Παρασκευή, 29 Μαρτίου, 2024

Δύσκολη υπόθεση η προαγωγή της προνοητικότητας

‘Τα επεισόδια της απρονοησίας υπερτερούν σε μια περίοδο που θα έπρεπε να συμβαίνει το αντίθετο.’
Καθημερινές ειδήσεις

Αφορμή για το σημείωμα η περίπτωση μιας συμπαθούς εργαζόμενης στον κλάδο εστίασης που γκρεμοτσακίστηκε με το ποδήλατο της.
«Πως έγινε;», τη ρωτάνε σε καφέ της πλατείας.
«Μου λέγατε να προσέχω το παραδέχομαι. Πέρασα με κόκκινο κι έπεσα πάνω σε ένα αυτοκίνητο. Βιαζόμουν να έλθω στην δουλειά».
Ευτυχώς αυτό το επεισόδιο είχε μόνο μώλωπες και τραβήγματα σε μύες.
Η παρέα εστιάζει την κουβέντα της στην προνοητικότητα. «Υπάρχει άραγε συγκεκριμένο επίθετο για τον μη προνοητικό;», ρωτά ένας.
«Κάντε υπομονή θα μας πει το μαραφέτι», λέει έμπειρος δικηγόρος και πιάνει το κινητό του. Σε λίγο αποφαίνεται «Το μόνο αντίθετο που υπάρχει είναι απλά “μη προνοητικός”».
«Κι όμως με τον ρυθμό που αυγατίζουν οι μη προνοητικοί πρέπει να έχουν το δικό τους αποκλειστικό χαρακτηριστικό επίθετο», προσθέτει κάποιος.
Κι η κουβέντα συνεχίζεται με απαρίθμηση πράξεων και παραλείψεων που δείχνουν τη σοβαρή απέχθεια μας στο πρόθεμα προ.

Η προαγωγή της προνοητικότητας
Το πρόθεμα -προ- χαρακτηρίζει εκατοντάδες λέξεις, σύμφωνα με το λεξικό του Μπαμπινιώτη, που μας προκαλούν για προσοχή, προετοιμασία, προφύλαξη κ.λπ.
Οι σελίδες 1485-1522 περιέχουν πληθώρα παραδειγμάτων για να περιγράψουμε πιθανές μελλοντικές καταστάσεις και να εκφράσουμε την αγωνία μας για τα μελλούμενα.
Αρκεί η ύπαρξη του γλωσσικού μας πλούτου για να αναπτύξουμε την προβλεπτικότητα μας; Κατηγορηματικά όχι.
Οι πρόγονοι μας που μας κληροδότησαν αυτό τον πλούτο είχαν μεγαλύτερη ευαισθησία στην ανίχνευση των άμεσων μελλούμενων. Παρακάτω θα δούμε που οφείλεται η αδυναμία μας να προσαρμοστούμε στις απαιτήσεις της εποχής.

Η επεισοδική μελλοντική σκέψη
Τα προνοητικά άτομα έχουν αναπτύξει μια ξεχωριστή μνήμη που μπορούμε να την ονομάσουμε επεισοδική μελλοντική σκέψη ή μνήμη του μέλλοντος. Αυτή διακρίνεται σε:
• προσομοίωση (κατασκευή μιας συγκεκριμένης διανοητικής αναπαράστασης του μέλλοντος),
• πρόβλεψη (εκτίμηση της πιθανότητας μελλοντικού αποτελέσματος και καθορισμός στόχου),
• σχεδιασμό (οργάνωση βημάτων για την επίτευξη ενός στόχου).
Κατά τη δημιουργία ενός μελλοντικού επεισοδίου, τα άτομα έχουν συνήθως πρόσβαση στις γενικές προσωπικές τους γνώσεις, πριν δημιουργήσουν επεισοδιακές λεπτομέρειες.
Επίσης, οργανώνουν επεισοδιακές μελλοντικές σκέψεις σε ομάδες συμβάντων που αντικατοπτρίζουν την επιρροή των σχηματικών, εννοιολογικών και συναισθηματικών γνώσεων ανώτερης τάξης.
Έτσι, δείχνουν μια ισχυρότερη υποκειμενική αίσθηση «προ-βίωσης» για μελλοντικά γεγονότα που σχετίζονται με τους προσωπικούς στόχους τους παρά για εκείνα που δεν είναι (Schacter Daniel L. et al. 2017).
Στα βιβλία μου “Παιχνίδια μνήμης για μαθητές”, ορισμένες δραστηριότητες είναι δομημένες, ώστε να βοηθάνε τα παιδιά υποψηφίους εξετάσεων να οργανώσουν τη μελλοντική τους απόδοση.
Η προσδοκία είναι ότι όταν θα είναι σε εφηβική ηλικία θα καταφεύγουν στη δημιουργία περισσότερων επεισοδίων μελλοντικής σκέψης.
Αυτά με τη σειρά τους θα διαμορφώσουν την ατομική αίσθηση του εαυτού και της ταυτότητας τους.
Θα αυξήσουν, επίσης, τη διαφορετική δημιουργική σκέψη και τις χωρικές τους δεξιότητες.
Η διαρκής προσομοίωση μελλοντικών εκδηλώσεων υποστηρίζει μια ποικιλία προσαρμοστικών συμπεριφορών των ατόμων που είναι:
• Η μακρόχρονη λήψη αποφάσεών.
• Η ρύθμιση συναισθημάτων τους (αν φανταστούν πιθανά θετικά αποτελέσματα που σχετίζονται με ένα ανησυχητικό γεγονός, μειώνουν το άγχος τους γι’ αυτό το γεγονός).
• Η προοπτική μνήμη τους (θυμόμαστε να εκτελέσουμε μια μελλοντική εργασία).
Φανταστείτε τα θετικά αποτελέσματα στη διαμόρφωση προνοητικών χαρακτήρων στη νεολαία μας που θα είχε μια τέτοια προπαιδεία.
Αν αυτή η προετοιμασία δεν προσφέρεται στους μαθητές μας, τότε στην ενήλική τους ζωή θα αντιμετωπίζουν σειρά προβλημάτων.

Προβλήματα του τύπου Catch 22
Διλήμματα της καθημερινότητας που χαρακτηρίζουμε “Μπρος γκρεμός και πίσω ρέμα” εκφράζονται και με τον όρο Catch-22 που είναι ο τίτλος νουβέλας του Joseph Heller (1961).
Αυτά είναι προβλήματα που μόνο ένας προνοητικός μπορεί να αντιμετωπίσει. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση που ανέδειξε η εφημερίδα New York Times την 19.5.2020…
«Αυτή την εβδομάδα η Γαλλία έμεινε σταθερή στην απαγόρευσή της, σύμφωνα με την οποία απαγορεύει οι πολίτες να φορούν ρούχα με σκοπό να κρύψουν το πρόσωπο τους σε δημόσιους χώρους, παρά το γεγονός ότι τώρα απαιτούνται μάσκες στις δημόσιες συγκοινωνίες και στα Σχολεία…
Το αποτέλεσμα είναι να έχουμε μια περίπτωση Catch -22.
Σε όσους δεν φορούν μάσκα μπορούν να επιβληθούν πρόστιμα, όπως και σε εκείνους που παραβιάζουν τον νόμο που καλύπτει το πρόσωπο τους».
Παρομοίως, περίπτωση Catch-22 είναι όταν απαιτείται εργασιακή εμπειρία από νέους που μόλις αποφοίτησαν.

Άστοχίες σχεδιασμών
Ο καθηγητής Κ. Συνολάκης στο “Βήμα της Κυριακής” χρησιμοποίησε τον ευγενικό χαρακτηρισμό “αστοχίες σχεδιασμών” για να περιγράψει την απρονοησία των τοπικών αρχών στην Εύβοια.
Εμείς πως θα περιγράψουμε αποφάσεις απαγόρευσης της κυκλοφορίας οχημάτων που προσπερνούν τις ανάγκες των κατοίκων;
Προσποιούνται ότι προσφέρουν καλές υπηρεσίες και καθιστούν περιοχές απροσπέλαστες στα οχήματα άμεσης επέμβασης.
Και να ήτανε μόνο αυτοί…
Πως θα περιγράψουμε αυτούς που αφήνουν απροστάτευτους ευαίσθητους χώρους;
Κι αναρωτιούνται οι παλαιότεροι αστοί «Απόκαμαν οι προνοητικοί στην πόλη μας;»

Συμπερασματικά
► Είναι υποχρέωση μας – κι όχι προαίρεση- να ασκούμε τα παιδιά στην προνοητικότητα.
► Η προεξόφληση της ευημερίας μιας κοινωνίας βασίζεται στην προικοδότηση της νεολαίας με δεξιότητες της σκέψης και της μνήμης του μέλλοντος.
► Το προνόμιο των προνοητικών είναι ότι δύσκολα θα πέσουν θύματα των απερίσκεπτων.
► Η σαφήνεια του λόγου, των στόχων και των προδιαγραφών είναι καντούνια της προνοητικότητας.
► Τα άτομα που δεν προνοούν καταλήγουν να τα φροντίζει η Πρόνοια.

Τα βιβλία του “Μαθαίνω εύκολα”, “Θυμάμαι εύκολα”, “Γνωστική ανάπτυξη” διατίθενται από τα βιβλιοπωλεία ΚΥΒΟΣ και LIBRAIRIE.


Ακολουθήστε τα Χανιώτικα Νέα στο Google News στο Facebook και στο Twitter.

Δημοφιλή άρθρα

Αφήστε ένα σχόλιο

Please enter your comment!
Please enter your name here

Εντός εκτός και επί τα αυτά

Μικρές αγγελίες

aggelies

Βήμα στον αναγνώστη

Στείλτε μας φωτό και video ή κάντε μία καταγγελία

Συμπληρώστε τη φόρμα

Ειδήσεις

Χρήσιμα