Επιμέλεια:
Μιχάλης Χατζηδάκης*
lastjudgment1540@hotmail.com
296
Eugene Atzet, ´Αποψη της Notre Dame στο Παρίσι´,
Από ένα άλμπουμ φωτογραφιών, περίπου 1910
Ο Eugene Atzet (1857-1927) κατέχει μια περίοπτη θέση στην ιστορία της φωτογραφικής Τέχνης ως ένας από τους πρωτεργάτες της. Δεν είναι τυχαίο ότι θα πεθάνει έχοντας κερδίσει την αναγνώριση ενός άλλου ιερού τέρατος της φωτογραφίας, του Man Ray.
Σε αντίθεση με το Nadar (βλ. προγενέστερο έκθεμα στο Φανταστικό Μουσείο), ο Atzet ως σημαίνων Γάλλος φωτογράφος στο γύρισμα στον 20ο αιώνα έχει να παρουσιάσει μια διαφορετική αν και λιγότερο συστηματική οπτική του κόσμου μέσω του φωτογραφικού φακού. Αποτυχημένος σε όλα, ο Atzet θα ξεκινήσει ως ερασιτέχνης φωτογράφος και ήδη στη δεκαετία του 1890 θα διαμορφώσει ένα είδος χάρτη του Παρισιού, καταγράφοντας σε ένα φωτογραφικό άλμπουμ τα μνημεία, τους δρόμους και τους ανθρώπους όλων των κοινωνικών ομάδων.
Το φιλόδοξο σχέδιο καλούνταν να διασώσει τη μνήμη του παλιού Παρισιού σε μια εποχή ραγδαίων εξελίξεων και αλλαγών.
Η απεικόνιση επαγγελμάτων που σήμερα –και όχι μονάχα στο Παρίσι- τείνουν να αποτελέσουν παρελθόν, όπως π.χ. η φωτογραφία ενός λατερνατζή αντλεί από την αντίστοιχη καλλιτεχνική παράδοση σε άλλα καλλιτεχνικά μέσα, όπως διασώζεται π.χ. σε χαρακτικά των Κάτω Χωρών του 17ου αι. με θέμα τα ανθρώπινα επαγγέλματα.
Οι φωτογραφίες των μεγάλων βουλεβάρτων αποκτούν μια εντυπωσιακή διάσταση από την παντελή έλλειψη κόσμου, η οποία με τη σειρά της οφείλεται στις πρωϊνές λήψεις. Στον αντίποδα οι αποτυπώσεις των φτωχικών συνοικιών γίνεται όχι με επικριτική διάθεση και τάση καταγγελίας αλλά με στόχο την χαρτογράφηση της γαλλικής πρωτεύουσας. Ο Atzet θα καταγράψει μέσα σε 30 χρόνια και μέσα από χιλιάδες φωτογραφικές λήψεις την πόλη του Παρισιού και θα αποκτήσει ένα είδος εξειδίκευσης στον εν λόγω τομέα, κατορθώνοντας να ζήσει από την ενασχόλησή του αυτή με αξιοπρέπεια.
* Ιστορικός Τέχνης – Αρχαιολόγος
Humboldt Universität zu Berlin
