούμενες εκτάσεις στην Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική.
Οι τεχνολογικές καινοτομίες, όπως τα λιπάσματα και τα μηχανήματα και η αύξηση των αρδεύσιμων εκτάσεων έχουν συμβάλει σημαντικά στην αύξηση της παραγωγής τροφίμων κατά τη διάρκεια των τελευταίων 50 ετών. Αλλά είχαν επίσης επιπτώσεις στο περιβάλλον και την υγεία, μέσω της διάβρωσης του εδάφους, του ευτροφισμού, η ακόμη και της μόλυνσης των τροφίμων και των αποθεμάτων νερού από αγροχημικά, λέει η έκθεση.
Έτσι, η ΔΕΕ καλεί τις κυβερνήσεις να λάβουν άμεσα μέτρα για να αποτρέψουν την υποβάθμιση της γης και του εδάφους και να εφαρμόζουν μέτρα για την ανάπλαση κατεστραμμένων περιοχών, αντί να κινούνται προς την κατεύθυνση της γεωργικής παραγωγής σε νέες περιοχές, μέσω της αποψίλωσης για παράδειγμα, των δασών.
Όμως επισημαίνεται ότι η «Επέκταση καλλιεργειών σε βάρος των τροπικών δασών και της σαβάνας προκαλεί σοβαρές αλλαγές στο περιβάλλον με αβέβαιες επιπτώσεις.
Η ζήτηση για αροτραίες καλλιέργειες έχει κοινωνικές συνέπειες. Οι κοινότητες στην Ινδονησία έχουν εκτοπιστεί από τις εταιρείες, οι οποίες καλλιεργούν για να ανταποκριθούν στη ζήτηση βιοκαυσίμων.
Ακόμη, επισημαίνεται ότι «…φαίνεται πώς η Ευρώπη καταναλώνει περισσότερο από το μερίδιο της γης, εις βάρος των άλλων περιοχών του κόσμου και υποδεικνύει ότι η Ευρώπη πρέπει να μειώσει την κατανάλωση τροφίμων, ώστε να μειωθούν οι καλλιεργούμενες εκτάσεις κατά περίπου ένα τρίτο, σε σχέση με τις γαίες που καλλιεργούνται σήμερα», όπως υποστηρίζει μια περιβαλλοντική ομάδα.
Και καταλήγουν όλοι οι «σκεπτόμενοι» αυτοί άνθρωποι, ότι πρέπει να μειωθούν οι καλλιεργήσιμες εκτάσεις.
Πως πρέπει να «διαβάσουμε» τις προθέσεις αυτές
Πολλές σκέψεις και μάλιστα μαύρες, γεννούν τα όσα περιγράφηκαν παραπάνω. Και πρώτα απ’ όλα, ότι η νέα τάση πραγμάτων προσπαθεί να περιορίσει την παραγωγή τροφίμων και να αποσυνδέσει την ευημερία από την ανάπτυξη. Καθηγητήςσύμβουλος του Βρετανού πρωθυπουργού Κάμερον, όπως έχουμε αναφέρει σε προηγούμενο σημείωμά μας, κυκλοφόρησε βιβλίο με την έννοια ότι μπορεί να υπάρξει ευημερία χωρίς ανάπτυξη. Ο «πολιορκητικός κριός» των υπερεθνικών εταιρειών παραγωγής μεταλλαγμένων, έχουν αποφασίσει να επιβάλουν την παραγωγή μεταλλαγμένων, ώστε και βιοκαύσιμα να παραχθούν και να ικανοποιηθούν οι ανάγκες σε τρόφιμα για τη διατροφική επάρκεια, ακόμη και των φτωχών μαζών της Ασίας και της Αφρικής.
Οι κάτοχοι πλούτου βεβαίως δε θα έχουν πρόβλημα διάθεσης χρηματικών ποσών που θα εξυπηρετήσουν την προμήθεια υγειών τροφίμων, πιστοποιημένων από δικούς τους μηχανισμούς και από ελεγμένους προμηθευτές. Το πρόβλημα που θα γεννηθεί είναι δραματικά επίκαιρο και πρέπει οι σκεπτόμενοι άνθρωποι να προλάβουν και να προνοήσουν, παρά να κληθούν μετά να θεραπεύσουν. Στην προσπάθεια να δούμε που εντάσσεται η χώρα μας, καλό είναι να θυμόμαστε ότι, τόσο τα εδάφη μας, όσο και η τεχνική που έχουμε από πολλούς αιώνες, στον τομέα της παραγωγής τροφίμων, μας κατατάσσει στους παραγωγούς εξαιρετικά εύγευστων προϊόντων, τα οποία, λόγω εδαφολογικών συνθηκών, αλλά και εξωγενών παραγόντων έχουν να αντιμετωπίσουν διαφορικό κόστος παραγωγής που τα κάνει δυσανάλογα ακριβά για την κατανάλωση. Πρόθεση των διοικούντων πρέπει να είναι να μην περάσει μια τεχνική νοοτροπία μείωσης των παραγωγών τροφίμων, με ταυτόχρονη μείωση των καλλιεργούμενων εδαφών, γιατί αυτό θα σημάνει ότι θα καταντήσουμε να τρέφουμε αυτόν το περήφανο λαό με τα υπολείμματα των Αμερικανών και Ολλανδών φίλων μας.
Μάλιστα αν συνυπολογίσει κανείς ότι η χώρα μας έχει υποστεί τις σημαντικότερες μειώσεις παραγωγής σιτηρών και αυτό, σε περίοδο έντονης αυξητικής τάσης των τιμών τους, κατανοεί κανείς ότι η χώρα μας μάλλον πρέπει να οδεύσει προς αύξηση της αγροτικής παραγωγής. Τα σχετικά τα έχω αναφέρει πολλές φορές και δε χρειάζεται να κουράσω περισσότερο, τους αναγνώστες μας.
Όμως, κανείς δεν πρέπει να υιοθετήσει τις λογικές της μείωσης της παραγωγής, σκεπτόμενος ότι δεν ισχύει η πανάκεια που αναφέρουν οι σημερινές σειρήνες του καπιταλισμού ότι υπάρχει ευημερία χωρίς ανάπτυξη.
