H γνωστική εκπαίδευση των ηλικιωμένων έχει μακροπρόθεσμα οφέλη για τους ίδιους, τις οικογένειές τους και την τοπική κοινωνία.
Σε πρόσφατη συνάντηση συνταξιούχων στο Καφέ ‘Κήπος’ με την αφορμή κοψίματος μιας εθιμοτυπικής πίτας άκουσα ένα να λέει ‘Δεν θέλω να με επισκεφθεί ο Γερμανός…’
Κι όταν τον ρώτησαν ‘Ποιος Γερμανός;’ απάντησε:
‘Μα, ο Alzheimer φυσικά’. Όλοι γελάσαμε, αλλά ενδόμυχα αναρωτηθήκαμε ‘Λες να είμαστε εμείς οι συνδαιτυμόνες της άνοιας στο μέλλον;’.
Σύμφωνα με στατιστικές ο αριθμός των ασθενών με Alzheimer αυξάνεται συνεχώς, επιταχυνόμενος για τα άτομα άνω των 70. Κι επειδή η θεραπεία της δεν φαίνεται να είναι ορατή, ας εστιάσουμε στην πρόληψη. Στο σημερινό σημείωμα προτείνω να ξανακαλύψουμε τη συνταγή που μας κρατάει νοητικά ενεργούς, δεκαετίες μετά τη συνταξιοδότηση μας.
Δραστηριότητες και ευρήματα
Η μουσική κι η κίνηση (χορευτική ή μη) είναι οι δύο βασικές δραστηριότητες που δυναμώνουν τις γνωστικές λειτουργίες των ηλικιωμένων και μειώνουν το άγχος τους. Ηλικιωμένοι κάτοικοι αστικών κέντρων που ασκήθηκαν λίγες εβδομάδες σε γνωστικές δεξιότητες είδαν σημαντική βελτίωση στην αντίληψη, στη λογική και στην ταχύτητα επεξεργασίας των πληροφοριών. Αυτή η βελτίωση ήταν φανερή 10 χρόνια μετά κι έκανε τη διαφορά ανάμεσα στην ομάδα των ηλικιωμένων που ασκήθηκε και σε μια άλλη που δεν ασκήθηκε. Οι ερευνητές -όλοι από μεγάλα ιατρικά κέντρα των Η.Π.Α.- ήταν ευχάριστα έκπληκτοι με τη διάρκεια των αποτελεσμάτων αυτής της εκπαίδευσης. Οι ηλικιωμένοι είχαν μέσο όρο ηλικίας τα 73.6 έτη και δεν είχαν κάποιο πρόβλημα υγείας. Τα οφέλη στη μνήμη τους είχαν διάρκεια 5 έτη. Τα ευρήματα δημοσιεύθηκαν τον περασμένο μήνα στο περιοδικό της Αμερικανικής Γηριατρικής Εταιρείας.
Στα Χανιά
Σε ένα αστικό κέντρο, όπως τα Χανιά, οι ηλικιωμένοι έχουν πολλές ευκαιρίες να καλλιεργήσουν τις δεξιότητές τους. Σύμφωνα με μελέτες που δημοσιεύτηκαν στο Scientific American Mind όσο μεγαλύτερη είναι μια πόλη, στις αναπτυγμένες χώρες, τόσο περισσότερες ευκαιρίες προσφέρει για γνωστική ανάπτυξη. Συγκεκριμένα στα Χανιά υπάρχει πληθώρα δωρεάν εκδηλώσεων για ενηλίκους. Αυτές δίνουν την ευκαιρία για διασκέδαση, χορό, τραγούδι, ενημέρωση σε νέα αντικείμενα, κριτική συζήτηση και προβληματισμό. Επίσης, το ήπιο κλίμα μας προσφέρει άπειρες δυνατότητες για πεζοπορία, παρατήρηση και σχολιασμό. Η τακτική ανάγνωση βιβλίων –προσωπικά προτιμώ τα καλά αστυνομικά ή τα περιπετειώδη- διατηρεί το γλωσσικό μας επίπεδο, την ταχύτητα ανάγνωσης και αναπτύσσει τη δεξιότητα λύσης προβλημάτων.
Όλα τα παραπάνω σε συνδυασμό με τη φυσική εγγύτητα με συμπολίτες μας κάνουν δυνατό το μοίρασμα της συλλογικής ευφυΐας. Μια μερίδα παλαιών Χανιωτών φαίνεται να ακολουθεί μια τέτοια προσέγγιση στην καθημερινότητα τους με αποτέλεσμα να σπάνε το φράγμα του προσδοκώμενου όρου ζωής χωρίς να συναντήσουν τον Γερμανό.
Προσωπικές συμβουλές
Κατακλυζόμαστε συνεχώς από αποτελέσματα ερευνών, προτάσεις για αλλαγές, ιδέες για μια ‘καλύτερη’ ζωή, γνώσεις που είναι αδύνατον να επεξεργαστούμε. Ένα σημειωματάριο ας είναι το προσωπικό μας ημερολόγιο μάθησης και δραστηριοτήτων στο οποίο να καταγράφουμε σε 1-2 προτάσεις:
• όσα βρίσκουμε ενδιαφέροντα στα ΜΜΕ
• τις καλές δημιουργικές μας ιδέες
• τη συμμετοχή μας σε εκδηλώσεις και
• τις αξιοποιήσιμες προτάσεις των ειδικών σε διαλέξεις ή βιβλία.
Συμπερασμα
Για να μη μας επισκεφθεί ο Γερμανός είναι υποχρεωτική η τήρηση των συμβουλών των ειδικών για διαρκή διανοητική εγρήγορση, σωματική άσκηση και ισορροπημένη διατροφή.
Επιπλέον, προτείνω την τήρηση ημερολογίου δραστηριοτήτων, να σπάμε τις ρουτίνες της καθημερινότητας και να προσπαθούμε να διατηρούμε τις γνωστικές μας επιδόσεις.
Υ.Γ. Αν διαβάσατε το σημείωμα σε λιγότερο από 4 λεπτά είστε σε καλή φόρμα.
*συγγραφέας ‘Μαθαίνω εύκολα’
Θυμάμαι εύκολα’
