Παρασκευή, 29 Μαρτίου, 2024

Καραμπινάτες… οι αυθαιρεσίες από την Ι.Μ. Χρυσοπηγής

Σε σοβαρές καταγγελίες, αναφορικά με την Ι.Μ. Χρυσοπηγής, προχωρά με επιστολή της προς τα «Χ.Ν.», την οποία κοινοποιεί και στην Μητρόπολη Κυδωνίας και Αποκορώνου, η 28η Ε.Β.Α.
Η  Εφορεία και ο προϊστάμενός της, κ. Μ. Ανδριανάκης, αναφέρονται σε όσα δήλωσε η ηγουμένη Θεοξένη σε συνέντευξή της στην εφημερίδα μας και σε ζητήματα που αφορούν ειδικά τον αρχαιολογικό χώρο του Καστέλλου, αλλά και την Ειδική Περιβαλλοντική Μελέτη.
Ειδικότερα, στην επιστολή σημειώνεται: «Μέχρι σήμερα η 28η Ε.Β.Α. απέφευγε να τοποθετηθεί δημόσια σε ένα σοβαρό πρόβλημα, που απασχολεί εδώ και μερικά χρόνια τις τοπικές Εφορείες Αρχαιοτήτων και αφορά στις συνεχείς ενέργειές τους για την προστασία ενός αρχαιολογικού χώρου του Νομού Χανίων. Πρόκειται για το δεύτερο σε σημασία μεσοβυζαντινό φρούριο (και αρχαιολογικό χώρο) της Κρήτης, Κάστελλος Βαρυπέτρου.

ΥΠΑΙΝΙΓΜΟΙ
Η εκτενής όμως και γεμάτη ανακρίβειες συνέντευξη της ηγουμένης της Μονής Χρυσοπηγής στην εφημερίδα σας, με σαφείς υπαινιγμούς εναντίον των Υπηρεσιών μας, μας υποχρεώνει να απαντήσουμε για να αποκαταστήσουμε τα πράγματα στην ορθή τους διάσταση:

1) Ο πρώτος αγροτικός δρόμος, μέχρι σχεδόν τα τείχη του φρουρίου, που κατέστρεψε και αρχαιότητες διανοίχτηκε από τη Μονή ή για την εξυπηρέτησή της, όπως προκύπτει από το μη διαψευδόμενο φωτογραφικό αρχείο της Εφορείας και τα σχετικά έγγραφα, που υπάρχουν. Στις εγκρίσεις πάντως του ΥΠ.ΠΟ.Τ., που αφορούν στην προσπέλαση της νέας μονής, αναφέρεται η διάνοιξη απλού αγροτικού δρόμου εξυπηρέτησης των (περιορισμένων αρχικά) αναγκών της. Ας σημειωθεί ότι από τη Μονή Χρυσοπηγής δηλωνόταν ότι θα είναι ένα μικρό, απομονωμένο ησυχαστήριο για τις μοναχές.

2) Η εντελώς ασυμβίβαστη για αρχαιολογικό χώρο και το φυσικό περιβάλλον αυθαίρετη διαπλάτυνση με καταστροφή αρχαίων και ασφαλτόστρωση του δρόμου προς το κτηριακό συγκρότημα το 2009 έγινε από τη Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Χανίων, με προτροπή της Μονής, όπως παραδέχεται. Παρά τα συνεχή σήματα διακοπής και των δυο Εφορειών, ολοκληρώθηκε. Η ηγουμένη, που αποποιείται των ευθυνών της, δεν φρόντισε να  ενημερώσει τη Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση ότι οποιοδήποτε έργο εντός αρχαιολογικών ζωνών χωρίς την άδεια του ΥΠ.ΠΟ.Τ. είναι παράνομο, όπως η ίδια καλώς γνώριζε. Αντιθέτως την προέτρεψε. Δεν θα μπορούσε άλλωστε να γίνει μέσα στην ιδιοκτησία της, χωρίς σύμφωνη γνώμη. Οφειλε να το καταγγείλει στις αρμόδιες Υπηρεσίες, όπως έπραξε σε άλλες λιγότερο σημαντικές περιπτώσεις αυθαίρετων επεμβάσεων. Τόσο οι προσκυνητές όσο και ο Οικουμενικός Πατριάρχης μας θα μπορούσαν να φτάνουν ασφαλώς στον χώρο από έναν απλό, συντηρημένο αγροτικό δρόμο. Υποθέτουμε ότι ο ιδιαίτερα ευαίσθητος για τα θέματα προστασίας του περιβάλλοντος  Οικουμενικός Πατριάρχης, δεν θα ήταν καθόλου ευχαριστημένος, αν μάθαινε ότι ´εν ονόματί´ του διεπράχθησαν σοβαρές παρανομίες σε βάρος του Αρχαιολογικού και του Φυσικού Περιβάλλοντος, ιδιαίτερα μάλιστα, όταν αφορά στην απαξίωση ενός σημαντικού βυζαντινού μνημείου από το σύνολο των ενεργειών της Μονής. Η 28η Ε.Β.Α. δεν υπέβαλε καμιά μήνυση στη Μονή, αλλά σε κάθε υπεύθυνο.

3)Δεν είναι αληθές ότι η Αρχαιολογική Υπηρεσία αδιαφορούσε για το μνημείο, ώστε να χρειαστεί η παρέμβαση της Μονής για να ´σωθεί´ από τους υποψήφιους αγοραστές – ξενοδόχους. Αντίθετα με τους ισχυρισμούς, η (τότε) 13η Ε.Β.Α. από το 1988 είχε προχωρήσει σε αρχικές διαδικασίες εξαγοράς τόσο του φρουρίου Κάστελλος Βαρυπέτρου, όσο και δύο μεγάλων αγροτεμαχίων στο Φραγκοκάστελλο Σφακίων, που ανήκαν και αυτά στο Πνευματικό Κέντρο Χανίων. Για λόγους που η ίδια η ηγουμένη καλώς γνωρίζει και με πιεστικές  παρεμβάσεις, επετεύχθη η ανάκληση του ενδιαφέροντος του ΥΠ.ΠΟ. για τον Κάστελλο Βαρυπέτρου και η αγορά του από τη Μονή.       
Τα πολύ ακριβότερα πάντως κτήματα στο Φραγκοκάστελλο, συνολικής έκτασης 135 στρεμμάτων, αγοράστηκαν από το ΥΠ.ΠΟ. Αν δεν παρενέβαινε η Μονή, είναι βέβαιο ότι θα αγοραζόταν από το ΥΠ.ΠΟ. και ´ο φτηνός βοσκότοπος´ του Βαρυπέτρου και θα ήταν σήμερα μόνο αρχαιολογικός χώρος, όπως και θα έπρεπε να είναι, χωρίς να έχει υποστεί την αλλοίωση λόγω άλλης ασυμβίβαστης χρήσης, έστω και αν παρέμενε για άλλους λόγους για ένα διάστημα ´αναξιοποίητος´, όπως εξάλλου είναι και τώρα. Θα μπορούσε να είχε ενταχθεί, λόγω της ιδιαίτερης σημασίας του, στις μέχρι σήμερα χρηματοδοτήσεις της Ε.Ε., όπως έγινε με άλλα μνημεία. Με μικρές επεμβάσεις καθαρισμού και στερέωσης θα μπορούσε να είναι ελεύθερα επισκέψιμος αρχαιολογικός χώρος και όχι περιφραγμένο ιδιωτικό περιβόλι.

4)Σε αυτοψία μας στο φρούριο διαπιστώθηκε η ύπαρξη ενός αρκετά μεγάλου περιφραγμένου περιβολιού με ντομάτες (και όχι ´λίγα μαρούλια´) μέσα στον αρχαιολογικό χώρο. Επίσης υπήρχε ένα αναβατόριο πάνω στον βυζαντινό πύργο μέχρι τη μονή για να μεταφέρει τα προϊόντα, ένα σκαπτικό μηχάνημα για το όργωμα του αρχαιολογικού χώρου και μια πλαστική μεγάλη δεξαμενή μέσα σε αρχαίο κτίσμα, όπως φαίνεται στις φωτογραφίες του αρχείου μας. Συστήθηκε στη Μονή να απομακρυνθούν. Η διαχείριση πάντως ενός παρθένου αρχαιολογικού χώρου δεν επιτρέπει ούτε το όργωμα ούτε τη μετατροπή του σε περιβόλι. Ο ισχυρισμός περί προστασίας και ανάδειξής του, όπως φαίνεται από τις μέχρι πρόσφατα τουλάχιστον ενέργειες, είναι αίολος.

5)Ο παραλληλισμός της ογκώδους οικοδομής ´σε απόσταση αναπνοής´ από τα βυζαντινά τείχη και τον αρχαιολογικό χώρο του Καστέλλου Βαρυπέτρου, με τη Μονή της Παντάνασσας μέσα στο Μυστρά (μνημείο της Παγκόσμιας Κληρονομιάς) ή στην Κορώνη (παλαιά Μονή) ή κάποιας Μονής μέσα  στη Μονεμβασία (δεν γνωρίζουμε να υπάρχει εκεί νέα μονή μέσα στο φρούριο), είναι τουλάχιστον ατυχής και ασεβής. Στη Μεθώνη, δεν υπάρχει Μονή και για τις άλλες δυο περιπτώσεις δεν γνωρίζουμε. Οι μονές, όπου υπάρχουν, μέσα στις καστροπολιτείες αυτές, υπάρχουν από αιώνες και είναι εναρμονισμένες ιστορικά και αρχιτεκτονικά με τον χώρο, του οποίου αποτελούν συστατικό στοιχείο. Δεν αποτελούν ξένο και αταίριαστο σώμα προς τα άλλα μνημεία.

6)Οσον αφορά στη διαδικασία έγκρισης και κατασκευής του νέου, ογκώδους οικοδομικού συγκροτήματος, σε συνδυασμό με την τεράστιας έκτασης επέμβαση, που έγινε στο περιβάλλον (φαίνεται στη δημοσιευόμενη αεροφωτογραφία), είναι ένα θέμα αρκετά σοβαρό για να υποβαθμίζεται τόσο. Η αρχική πρόθεση (και έγκριση) να οικοδομηθούν κτήρια 2.500 τ.μ. μέσα στο φρούριο -με όποιον τρόπο και αν έγινε, σύμφωνα με την ηγουμένη- δείχνει ότι το μνημείο θεωρήθηκε σαν ένα απλό ´οικόπεδο με θέα´. Αν γινόταν μάλιστα η θεμελίωση μέσα στο φρούριο με τον τρόπο που έγινε στη συνέχεια, θα καταστρεφόταν το σύνολο των αρχαίων σε πολύ μεγάλη έκταση. Ευτυχώς, με παρέμβαση της ΚΕ’ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων ανακλήθηκε με νέα γνωμοδότηση του Κ.Α.Σ. η πρώτη χωροθέτηση εντός του φρουρίου και αποφασίστηκε η ανέγερσή του σε κάποια απόσταση, ως λύση. Η ´κατ’ άκραν οικονομίαν´ έγκριση της μελέτης, δημιουργούσε ακόμη πιο σοβαρές υποχρεώσεις στη Μονή ως προς την ακριβή εφαρμογή της και την τήρηση των όρων που επιβλήθηκαν. Η αυθαίρετη μετατόπιση στη συνέχεια σε θέση εγγύτερη προς τα τείχη του φρουρίου, ο εκτεταμένος αυθαίρετος εκβραχισμός, αντί της προσαρμογής στο υπάρχον φυσικό ανάγλυφο (για τη δημιουργία επιπλέον υπόγειων – ισόγειων χώρων, δρόμου ή ακόμη και νταμαριού για τη νέα οικοδομή), ο αυθαίρετος υπερδιπλασιασμός των εγκεκριμένων 800 τ.μ. του συγκροτήματος, η αυθαίρετη αντιστροφή της αναλογίας 60% μονώροφα και 40% διώροφα κτίσματα, η αυθαίρετη κατασκευή από οπλισμένο σκυρόδεμα με απλή επένδυση από πέτρες και η αυθαίρετη κατασκευή τριώροφων κτισμάτων, ενέργειες για τις οποίες έγινε το 2001 διακοπή εργασιών από τη 13η Ε.Β.Α., αποτελούν μόνο μερικές από τις παρανομίες σε σχέση με την αρχική εγκεκριμένη μελέτη. Αψευδής μάρτυρας των παραπάνω είναι το αρχείο εγγράφων και φωτογραφιών της 28ης Ε.Β.Α. Ο σεβασμός απέναντι στο φυσικό περιβάλλον και το μνημείο απουσιάζουν. Η εκ των υστέρων ´τακτοποίηση´ και οι και πάλι συνεχείς υπερβάσεις, δεν νομιμοποιούν ηθικά την αυθαίρετη συμπεριφορά απέναντι στο μνημείο. Οι επικαλούμενες πάλι ανάγκες της Μονής για χώρους δεν είναι επαρκής λόγος για να γίνονται αυθαίρετες εργασίες δίπλα σε ένα μνημείο και στη συνέχεια ένας μεγάλος δρόμος να εξυπηρετεί τις ανάγκες, που η Μονή δημιούργησε εκ του μη όντος. Ας γινόταν αυτά κάπου αλλού».

Η ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ
Αναφορικά με την Ειδική Περιβαλλοντική Μελέτη η 28ης Ε.Β.Α. τονίζει πως «η Υπηρεσία μας δεν έλαβε γνώση μέχρι στιγμής της Περιβαλλοντικής Μελέτης (έφτασαν στα χέρια μας μόνο κάποια έγγραφα). Κάποιες απόψεις επί της ουσίας ζητήθηκαν από τους μελετητές από τον αρχαιολόγο Κ. Ψαράκη, γεγονός για το οποίο δεν οφείλονται ευχαριστίες. Η Υπηρεσία διατηρεί, όμως, ακέραιες αρκετές επιφυλάξεις λόγω της πάγιας συμπεριφοράς της Μονής απέναντι στο μνημείο. Η τελευταία μάλιστα πράξη της δημιουργίας μιας ´λεωφόρου´ καταστροφικής από περιβαλλοντικής απόψεως, αλλά και οι δικαιολογίες που προβάλλονται στη συνέντευξη της ηγουμένης, εδραιώνουν ακόμη περισσότερο τις επιφυλάξεις αυτές για την ορθή διαχείριση ενός τέτοιου αρχαιολογικού χώρου, ο οποίος έχει ήδη υποστεί πολλά και έχει αρκετά απαξιωθεί. Αυτός είναι και ο λόγος, για τον οποίο στην πρόσφατη μελέτη για μια πρώτη επέμβαση στο φρούριο, που υποβλήθηκε από τη Μονή, έχουν διατυπωθεί στην εισήγηση προς το Τοπικό Συμβούλιο Μνημείων και επιφυλάξεις και πολλοί όροι, ώστε να μην υπάρξουν περιθώρια νέων παρανοήσεων. Οσον αφορά στην προστασία της Μονής της Αγίας Κυριακής, που αυτή τη στιγμή γίνεται με βάση τον νόμο 3028/02, χωρίς οριοθέτηση ζωνών, θα προχωρήσουν άμεσα οι σχετικές διαδικασίες, τώρα που υπάρχει η δυνατότητα από την 28η Ε.Β.Α., μετά την πρόσληψη προσωπικού. Θεωρούμε επίσης ότι οι ζώνες προστασίας του  φρουρίου – αρχαιολογικού χώρου (με τις όποιες αυθαιρεσίες έγιναν εξαιτίας της νέας μονής) είναι ήδη επαρκείς. Το θέμα της διεύρυνσης της προστασίας του περιβάλλοντος είναι μεν σοβαρό, θα πρέπει όμως να γίνει από εδώ και στο εξής με τη δέουσα υπευθυνότητα και με πραγματικό σεβασμό του περιβάλλοντος. Η 28η Ε.Β.Α. θα συνεχίσει στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της τον έλεγχο και την προστασία από οποιονδήποτε αυθαιρετεί, σε όποια πλευρά και αν ευρίσκεται και δηλώνει ότι δεν συντάσσεται με το μέρος αυτών, που βλέπουν με βουλιμία την περιοχή σε μια λανθασμένη ´αναπτυξιακή´ κατεύθυνση. Η αναγκαία περιβαλλοντική προστασία θα πρέπει να γίνει υπεύθυνα από τον αρμόδιο Δήμο Χανίων με προηγούμενη σε βάθος έρευνα για το ιδιοκτησιακό καθεστώς και τις χρήσεις γης, με μια ευρύτερη συμμετοχή φορέων, στους οποία θα περιλαμβάνεται και η Μονή. Τέλος, η ανάδειξη και διαχείριση του αρχαιολογικού χώρου, ανεξάρτητα του τι έγινε μέχρι σήμερα, θα πρέπει να επανεξεταστεί από το ΥΠ.ΠΟ.Τ., μόνο αρμόδιο κατά τον νόμο να έχει γνώμη επ’ αυτού».


Ακολουθήστε τα Χανιώτικα Νέα στο Google News στο Facebook και στο Twitter.

Δημοφιλή άρθρα

Αφήστε ένα σχόλιο

Please enter your comment!
Please enter your name here

Μικρές αγγελίες

aggelies

Βήμα στον αναγνώστη

Στείλτε μας φωτό και video ή κάντε μία καταγγελία

Συμπληρώστε τη φόρμα

Ειδήσεις

Χρήσιμα