Παρασκευή, 29 Μαρτίου, 2024

Αφιέρωμα στην ηλιακή ενέργεια

1. Ημέρα της Γης
Η ημέρα της Γης εορτάζεται κάθε χρόνο στις 22 Απριλίου, με διάφορες εκδηλώσεις να οργανώνονται σε όλο τον κόσμο με στόχο την ευαισθητοποίηση για την προστασία του περιβάλλοντος. Η εορτή αυτή καθιερώθηκε το 1970 και εορτάστηκε για πρώτη φορά στις Η.Π.Α., που συμμετείχαν αρχικά δεκάδες χιλιάδες άτομα. Σήμερα η ημέρα της Γης εορτάζεται κάθε χρόνο σε 192 κράτη, στα περισσότερα εκ των οποίων πραγματοποιούνται την ημέρα αυτή διάφορες εκδηλώσεις.
Η καθιέρωση της εορτής της ημέρας της Γης σηματοδότησε την έναρξη του παγκόσμιου κινήματος για την προστασία του περιβάλλοντος και δύο χρόνια αργότερα παρουσιάστηκε η έκθεση του Κλαμπ της Ρώμης για τα “Όρια της μεγέθυνσης”, η οποία και τεκμηρίωσε επιστημονικά τον αδιέξοδο δρόμο της συνεχούς μεγέθυνσης των σύγχρονων βιομηχανικών κοινωνιών. Προηγουμένως, στις αρχές της δεκαετίας του ’60, είχε κυκλοφορήσει το βιβλίο “Σιωπηλή άνοιξη” της R. Carlson, το οποίο απετέλεσε ένα πρωτοποριακό περιβαλλοντικό βιβλίο για την εποχή του.
Η περίοδοι των δεκαετιών του ’60 και του ’70 αποτέλεσαν μία περίοδο έντονης κοινωνικής και πολιτικής αμφισβήτησης στις χώρες της Ευρώπης και τη Βόρειας Αμερικής (Μάης του ’68, εισβολή στην Τσεχοσλοβακία, φοιτητικό κίνημα στις Η.Π.Α., κίνημα ενάντια στον πόλεμο του Βιετνάμ, κίνημα για τα δικαιώματα των Αφρο-αμερικανών στις Η.Π.Α. κ.ά.) και η περίοδος αυτή σηματοδότησε την έναρξη και του παγκόσμιου περιβαλλοντικού κινήματος.
Σήμερα, 44 χρόνια μετά τον πρώτο εορτασμό της ημέρας της Γης, τα παγκόσμια περιβαλλοντικά προβλήματα έχουν οξυνθεί κατά πολύ και καθημερινά σχεδόν γινόμαστε μάρτυρες ακραίων κλιματικών φαινομένων, αποτέλεσμα των κλιματικών αλλαγών στον πλανήτη. Ταυτόχρονα έχει αυξηθεί κατά πολύ η περιβαλλοντική ευαισθησία των πολιτών αλλά και οι προσπάθειες που γίνονται από διεθνείς οργανισμούς και ορισμένες κυβερνήσεις για το μετριασμό και την αντιμετώπιση των οξυμένων πλέον περιβαλλοντικών  προβλημάτων.

Ηλιακή ενέργεια
Η υποκατάσταση των ορυκτών καυσίμων με την ηλιακή ενέργεια για τη παραγωγή θερμότητος, ψύξης και ηλεκτρισμού συμβάλλει αποφασιστικά στη μείωση της ρύπανσης του περιβάλλοντος που προκαλούν τα ορυκτά καύσιμα. Εξάλλου η ηλιακή ενέργεια αφθονεί στη χώρα μας, αλλά και στη Κρήτη και σαν ανανεώσιμος φυσικός πόρος μας προσφέρεται δωρεάν.

2. Εφαρμογές της ηλιακής ενέργειας στην Κρήτη για θέρμανση
Οι εφαρμογές της ηλιακής ενέργειας για θέρμανση νερού άρχισαν στην Κρήτη λίγες δεκαετίες πριν, ενώ σήμερα η ηλιακή ενέργεια καλύπτει το μεγαλύτερο μέρος των αναγκών σε ζεστό νερό χρήσης των κτιρίων της Κρήτης, είτε πρόκειται για κατοικίες είτε για ξενοδοχεία. Η πλούσια ηλιοφάνεια της Κρήτης κατά τις περισσότερες ημέρες του έτους ευνοεί τις εφαρμογές αυτές, γι’ αυτό όλο και περισσότερα κτήρια εγκαθιστούν σήμερα ηλιοθερμικά συστήματα για την παραγωγή ζεστού νερού χρήσης.
Ταυτόχρονα έχουν δημιουργηθεί σε πολλά σημεία της Κρήτης μικρές κυρίως βιοτεχνίες, οι οποίες κατασκευάζουν και εγκαθιστούν ηλιακούς θερμοσίφωνες.
Ενώ όμως η ηλιακή ενέργεια χρησιμοποιείται ευρύτατα για την παραγωγή ζεστού νερού χρήσης, δε συμβαίνει το ίδιο με τη χρήση της για τη θέρμανση χώρου διάφορων κτηρίων. Ομως τα τελευταία χρόνια έχει αυξηθεί σημαντικά στην Κρήτη η χρήση της ηλιακής ενέργειας για τη θέρμανση του χώρου των κτιρίων με παθητικά συστήματα, τα οποία περιλαμβάνουν την ενσωμάτωση ειδικών κατασκευών-τεχνικών στη φάση κατασκευής των κτιρίων (κατοικιών, γραφείων, σχολείων κ.ά.). Η χρήση ηλιακών παθητικών συστημάτων στα κτήρια βελτιώνει την ενεργειακή συμπεριφορά τους όσον αφορά τη θέρμανση και την ψύξη τους, ενώ οι νέοι κανονισμοί για τη βελτίωση της ενεργειακής συμπεριφοράς των κτηρίων ενθαρρύνουν την περισσότερη χρήση τους.

3. Εφαρμογές της ηλιακής ενέργειας για ψύξη κτηρίων
Αν και σε περιορισμένη κλίμακα, η ηλιακή ενέργεια χρησιμοποιείται σήμερα και για ψύξη χώρου σε κτήρια. Με χρήση κατάλληλων κατόπτρων, η ηλιακή ενέργεια θερμαίνει ένα υγρό και η παραγόμενη θερμότητα ψύχει κάποιο άλλο υγρό με κατάλληλα ψυκτικά συστήματα απορρόφησης. Είναι προφανές ότι το καλοκαίρι που απαιτείται ψύξη υπάρχει άφθονη ηλιακή ενέργεια στην Κρήτη και η βελτίωση των συστημάτων αυτών θα δώσει τη δυνατότητα μεγαλύτερης εφαρμογής τους στο μέλλον.

4. Εφαρμογές της ηλιακής ενέργειας στην παραγωγή ηλεκτρισμού
Η ηλιακή ενέργεια χρησιμοποιείται ευρύτατα την τελευταία δεκαετία για την παραγωγή ηλεκτρισμού στην Κρήτη, κυρίως με φωτοβολταϊκά συστήματα, τα οποία έχουν εγκατασταθεί είτε σε αγρούς είτε σε στέγες κατοικιών. Η παραγόμενη ηλεκτρική ενέργεια διοχετεύεται στο ηλεκτρικό δίκτυο και σήμερα η συνολικά εγκατεστημένη ισχύς των φωτοβολταϊκών συστημάτων στην Κρήτη ανέρχεται σε αρκετές δεκάδες M.W. Παράλληλα, υπάρχουν και λίγες μικρές φωτοβολταϊκές εγκαταστάσεις σε κατοικίες, οι οποίες με τον τρόπο αυτό είναι αυτόνομες ενεργειακά και δεν είναι συνδεδεμένες με το ηλεκτρικό δίκτυο. Λόγω των ελκυστικών οικονομικών κινήτρων που προσέφερε η πολιτεία για την ανάπτυξη φωτοβολταϊκών συστημάτων τα τελευταία χρόνια, η ανταπόκριση του κοινού ήταν εκρηκτική με αποτέλεσμα τη ραγδαία ανάπτυξη των συστημάτων αυτών. Σήμερα, όμως, με την άρση των παρεχόμενων κινήτρων, η εγκατάσταση νέων φωτοβολταϊκών συστημάτων γίνεται με πολύ χαμηλούς ρυθμούς. Εκτός όμως των φωτοβολταϊκών συστημάτων προγραμματίζεται και η δημιουργία ηλιοθερμικών εγκαταστάσεων παραγωγής ηλεκτρισμού στην Κρήτη με τη χρήση τεχνολογίας τελείως διαφορετικής από τη φωτοβολταϊκή τεχνολογία. Καθώς έχουν χορηγηθεί κάποιες άδειες, είναι πιθανό να δούμε τη λειτουργία τέτοιων εργοστασίων τα προσεχή χρόνια.

6. Μείωση των εκπομπών CO2 λόγω της χρήσης της ηλιακής ενέργειας

Η χρήση της ηλιακής ενέργειας για τη παραγωγή θερμότητος και ηλεκτρισμού συνεπάγεται τη μείωση των εκπομπών θερμοκηπιακών αερίων που  εκλύονται  κατά τη καύση των ορυκτών καυσίμων  τα οποία παραδοσιακά χρησιμοποιούνται για τη παραγωγή ενέργειας.
• Η ετήσια μείωση των εκπομπών CO2 από μια κατοικία στην Κρήτη που εγκαθιστά ένα ηλιακό θερμοσίφωνα για την παραγωγή ζεστού νερού χρήσης με επιφάνεια ηλιακών συλλεκτών 2 τ.μ. ανέρχεται σε 1 τόνο περίπου.
• Η ετήσια μείωση των εκπομπών CO2 στην Κρήτη από την εγκατάσταση ενός φωτοβολταϊκού συστήματος με ισχύ αιχμής 1 KWp ανέρχεται σε 1,5 τόνο περίπου.

* o κ. Γιάννης Βουρδουμπάς διδάσκει ενεργειακή και περιβαλλοντική τεχνολογία στο Τ.Ε.Ι. Κρήτης και είναι επιστημονικός συνεργάτης του Μ.Α.Ι.Χ.

5. Το Πρόγραμμα SHAAMS
Το Τ.Ε.Ι. Κρήτης συμμετέχει σε ένα τριετές Ευρωμεσογειακό έργο με το ακρωνύμιο SHAAMS, το οποίο αφορά τη δημιουργία Στρατηγικών Κόμβων για την Ανάλυση και τη Προώθηση της Ηλιακής Ενέργειας στη Mεσόγειο. Το έργο υλοποιείται στo πλαίσιo του προγράμματος ENPI CBC MED που χρηματοδοτείται κατά 90% από την Ε.Ε. και κατά 10% από την Ελλάδα. Συντονιστής του έργου αυτού είναι το Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο της Βαρκελώνης – Ισπανίας, ενώ οι υπόλοιποι εταίροι είναι φορείς από Ιταλία, Γαλλία, Ιορδανία, Λίβανο, Αίγυπτο & Ελλάδα (Τ.Ε.Ι. Κρήτης).
Επιγραμματικά, οι κεντρικοί στόχοι του έργου είναι:
Α) Οσον αφορά το ερευνητικό κομμάτι:
• Συλλογή δεδομένων με τη μέθοδο του ερωτηματολογίου
• Σύνταξη μελετών & αναφορών πάνω σε θέματα ηλιακής τεχνολογίας, πολιτικών υποστήριξης ηλιακής ενέργειας, επιχειρηματικών αναγκών & επιστημονικής έρευνας πάνω στην ηλιακή ενέργεια, κοινωνικής επίγνωσης σε θέματα ηλιακής ενέργειας κ.ά.
Β) Οσον αφορά το εφαρμοσμένο κομμάτι:
• Ανταλλαγή γνώσεων μεταξύ των εταίρων του έργου.
• Πολλές και διαφορετικού τύπου δράσεις ενημέρωσης του κοινού (ημερίδες, δημοσιεύσεις, δράσεις σε σχολεία).
• Αξιοποίηση των ευρημάτων των μελετών προς την κατεύθυνση:
– Της αναβάθμισης των πολιτικών υποστήριξης.
– Της σύζευξης επιχειρηματικών αναγκών με την έρευνα.
– Της βελτίωσης του ανθρώπινου δυναμικού που δραστηριοποιείται στην ηλιακή ενέργεια.
–  Της ενεργητικής συνειδητοποίησης του κοινού.
Στο πλαίσιο του έργου αυτού, το Τ.Ε.Ι. συνεργάζεται με πολλούς Φορείς της Κρήτης, εμπλεκόμενους ή δυνητικά εμπλεκόμενους με την ηλιακή ενέργεια (δημόσιους οργανισμούς, επιχειρήσεις, Πανεπιστήμια, σχολεία, κοινωνικούς φορείς κ.ά.), αλλά και με διάφορους φορείς σε άλλες χώρες της Μεσογείου. Οι συνεργασίες αυτές, καθώς και οι ποικίλου τύπου δράσεις που προβλέπει το πρόγραμμα, θα συμβάλλουν στην περαιτέρω ανάπτυξη εφαρμογών της ηλιακής ενέργειας στη Κρήτη και στη διάδοση καλών πρακτικών που εφαρμόζονται ήδη σε άλλες χώρες.


Ακολουθήστε τα Χανιώτικα Νέα στο Google News στο Facebook και στο Twitter.

Δημοφιλή άρθρα

Αφήστε ένα σχόλιο

Please enter your comment!
Please enter your name here

Εντός εκτός και επί τα αυτά

Μικρές αγγελίες

aggelies

Βήμα στον αναγνώστη

Στείλτε μας φωτό και video ή κάντε μία καταγγελία

Συμπληρώστε τη φόρμα

Ειδήσεις

Χρήσιμα