Παρασκευή, 29 Μαρτίου, 2024

Η Ελλάδα την περίοδο της μεγάλης ύφεσης

fΗ μεγάλη οικονομική ύφεση της χώρας τα τελευταία χρόνια έχει επηρεάσει σημαντικά το βιοτικό επίπεδο, τη ποιότητα ζωής και τις συνθήκες διαβίωσης στην Ελλάδα.
Η μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος στη πλειονότητα των νοικοκυριών και η υψηλή ανεργία, ιδίως μεταξύ των νέων, έχουν επιδράσει σε όλες τις πτυχές της οικονομικής και κοινωνικής ζωής των πολιτών. Θα αναμενόταν λοιπόν ότι η πρωτόγνωρη σημερινή οικονομική κρίση της χώρας θα άφηνε τα αποτυπώματά της  τα οποία θα μπορούσαν να ανιχνευθούν στους διάφορους οικονομικούς, κοινωνικούς ή άλλους δείκτες με τους οποίους αποτυπώνεται η κατάσταση μιας χώρας.
Τέτοιοι δείκτες χρησιμοποιούνται ευρύτατα σήμερα για να συγκρίνουν διάφορες χώρες μεταξύ τους και υπολογίζονται μετά από αναλυτική μελέτη από διάφορους διεθνείς οργανισμούς ή πανεπιστήμια.
Ορισμένοι από τους δείκτες αυτούς, είναι απλοί όπως το κατά κεφαλή Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν μιας χώρας ή σύνθετοι όπως ο Δείκτης Ανθρώπινης Ανάπτυξης της και υπολογίζονται μετά από αναλυτική συναξιολόγηση πολλών επί μέρους στοιχείων. Στο κείμενο αυτό παρουσιάζονται διάφοροι δείκτες οι οποίοι αποτυπώνουν οικονομικά, κοινωνικά και περιβαλλοντικά στοιχεία διαφόρων κρατών και με τους οποίους  κατηγοριοποιούνται οι χώρες του πλανήτη μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα. Σε κάθε πίνακα παρουσιάζονται οι δέκα χώρες με τις καλύτερες επιδόσεις ενώ στο τέλος παρουσιάζεται η θέση της Ελλάδος.
Οι δείκτες που εξετάζονται είναι:
Οικονομικοί
α) Το Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν ανά κάτοικο.
β) Ο δείκτης ανταγωνιστικότητας της χώρας.
γ) Ο δείκτης ανισότητας μεταξύ των πολιτών.
Κοινωνικοί
δ) Ο δείκτης ανθρώπινης ανάπτυξης.
ε) Ο δείκτης ευτυχίας των πολιτών.
στ) Ο δείκτης ισότητας μεταξύ των δύο φύλλων.
Περιβαλλοντικοί
ζ) Ο δείκτης περιβαλλοντικής επίδοσης.

1. ΤΟ ΑΚΑΘΑΡΙΣΤΟ ΕΘΝΙΚΟ ΠΡΟΪΟΝ ΑΝΑ ΚΑΤΟΙΚΟ
Το ακαθάριστο εθνικό προϊόν (ΑΕΠ) μίας χώρας αναφέρεται στο σύνολο των προϊόντων και των υπηρεσιών που παράγονται στη χώρα σε ένα χρονικό διάστημα π.χ. ενός έτους. Εφόσον αυτό διαιρεθεί δια του αριθμού των κατοίκων της χώρας προκύπτει το ΑΕΠ ανά κάτοικο. Στον πίνακα 1 παρουσιάζονται οι 10 πρώτες χώρες για το έτος 2013 όσον αφορά το ΑΕΠ ανά κάτοικο και η Ελλάδα βρίσκεται στην 36η θέση επί συνόλου 184 χωρών.
ΠΙΝΑΚΑΣ 1
ΚΑΤΑΤΑΞΗ ΧΩΡΩΝ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΟ ΑΚΑΘΑΡΙΣΤΟ ΕΘΝΙΚΟ ΠΡΟΪΟΝ
ΑΝΑ ΚΑΤΟΙΚΟ ΤΟ 2013
1.    Λουξεμβούργο
2.     Νορβηγία
3.     Κατάρ
4.    Ελβετία
5.    Αυστραλία
6.    Δανία
7.    Σουηδία
8.    Σιγκαπούρη
9.    ΗΠΑ
10.    Καναδάς

36η    Ελλάδα
(Πηγή: Διεθνές Νομισματικό Ταμείο)

2. Ο ΔΕΙΚΤΗΣ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΜΙΑ ΧΩΡΑΣ
Η κατηγοριοποίηση διαφόρων χωρών ανάλογα με την ανταγωνιστικότητά τους, αποκτά ιδιαίτερο ενδιαφέρον σήμερα, όπου τα κεφάλαια και τα εμπορεύματα κυκλοφορούν σχετικά ελεύθερα μεταξύ διαφόρων χωρών.
Στον πίνακα 2 παρουσιάζεται η κατάταξη διαφόρων κρατών ανάλογα με την ανταγωνιστικότητά τους για τη περίοδο 2013-2014 όπου η Ελλάδα καταλαμβάνει την 91η θέση επί συνόλου 148 χωρών.
ΠΙΝΑΚΑΣ 2
ΚΑΤΑΤΑΞΗ ΔΙΑΦΟΡΩΝ ΧΩΡΩΝ ΑΝΑΛΟΓΑ
ΜΕ ΤΗΝ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΟΥΣ
1.    Ελβετία
2.    Σιγκαπούρη
3.     Φινλανδία
4.    Γερμανία
5.    ΗΠΑ
6.    Σουηδία
7.    Χονγκ – Κονγκ
8.    Ολλανδία
9.    Ιαπωνία
10.    Αγγλία
.
91η    Ελλάδα
(Πηγή: Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ)

3. Ο ΔΕΙΚΤΗΣ ΑΝΙΣΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ
Πολλοί μελετητές ισχυρίζονται σήμερα, ότι η ανισότητες μεταξύ των πολιτών (που αφορούν τα εισοδήματα και τα περιουσιακά τους στοιχεία) αυξάνονται, ενώ άλλοι υποστηρίζουν ότι σε πολλές ανεπτυγμένες δυτικές κοινωνίες οι ανισότητες είναι σχετικά μικρές και αυτό προάγει τη κοινωνική συνοχή τους.
Στον πίνακα 3 παρουσιάζονται οι δέκα πρώτες χώρες όπου η κατηγοριοποίησή τους γίνεται με σειρά αύξουσας ανισότητας των πολιτών με αναφορά στο έτος 2012 όπου η Ελλάδα καταλαμβάνει την 29η θέση.

ΠΙΝΑΚΑΣ 3
ΚΑΤΑΤΑΞΗ ΔΙΑΦΟΡΩΝ ΧΩΡΩΝ ΜΕ ΣΕΙΡΑ ΑΥΞΟΥΣΑΣ ΑΝΙΣΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ
1. Νορβηγία (Η χώρα με τη μεγαλύτερη ισότητα μεταξύ των πολιτών)
2.    Αυστραλία
3.     ΗΠΑ
4.    Ολλανδία
5.    Γερμανία
6.    Νέα Ζηλανδία
7.    Ιρλανδία
8.    Σουηδία
9.    Ελβετία
10.    Ιαπωνία

29η    Ελλάδα
(Πηγή: ΟΗΕ και Παγκόσμια Τράπεζα)
Η κατάταξη των χωρών όσον αφορά την ανισότητα των πολιτών γίνεται με τον υπολογισμό του συντελεστή GINI

4. Ο ΔΕΙΚΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ
Ο δείκτης ανθρώπινης ανάπτυξης μιας χώρας είναι ένας σύνθετος δείκτης που συνεκτιμά το οικονομικό εισόδημα, το μορφωτικό επίπεδο και το προσδόκιμο επιβίωσης των πολιτών σε συνδυασμό με την καλή υγεία τους. Υπολογίζεται από τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών και αντικατοπτρίζει την ανθρώπινη ανάπτυξη πέρα από τον οικονομικό πλούτο μιας χώρας.
Στο πίνακα 4 παρουσιάζεται ο δείκτης ανθρώπινης ανάπτυξης των 10 πρώτων χωρών με αναφορά στο έτος 2012 όπου η  χώρα μας καταλαμβάνει την 29η θέση.

ΠΙΝΑΚΑΣ 4
ΚΑΤΑΤΑΞΗ ΔΙΑΦΟΡΩΝ ΧΩΡΩΝ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΔΕΙΚΤΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥΣ
1.    Νορβηγία
2.    Αυστραλία
3.     ΗΠΑ
4.    Ολλανδία
5.    Γερμανία
6.    Νέα Ζηλανδία
7.    Ιρλανδία
8.    Σουηδία
9.    Ελβετία
10.    Ιαπωνία

29η    Ελλάδα
(Πηγή: ΟΗΕ, 2012)

5. Ο ΔΕΙΚΤΗΣ ΕΥΤΥΧΙΑΣ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ
Ένας από τους πρωτεύοντες στόχους πολλών πολιτών στις δυτικές χώρες είναι η βίωση μιας ευτυχισμένης ζωής, η οποία όμως έχει υποκειμενικά και αντικειμενικά χαρακτηριστικά. Από την εποχή που ο Τζ. Μπένθαμ διακήρυττε ότι ο βασικός στόχος της πολιτικής θα πρέπει να είναι η επίτευξη της μεγαλύτερης δυνατής ευτυχίας για το μεγαλύτερο αριθμό των πολιτών, έχουν περάσει πολλά χρόνια και σήμερα οι επιστήμονες είναι σε θέση να υπολογίσουν με ικανοποιητικό βαθμό το επίπεδο της ευτυχίας των πολιτών σε διάφορες κοινωνίες.
Στον πίνακα 5 παρουσιάζεται η κατάταξη διαφόρων χωρών σύμφωνα με το επίπεδο ευτυχίας των πολιτών τους για την περίοδο 2010-2012 όπου η χώρα μας καταλαμβάνει την 70η θέση.

ΠΙΝΑΚΑΣ 5
ΚΑΤΑΤΑΞΗ ΔΙΑΦΟΡΩΝ ΧΩΡΩΝ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΕΠΙΠΕΔΟ ΕΥΤΥΧΙΑΣ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ ΤΟΥΣ
1.    Δανία
2.    Νορβηγία
3.     Ελβετία
4.    Ολλανδία
5.    Σουηδία
6.    Καναδάς
7.    Φινλανδία
8.    Αυστρία
9.    Ισλανδία
10.    Αυστραλία

70η    Ελλάδα
(Πηγή: Πανεπιστήμια της Αγγλίας, Καναδά και ΗΠΑ)

6. Ο ΔΕΙΚΤΗΣ ΙΣΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΔΥΟ ΦΥΛΛΩΝ
Σε ορισμένες χώρες του πλανήτη οι ανισότητες μεταξύ των δύο φύλλων είναι μεγάλες και επηρεάζουν με πολλούς τρόπους την οικονομική και κοινωνική ζωή της χώρας. Στον πίνακα 6 παρουσιάζεται η κατάταξη διαφόρων χωρών του πλανήτη με φθίνουσα σειρά ισότητος μεταξύ των δύο φύλλων με έτος αναφοράς το 2011 όπου η Ελλάδα στο πίνακα αυτό καταλαμβάνει την 23η θέση

ΠΙΝΑΚΑΣ 6
ΚΑΤΑΤΑΞΗ ΔΙΑΦΟΡΩΝ ΧΩΡΩΝ ΑΝΑΛΟΓΑ ΜΕ ΤΗΝ ΙΣΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΔΥΟ ΦΥΛΛΩΝ
1. Ολλανδία (Η χώρα με τη  μεγαλύτερη ισότητα των 2 φύλλων)
2.    Σουηδία
3.     Ελβετία
4.    Δανία
5.    Νορβηγία
6.    Γερμανία
7.    Φινλανδία
8.    Σλοβενία
9.    Γαλλία
10.    Ισλανδία

23η    Ελλάδα
(Πηγή: ΟΗΕ, 2011)

7. Ο ΔΕΙΚΤΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ
Η διατήρηση του περιβάλλοντος σε καλή ποιότητα είναι σημαντική για την επίτευξη της ευημερίας και της καλής ποιότητας ζωής σε μία χώρα. Στο πίνακα 7 παρουσιάζεται η κατάταξη διαφόρων χωρών σύμφωνα με το δείκτη περιβαλλοντικής επίδοσης όπου οι χώρες κατηγοριοποιούνται με φθίνουσα περιβαλλοντική επίδοση για το έτος 2013 και η Ελλάδα καταλαμβάνει την 23η θέση στη κατάταξη αυτή.

ΠΙΝΑΚΑΣ 7
ΚΑΤΑΤΑΞΗ ΔΙΑΦΟΡΩΝ ΧΩΡΩΝ ΑΝΑΛΟΓΑ ΜΕ ΤΟ ΔΕΙΚΤΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΠΙΔΟΣΗΣ ΤΟΥΣ
1.    Ελβετία
2.    Λουξεμβούργο
3.     Αυστραλία
4.    Σιγκαπούρη
5.    Τσεχία
6.    Γερμανία
7.    Ισπανία
8.    Αυστρία
9.    Σουηδία
10.    Νορβηγία

23η    Ελλάδα
(Πηγή: Πανεπιστήμιο Yale και Columbia, Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ, Ερευνητικά Κέντρα της Ε.Ε.)

Όπως προκύπτει από τα προαναφερθέντα η κατάταξη της χώρας μας σε ορισμένους δείκτες κρίνεται ικανοποιητική καθώς βρίσκεται στη τρίτη δεκάδα των χωρών του πλανήτη. Ομως η σημερινή οικονομική κρίση έχει μειώσει τη θέση της ως προς το ΑΕΠ ανά κάτοικο και έχει δυσμενείς επιπτώσεις στο δείκτη ευτυχίας των κατοίκων.
Ο δείκτης εκείνος που η Ελλάδα έχει απογοητευτικές επιπτώσεις αφορά την ανταγωνιστικότητας της χώρας, η βελτίωση του οποίου θα βοηθήσει σημαντικά στην αντιμετώπιση της μεγάλης οικονομικής κρίσης. Αξιοσημείωτο είναι επίσης το γεγονός ότι και στους επτά δείκτες που προαναφέρθησαν στη πρώτη δεκάδα των χωρών βρίσκονται δύο η περισσότερες Σκανδιναβικές χώρες.

∗ Ο κ. Γιάννης Βουρδουμπάς διδάσκει στο ΤΕΙ Κρήτης και είναι Επιστημονικός Συνεργάτης του ΜΑΙΧ


Ακολουθήστε τα Χανιώτικα Νέα στο Google News στο Facebook και στο Twitter.

Δημοφιλή άρθρα

Αφήστε ένα σχόλιο

Please enter your comment!
Please enter your name here

Εντός εκτός και επί τα αυτά

Μικρές αγγελίες

aggelies

Βήμα στον αναγνώστη

Στείλτε μας φωτό και video ή κάντε μία καταγγελία

Συμπληρώστε τη φόρμα

Ειδήσεις

Χρήσιμα