Από την οθόνη του υπολογιστή ή από ένα smart phone, σύντομα, όπως αναφέρει σε σχετικό ρεπορτάζ η εφημερίδα Ναυτεμπορική, ο κάθε ενδιαφερόμενος επενδυτής, από οποιοδήποτε σημείο του κόσμου, θα γνωρίζει με ακρίβεια πού μπορεί να επενδύσει και με ποιους όρους σε όλα τα πλάτη και μήκη της χώρας. Όσο και αν αυτήν τη στιγμή κάτι τέτοιο φαίνεται εξωπραγματικό, σε περίπου δύο χρόνια ή ίσως και λίγο περισσότερο, θα είναι εφικτό. Μάλιστα, η εκτύπωση της διαδρομής του στην ηλεκτρονική πλατφόρμα θα αποτελεί και διοικητική πράξη, ούτε ώστε όταν αποφασίσει να επενδύσει κάπου, να μη χρειάζεται να επισκεφτεί καμία άλλη υπηρεσία. Ούτε καν διαδικτυακά.
Η δυνατότητα αυτή θα παρέχεται μέσω ενός ενιαίου ψηφιακού χάρτη που θα ονομάζεται ΟΝΕclickLIS (One Click Land Information System), εμπνεύσεως του προέδρου του ΤΕΕ Γιώργου Στασινού. Πλέον η συγκεκριμένη πρόταση, δηλαδή η δημιουργία του ενιαίου ψηφιακού χάρτη, υιοθετήθηκε από τον υπουργό Ανάπτυξης και Επενδύσεων Άδωνι Γεωργιάδη, ο οποίος κατά τη διάρκεια των προγραμματικών δηλώσεων στη Βουλή δεσμεύτηκε ότι θα την υλοποιήσει.
Μάλιστα, το σχετικό νομοσχέδιο στο οποίο θα ενσωματωθεί μαζί με άλλες παρεμβάσεις για τη βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος και την επιτάχυνση των αδειοδοτικών διαδικασιών, όπως ο ίδιος ανέφερε, θα κατατεθεί στη Βουλή εντός του Αυγούστου. Ο κ. Γεωργιάδης σημείωσε ότι με τον ενιαίο ψηφιακό χάρτη ο κάθε επενδυτής ή πολίτης θα γνωρίζει εκ των προτέρων για το τι επιτρέπεται, τι απαγορεύεται και με ποιους όρους και προϋποθέσεις για να φτιάξει αυτό που τον ενδιαφέρει, σε οποιαδήποτε σημείο της χώρας, χωρίς να πάει σε καμία υπηρεσία. Ο υπουργός υπογράμμισε ότι ο ενιαίος ψηφιακός χάρτης θα είναι έτοιμος σε δύο χρόνια, όσο δηλαδή εκτιμά και το ΤΕΕ, ωστόσο προτίθεται να επιταχύνει τις διαδικασίες, ώστε σε μερικούς μήνες, ίσως και έως το τέλος του έτους, να τεθεί σε πιλοτική εφαρμογή σε πέντε πόλεις της χώρας. Η πρόταση που έχει καταθέσει ο κ. Στασινός και η οποία έχει γίνει ευρέως αποδεκτή από επιχειρηματικό και επαγγελματικό κόσμο αλλά και από τον ίδιο τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, προβλέπει τη δημιουργία ενός ενιαίου ψηφιακού χάρτη, με διοικητική ισχύ, όλων των απαραίτητων για την αδειοδότηση γεωχωρικών δεδομένων.
Το Κτηματολόγιο
Θα είναι ένας χάρτης με βάση το υπόβαθρο του Κτηματολογίου, που θα περιλαμβάνει την οικοδομική και ρυμοτομική γραμμή, τα όρια των δασικών εκτάσεων, τα όρια των προστατευόμενων περιοχών, τα όρια των αρχαιολογικών χώρων, τις γραμμές των αιγιαλών και όλες τις απαραίτητες θεσμικές γραμμές – και επιπλέον τους όρους δόμησης και τις χρήσεις γης. Όταν τελειώσει η κτηματογράφηση της χώρας, θα προστεθούν και τα όρια όλων των οικοπέδων.
Κομβικής σημασίας παράμετρος στην πρόταση είναι η προοπτική να αποτελεί το εξαγόμενο αρχείο από το πληροφοριακό σύστημα του ψηφιακού χάρτη διοικητική πράξη, ούτως ώστε να μη χρειάζεται καμία άλλη ενέργεια από τον επενδυτή ή τον πολίτη, αλλά και καμία εμπλοκή κάποιας δημόσιας αρχής.
Ο κ. Στασινός έχει προτείνει συγκεκριμένο τρόπο, χρονοδιάγραμμα και χρηματοδότηση ώστε να ενοποιηθούν όλα τα διάσπαρτα έργα που γίνονται αυτήν τη στιγμή και περιλαμβάνουν σχετικά στοιχεία. Μάλιστα τίθεται ως ρεαλιστικός στόχος μέσα σε 2 χρόνια από την έναρξη της διαδικασίας αυτής να ολοκληρωθεί η ενοποίηση, να προχωρήσουν όσα έργα ακόμη εκκρεμούν και να ολοκληρωθούν οι θεσμικές αλλαγές. Αυτό θα σημαίνει ότι -εφόσον ξεκινήσει το έργο- το 2020 θα μπορεί κάθε πολίτης ή επενδυτής να γνωρίζει τι χτίζει και πού, τι μπορεί να λειτουργήσει και με ποιες προϋποθέσεις, χωρίς να πάει σε καμία υπηρεσία. Στη συνέχεια, με αυτά τα στοιχεία, θα μπορούσε να εκδίδει την άδεια δόμησης μέσα από το ηλεκτρονικό σύστημα αδειών και ακολούθως να εκδίδει, μέσα από το ίδιο ή ένα διασυνδεδεμένο σύστημα, και κάθε άδεια (εγκατάστασης, λειτουργίας κ.λπ.), ώστε να μηδενιστεί, πρακτικά, η γραφειοκρατία και η ταλαιπωρία για την προετοιμασία, έναρξη και λειτουργία κάθε είδους επένδυσης, μεγάλης ή μικρής.
Με δεδομένο ότι η δημιουργία του «ΟΝΕclickLIS», πλέον, αποτελεί πολιτική απόφαση και αναμένεται να νομοθετηθεί εντός του Αυγούστου, για να ξεκινήσει η δημιουργία του θα πρέπει να γίνει η σύνταξη προδιαγραφών έργου από το ΤΕΕ, να χρηματοδοτηθεί από το ΕΣΠΑ και να εκδοθούν οι απαραίτητες εφαρμοστικές εγκύκλιοι από τα συναρμόδια υπουργεία.
Βασικότερο, ωστόσο, όλων είναι η νομοθετική ρύθμιση για τη θεσμοθέτηση Διοικητικής Πράξης παραγόμενης κατευθείαν από τα διαθέσιμα στοιχεία του ψηφιακού χάρτη (όροι δόμησης, χρήσεις γης, θεσμικές γραμμές κ.ο.κ).
Οι βασικοί άξονες
Η πρόταση του κ. Στασινού αναλύεται στους παρακάτω επιγραμματικούς άξονες, οι οποίοι περιλαμβάνουν αφενός συμπληρωματικά μέτρα για την ολοκλήρωση των συστημάτων με αναγκαίες προς τον σκοπό του έργου πληροφορίες και αφετέρου δράσεις και διαδικασίες για την καθημερινή λειτουργία, την τροφοδότηση των συστημάτων με νέα πληροφορία και την ενημέρωσή τους λόγω θεσμικών αλλαγών και τροποποιήσεων:
1 Δημιουργία βάσης δεδομένων με συμπληρωματική πληροφορία που αφορά τις διοικητικές πράξεις μερικής εφαρμογής της πολεοδομικής νομοθεσίας καθώς και κτηματολογική πληροφορία.
Οι εργασίες αυτές αφορούν τη σάρωση, γεωαναφορά και την εισαγωγή στη βάση δεδομένων της πολεοδομικής πληροφόρησης των τεχνικών εκθέσεων για τον προσδιορισμό με τρόπο σαφή της ρυμοτομικής και οικοδομικής γραμμής σύμφωνα με την ισχύουσα ρυμοτομία (πολεοδομική νομοθεσία) ή των διαγραμμάτων εφαρμογής για την εφαρμογή στο έδαφος των ρυμοτομικών και οικοδομικών γραμμών που εγκρίθηκαν με τις διατάξεις του 1923.
Τόσο οι εκθέσεις όσο και τα διαγράμματα αποτελούν διοικητικές πράξεις βάσει των οποίων γίνεται η έγκριση και θεώρηση των τοπογραφικών διαγραμμάτων του μηχανικού για την έκδοση οικοδομικής άδειας.
Επίσης, τη σάρωση, γεωαναφορά και καταχώριση των σχεδίων και πινάκων των κυρωμένων πράξεων αναλογισμού και αποζημίωσης λόγω ρυμοτομίας, προσκυρώσεων, τακτοποιήσεων και τροποποιήσεων και των διορθωτικών πράξεων εφαρμογής. Όλα τα παραπάνω τηρούνται στα αρχεία των Υ.ΔΟΜ και των Δ/νσεων Χωρικού Σχεδιασμού των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων και των Περιφερειών.
2 Τήρηση της υφιστάμενης γενικής και ειδικής πολεοδομικής νομοθεσίας και της σχετικής νομολογίας και διαχείριση της επικαιροποίησής της.
Οι εργασίες αφορούν τη συμπλήρωση της Βάσης Δεδομένων της Πολεοδομικής Νομοθεσίας που παρήχθη στο πλαίσιο του έργου Ηλεκτρονική πολεοδομία ΙΙ και καλύπτει τη νομοθεσία μέχρι το 2009 και τη συνεχόμενη ενημέρωση αυτής, ώστε να παρέχεται στους μηχανικούς έγκυρη και γρήγορη πληροφόρηση. Επιπλέον, περιλαμβάνεται η δημιουργία αντίστοιχου λογισμικού για την υποστήριξη τόσο των διαδικασιών και της ροής του νομικοπαρασκευαστικού σταδίου όσο και των διαδικασιών έκδοσης και δημοσίευσης ΦΕΚ και ενημέρωσης της βάσης από τον αρμόδιο φορέα (Υπουργείο, Αποκεντρωμένη Διοίκηση και Περιφέρεια), σε συνδυασμό με τις διαδικασίες ενημέρωσης της χωρικής βάσης πολεοδομικών δεδομένων.
Στόχος είναι επίσης και η τήρηση του ιστορικού των μεταβολών της νομοθεσίας (δηλαδή ποια ήταν η ισχύουσα νομοθεσία για τη συγκεκριμένη στιγμή ή τη χρονική περίοδο της αναζήτησης). Η βάση δεδομένων θα ενσωματώνει τη νομοθεσία που δημιουργεί περιορισμούς στη δόμηση και είναι αρμοδιότητα άλλων φορέων (π.χ. Αρχαιολογικοί χώροι, Αιγιαλός, Ρέματα-διαχείριση υδάτων, Δημόσιων Υποδομών κ.λπ.).
Με τον τρόπο αυτό, θα υπάρχει άμεση και έγκυρη πληροφόρηση για τη δυνατότητα και τους περιορισμούς στους οποίους υπόκειται η περιουσία του πολίτη και οι δυνατότητες αξιοποίησής της, τόσο από την πλευρά του ίδιου του ενδιαφερόμενου όσο και από την πλευρά των ελεγκτών και της δημόσιας διοίκησης, αποφεύγοντας τις τριβές και λειτουργώντας σε ένα πλαίσιο διαφάνειας.
3 Υποβολή δεδομένων από πιστοποιημένους χρήστες σε παραγωγική λειτουργία.
Η υποβολή των δεδομένων που αφορούν αιτήματα πολιτών για την έκδοση αδειών δόμησης ή εγκατάστασης χρήσης ή για τροποποίηση εγκεκριμένου ρυμοτομικού σχεδίου ή πολεοδομικής μελέτης που θα οδηγήσει σε έγκριση απόφασης και έκδοση σχετικού ΦΕΚ προβλέπεται να γίνεται από τους μηχανικούς – μελετητές σε διάδραση με το ηλεκτρονικό σύστημα Έκδοσης Οικοδομικών Αδειών / Αυθαιρέτων ή με το σύστημα «Ηλεκτρονική Πολεοδομία: Γεωγραφικά Συστήματα Πληροφοριών για τις Νομαρχιακές Αυτοδιοικήσεις της Χώρας» και να ενημερώνουν τις αντίστοιχες βάσεις δεδομένων κατόπιν σχετικών ελέγχων και εγκρίσεων από τα αρμόδια όργανα της πολιτείας.
Απαιτείται η εκπαίδευση των μηχανικών – μελετητών και η πιστοποίησή τους στην ορθή χρήση των συστημάτων και στην τήρηση των προδιαγραφόμενων προτύπων, ώστε οι παραγόμενες μελέτες να είναι σύμμορφες και να διασφαλίζουν την ορθότητα και ακεραιότητα των βάσεων δεδομένων που πρόκειται να ενημερώσουν.
4 Ολοκλήρωση των στοιχείων δόμησης στο πολεοδομικό υπόβαθρο δεδομένων.
Τόσο στο έργο «Ηλεκτρονική Πολεοδομία: Γεωγραφικά Συστήματα Πληροφοριών για τις Νομαρχιακές Αυτοδιοικήσεις της Χώρας» όσο και στις παραπάνω προτεινόμενες επεκτάσεις και βελτιώσεις είναι αναγκαία η συσχέτιση και ολοκλήρωση πληροφοριών του πραγματικά δομημένου περιβάλλοντος όπως αυτό προκύπτει είτε από τη διαδικασία έκδοσης αδειών είτε από διαδικασίες καταγραφής (τακτοποίηση αυθαιρέτων και «ταυτότητα κτηρίων»).
Το ΤΕΕ έχει υλοποιήσει και λειτουργεί τη διαδικασία καταγραφής αυθαιρέτων κατασκευών και αναμένει την έγκριση της πολιτείας για τα ολοκληρωμένα συστήματα έκδοσης αδειών και ταυτότητας κτηρίων.
