Παρασκευή, 29 Μαρτίου, 2024

Aνάπτυξη της επιχειρηματικότητας στις αγροτικές περιοχές

Χαρισία Βλάχου*, Παναγιώτα Σεργάκη**, Όλγα Ιακωβίδου***
Τα τελευταία χρόνια της οικονομικής κρίσης, ολοένα και περισσότερο προβάλλεται η ανάγκη δημιουργίας κινήτρων για επιχειρηματικές επενδύσεις στον αγροτικό χώρο.
Για να αποφασίσει όμως ένας νέος να αφήσει την αστική ζωή και να ξεκινήσει την επαγγελματική του σταδιοδρομία στην ύπαιθρο θα πρέπει να πληρούνται και κάποιες προϋποθέσεις «ποιότητας ζωής». H σχέση Επιχειρηματικότητας και Ποιότητας Ζωής στον αγροτικό χώρο βρέθηκε στο επίκεντρο εμπειρικής διδακτορικής έρευνας που πραγματοποιήθηκε το 2016 στον Τομέα Αγροτικής Οικονομίας του Τμήματος Γεωπονίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης από την κ. Χαρισία Βλάχου σε  240 επιχειρηματίες οι οποίοι έχουν εγκατεστημένες τις επιχειρήσεις τους στις αγροτικές περιοχές της Περιφερειακής Ενότητας Σερρών και δραστηριοποιούνται στον δευτερογενή και τριτογενή τομέα παραγωγής. Το προφίλ των επιχειρηματιών που δραστηριοποιούνται στις αγροτικές περιοχές του νομού παρουσιάζεται στον Πίνακα 1.
Στο νομό Σερρών, πολλές επιχειρήσεις δημιουργήθηκαν την τελευταία δεκαπενταετία (56,6%), γεγονός που φανερώνει πως η οικονομική κρίση δεν αποτέλεσε εμπόδιο στην ανάπτυξη επιχειρηματικών πρωτοβουλιών στις αγροτικές περιοχές του νομού. Το αντικείμενο των επιχειρήσεων αφορά κυρίως στον τομέα του χονδρικού και λιανικού εμπορίου (35,4%), ενώ αρκετές δραστηριοποιούνται και στον τομέα της εστίασης και των καταλυμάτων (27,1%). Πρόκειται για μικρού μεγέθους επιχειρήσεις, στις οποίες επικρατεί η αυτοαπασχόληση του επιχειρηματία (65,8%), ενώ ελάχιστες δημιουργούν από 1-3 θέσεις εργασίας (26,3%) και εμφανίζουν, συνήθως, μικρούς τζίρους. Πελάτες των επιχειρήσεων είναι οι κάτοικοι της αγροτικής περιοχής και όσοι μένουν γύρω από αυτή όπου είναι εγκατεστημένη η επιχείρηση, ενώ οι προμηθευτές τους είναι από διάφορες πόλεις της Ελλάδας (Πίνακας 2).
Τα κίνητρα επιχειρηματικής δραστηριοποίησης των ατόμων στον αγροτικό χώρο είναι διάφορα, με ισχυρότερα την επιθυμία για “κοινωνικο- οικονομική επιτυχία και την “αναγνώριση “επιχειρηματικών ευκαιριών”. Συνεπώς, η ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας στις αγροτικές περιοχές δεν είναι αποτέλεσμα “ανάγκης”, αλλά “ευκαιρίας”, ανατρέποντας, σύμφωνα με την έρευνα, τη μέχρι σήμερα άποψη ότι οι περιοχές αυτές στερούνται επενδυτικών ευκαιριών. Αν και οι “ισχυροί δεσμοί” των επιχειρηματιών με τον τόπο καταγωγής τους κυρίαρχα, οδηγούν την εγκατάσταση της επιχείρησής τους σε περιοχές όπου βρίσκονται οι “ρίζες” τους, δηλαδή οι συγγενείς και φίλοι, ωστόσο και η Ποιότητα Ζωής αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους παράγοντες εγκατάστασής των επιχειρήσεων στον αγροτικό χώρο. Φαίνεται πως το τρίπτυχο άνθρωποι (συγγενείς και φίλοι), περιβάλλον (καθαρή ατμόσφαιρα και ελκυστικό περιβάλλον), και υποδομές (υπηρεσίες, δρόμοι, δίκτυο τηλεφωνίας και διαδίκτυο), αποτελεί ποιότητα ζωής για τους επιχειρηματίες στις περιοχές αυτές και είναι ικανό να προσελκύσει την εγκατάσταση επιχειρηματικών δραστηριοτήτων. Συμπερασματικά, προκύπτει ότι υπάρχει διαδραστική σχέση μεταξύ επιχειρηματικότητας και ποιότητας ζωής στις αγροτικές περιοχές. Από τη μια η ποιότητα ζωής αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους παράγοντες εγκατάστασης των επιχειρήσεων και από την άλλη, οι εγκατεστημένες επιχειρήσεις συμβάλλουν στην ποιότητα ζωής των κατοίκων των περιοχών αυτών.
Σύμφωνα με την Επίκ. Καθηγήτρια κ. Παναγιώτα Σεργάκη, η οποία συμμετείχε στην ίδια έρευνα, ο νομός Χανίων έχει πολλά συγκριτικά πλεονεκτήματα σε σχέση με το Νομό Σερρών επειδή έχει αναπτυγμένο τον τουρισμό που δημιουργεί πολλαπλασιαστικά οφέλη και στους άλλους κλάδους της οικονομίας και κατά συνέπεια προσφέρει πολλές ευκαιρίες στους νέους που επιθυμούν να δραστηριοποιηθούν στην ύπαιθρο. Για παράδειγμα ο εναλλακτικός τουρισμός  (π.χ. αγροτοτουρισμός, ορνιθολογικός, γαστρονομικός, φυσιολατρικός,  θρησκευτικός) αποτελεί μια άριστη ευκαιρία για την αξιοποίηση του φυσικού πλούτου της ενδοχώρας του νομού Χανίων με την προσέλκυση ανθρώπων με ποικίλα ενδιαφέροντα καθόλη τη διάρκεια του έτους. Ωστόσο, για την ανάπτυξη των αγροτικών περιοχών είναι αναγκαίος ο σχεδιασμός δράσεων ταυτόχρονης ενίσχυσης της επιχειρηματικότητας και της ποιότητας ζωής μέσω:
• Προγραμμάτων σύμπραξης δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, όπου ο πρώτος (τοπικοί φορείς) θα υποστηρίζει τις ανάγκες της επιχειρηματικότητας και ο δεύτερος (οι επιχειρήσεις) ανταποδοτικά θα κάνει χρήση τοπικών πόρων και θα παρέχει τοπικά προϊόντα και υπηρεσίες.
• Κινήτρων προσέλκυσης εγκατάστασης επιχειρήσεων στον αγροτικό χώρο, μέσω χαμηλών ασφαλιστικών εισφορών για μεγάλο χρονικό διάστημα (για παράδειγμα μια δεκαετία), αλλά και φορολόγησης των επιχειρήσεων, κυρίως από την τοπική αυτοδιοίκηση και λιγότερο από την κεντρική διοίκηση, με ανταποδοτικό χαρακτήρα στους κατοίκους του τόπου.
• Προγραμμάτων υποστήριξης συνεργιών μεταξύ των εγκατεστημένων στις αγροτικές περιοχές επιχειρήσεων, με σκοπό τη μείωση των δαπανών τους και την ανάπτυξη αμοιβαίων ωφελειών.
• Προγραμμάτων ανάπτυξης επιχειρηματικής κουλτούρας στον αγροτικό πληθυσμό και ενδυνάμωσης της τοπικής κοινωνικής συνοχής, ώστε να υποστηριχθούν οι τοπικά εγκατεστημένες επιχειρήσεις.
Η Περιφέρεια Κρήτης οφείλει  να ενθαρρύνει τη δημιουργία μικρών επιχειρήσεων που σχετίζονται με αγροτικές ή μη δραστηριότητες και υπηρεσίες στον αγροτικό χώρο. Με αυτό τον τρόπο συμβάλλει  στην αναζωογόνηση των χωριών, στην υποστήριξη επενδύσεων στην πολιτισμική κληρονομιά, στην υιοθέτηση και διάδοση τεχνολογιών πληροφόρησης και επικοινωνίας, στην ανάπτυξη καινοτόμου χρήσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, καθώς και στην αναβάθμιση των τοπικών υποδομών και των κοινωνικών υπηρεσιών, με τη βοήθεια των διαρθρωτικών ταμείων. Μέσω της συντονισμένης αναδιάρθρωσης, της ανάπτυξης, της καινοτόμου επιχειρηματικότητας, και κάτω από συνθήκες ασφαλούς περιβάλλοντος και ποιοτικής διαβίωσης μπορεί να βελτιωθεί η αειφορία της αγροτικής ανάπτυξης του νομού Χανίων και οι νέοι να ανακαλύψουν επιχειρηματικές «ευκαιρίες» στον τόπο τους.

*Η Χαριστία Βλάχου είναι Διδάκτόρας,
**Η Παναγιώτα Σεργάκη είναι Επίκουρη Καθηγήτρια,
*** Η Όλγα Ιακωβίδου είναι Καθηγήτρια,  Αριστοτέλειο Παν/μιο Θεσ/νίκης.


Ακολουθήστε τα Χανιώτικα Νέα στο Google News στο Facebook και στο Twitter.

Δημοφιλή άρθρα

Αφήστε ένα σχόλιο

Please enter your comment!
Please enter your name here

Εντός εκτός και επί τα αυτά

Μικρές αγγελίες

aggelies

Βήμα στον αναγνώστη

Στείλτε μας φωτό και video ή κάντε μία καταγγελία

Συμπληρώστε τη φόρμα

Ειδήσεις

Χρήσιμα