Παρασκευή, 29 Μαρτίου, 2024

“Χίλιες λέξεις και μια εικόνα” του Μιχάλη Πολυχρονάκη

Eνα ποίημα για μία φωτογραφία; Ναι, λέει ο εικαστικός μας φωτογράφος Μιχάλης Πολυχρονάκης στο νέο ποιητικό, φιλοσοφικό, φωτογραφικό του δοκίμιο. Eνα ποιητικό δοκίμιο για… μια φωτογραφία! Αλλά όχι συνηθισμένο. Ούτε βέβαια πρόκειται για μια “συνηθισμένη” φωτογραφία. Αλλά για μια ποιητική φωτογραφία που “εξηγεί” γιατί η φωτογραφία είναι η παντοτινή του μούσα, σεβόμενος πάντα τον Λόγο. Και δη τον ποιητικό. Τρεις εκδόσεις και…

• Aλλωστε ο Μιχάλης Πολυχρονάκης τα τελευταία χρόνια μας εκπλήσσει ευχάριστα με τις μικρές, αλλά και μεγάλες, εκδόσεις του. Είτε πρόκειται για τα πεζά “Φωτο-γραφήματα” (εκδ. 2013) είτε για τα εικαστικά του λευκώματα: Το “Διά Γυμνού Οφθαλμού” (εκδ. 2013) με περιεχόμενα από το σύνολο της καλλιτεχνικής φωτογραφικής δουλειάς του και το “Σαπουναριό” (εκδ. 2014) με περιεχόμενα από τη μυθική εικαστική του φωτογράφιση στο βιομηχανικό μνημείο του παλιού σαπουναριού της ΑΒΕΑ.

• Μια ενότητα που περιμένουμε πώς και πώς να τη δούμε στη Δημοτική μας Πινακοθήκη, αφού το σύνολό της δεν έχει ακόμα εκτεθεί.

• Σ’ αυτήν τη στήλη στις 23/9/2013 σημειώναμε για τα “φωτογραφήματα” ότι: «Ολα αυτά τα χρόνια της πλούσιας καλλιτεχνικής του δημιουργίας, ο φιλοσοφημένος καλλιτέχνης φωτογράφος παρέμενε σχεδόν “άφωνος” στο “περιθώριο” της καλλιτεχνικής του δημιουργίας. Είναι άλλωστε του “ολίγου και του ακριβούς” στα λόγια του… Ωστόσο φέτος μας εξέπληξε ευχάριστα… Σ’ αυτά τα “φωτογραφήματα” αυτός ο κατ’ εξοχήν φωτογράφος, περιλαμβάνει κείμενα από τους μύθους των θεματικών φωτογραφικών ενοτήτων της δουλειάς του, αλλά… χωρίς φωτογραφίες. Επίσης, περιλαμβάνει, λιτά και κατανοητά δοκιμιακά φιλοσοφικά κείμενα για τη φωτογραφία». Μία φωτοποιητική μυθοπλασία

• Φέτος (Ιούλιος 2014), λοιπόν, ο Μιχάλης Πολυχρονάκης προχώρησε σε μια τέταρτη έκδοση. Αυτή τη φορά με ένα ποιητικό φιλοσοφικό δοκίμιο χιλίων λέξεων!

• Ούτε μιας λιγότερης, ούτε μιας περισσότερης. Το οποίο, αντί για χίλιες φωτογραφίες που θα περίμενε κανείς από έναν καλλιτέχνη φωτογράφο, περιλαμβάνει ΜΙΑ και μόνη φωτογραφία.

•Τι γίνεται; Ο Μιχάλης Πολυχρονάκης ερωτοτροπεί, τώρα πιο επίμονα, με τον λόγο;

• Η φωτογραφία δεν είναι πια η μεγάλη του αγάπη;

• Που του έχει δώσει το “ωραίο ταξίδι” μέσα από πολυβραβευμένα έργα πανελλαδικά και διεθνώς με αξέχαστες εικόνες από τις ενότητες “Τα ταμπακαριά”, “Το ναυάγιο”, “Ερείπια”, “Αράδενα”, “Τερσανάς”;

• Ερωτήσεις και ερωτηματικά που μας προέκυψαν έτσι όπως πήραμε και διαβάσαμε με θαυμασμό τις χίλιες λέξεις του “φιλοσοφικού” του ποιήματος με τίτλο “Διαύγεια”.

• Επειτα, καταλάβαμε. Οχι. Ο Μιχάλης Πολυχρονάκης παραμένει καλλιτέχνης φωτογράφος. Αλλά, όπως κάνει και στις φωτογραφίες του, πρωτοτυπεί και στη νέα του εκδοτική δουλειά.

• Και, η προσωπική μου ανάγνωση στο εγχείρημά του είναι ότι, για να στηρίξει και να προβάλει την πολυαγαπημένη του τέχνη, τη φωτογραφία, αντιστρέφει τους όρους του γνωστού μότο “Μία εικόνα χίλιες λέξεις” σε “χίλιες λέξεις μια εικόνα”. Και ποιεί μια νέα μυθοπλασία για τη μούσα του: Τη μία και μοναδική φωτογραφία που συνοδεύει το ποίημά του.

• Μια φωτογραφία – “αυτοπορτρέτο”, όπως την αποκαλεί στο επιμύθιο του βιβλίου του. Της οποίας το “αυτοαναφορικό” (επίσης δική του δήλωση στο επιμύθιο) κείμενο δεν απομυθοποιεί τη φωτογραφία. Αλλά, “μυθοποιεί” φωτοποιητικά το δικό του φωτοπορτρέτο με ένα εξαιρετικής έμπνευσης και ιδιαίτερης ευφυΐας ποιητικό κείμενο. Με τρόπον ώστε, στις χίλιες λέξεις του ενός και μόνου ποιήματος ο αναγνώστης θεατής να μπορέσει να ταυτίσει τη φωτογραφία με τον ποιητικό του λόγο.

• Ετσι, όχι μόνο δεν απομυθοποιεί τη φωτογραφία – εικόνα, όπως θα μπορούσε κάποιος να πει παρασυρμένος αρχικά από τον τίτλο “Χίλιες λέξεις μια εικόνα”, αλλά αντίθετα την ενισχύει. Καθώς όλο το ποίημα αποτελεί έναν ύμνο στην εικόνα και τα στάδια “επεξεργασίας” της, τεχνικά και συναισθηματικά, από τον ποιητή – καλλιτέχνη φωτογράφο.

• Βυθός, Ουρανός, επιφάνεια, διαφάνεια. Ο επεξηγηματικός υπότιτλος του μοναδικού ποιήματος .

• Εχουν σχέση αυτά με τη φωτογραφία; Αμεση, νομίζω.

• Αλλωστε και ο ίδιος στο “επεξηγηματικό” τρόπον τινά, επιμύθιό του γράφει για τη σχέση του “αυτοαναφορικού” κειμένου με το “αυτοπορτρέτο” του:

• «Η μεταξύ τους σχέση, παραδηλούμενη και υπονοούμενη, διατηρείται εντέχνως ασαφής και αδιόρατη, έτσι δηλαδή όπως επιβάλλει ο σεβασμός και στα δύο μέσα».

• Για να καταλήξει: «Αποζητώντας και διατιθέμενος σ‘ αυτήν ακριβώς την περίσσεια, πάντα θα προτιμώ τις (ποιητικές) εικόνες που πηγάζουν από το λόγο, από τα (φλύαρα συνήθως) λόγια που πηγάζουν από τις εικόνες».

• Σεβασμό καταθέτει, επομένως, ο Πολυχρονάκης και στο λόγο ως μέσον επικοινωνίας.

• Ποιητής ή φωτογράφος, λοιπόν; Το ένα φαίνεται πλέον να συμπληρώνει το άλλο. Αλλά η εικόνα -είναι φανερό- είναι η μούσα και παντοτινή του αγάπη.

Η φωτογραφία και το ποίημα
Μικρά μόνο αποσπάσματα της φωτοποιητικής μυθοπλασίας του Μιχάλη Πολυχρονάκη, που μας κέρδισε με την πρώτη ανάγνωση παραθέτουμε εδώ. Ωστε να “οσφρανθούμε” πού το πάει ο (φωτο)ποιητής. Παραθέτοντας μαζί και τη μοναδική φωτογραφία αναφοράς. Το αίτιον της έμπνευσης, με άλλα λόγια. Σημειωτέον ότι η φωτογραφία του βιβλίου είναι τυπωμένη με τρόπο ώστε με κατάλληλο φωτισμό να μπορεί να ειδωθεί και ως διαφάνεια. Διαύγεια (Βυθός, ουρανός, επιφάνεια, διαφάνεια)

• «Τον βυθό, δεν μπορεί να τον βλέπεις από μέσα, ή να τον ξέρεις…»

• «…Τον βυθό θέλει να τον ψυχανεμίζεσαι, να σε φοβίζει… /…Τον ουρανό θέλει να τον υποψιάζεσαι, να τον υποθέτεις…/ Την επιφάνεια, ούτε την ψυχανεμίζεσαι ούτε την υποθέτεις. Την επιφάνεια την μαντεύεις…/…Τη διαφάνεια δεν τη μαντεύεις. Γεννιέται μέσα σου/ και τη γεννάς. Χάνεις τον κόσμο και τον εαυτό σου, για να/ το κάνεις αυτό, δεν είναι αστείο…».

• …«Αρματωμένος (και ματωμένος) με βυθό, ουρανό κι ένα παράξενο φωτοσκότεινο κουτί στα χέρια μου, ανοίγω/προσεκτικά το ένα μόνο μάτι μου, να δω τον επιφαινόμενο/κόσμο χωρίς να παραβλέπω τις σκιές, τα είδωλα κι όλα τα υποφαινόμενα,/που κρυφά ή φανερά απλώνονται γύρω μου (ή μέσα μου) και χωρίς/να ξεχνώ ότι φώτιση και τύφλωση είναι τόσο κοντά, όσο/το φως με το σκοτάδι. Όσο μια επιφάνεια, δηλαδή!/

• Και με το άλλο μάτι μου, ονειροβατώ./Ξυπνονειρεύομαι, σαν να λέμε./…

• …«…Μα ποιος είναι αυτός που καθρεπτίζεται;/Φαντάζει οικείος και άγνωστος ταυτόχρονα/ Γιατί μοιάζει με σκιά;/ Κι εκείνη η σκάλα που δείχνει να οδηγεί στον ουρανό, σε ποια/ σκοτεινή πυκνότητα να ’ναι άραγε αγκυροβολημένη;/Ο βυθός φαίνεται νεφελώδης κι ο ουρανός μολυβογάλανος…/Μήπως ο βυθός κρύβει μέσα του τον ουρανό/ κι ο ουρανός τον βυθό; /Και τότε που βρίσκεται ο ορίζοντας;/

• Η φυσαλίδα στο αλφάδι τώρα, μου κλείνει το μάτι! Μήπως θέλει/κάτι να μου πει;…».


Ακολουθήστε τα Χανιώτικα Νέα στο Google News στο Facebook και στο Twitter.

Δημοφιλή άρθρα

Αφήστε ένα σχόλιο

Please enter your comment!
Please enter your name here

Μικρές αγγελίες

aggelies

Βήμα στον αναγνώστη

Στείλτε μας φωτό και video ή κάντε μία καταγγελία

Συμπληρώστε τη φόρμα

Ειδήσεις

Χρήσιμα