Ξύπνημα των αισθήσεων και των συναισθημάτων. Ευαισθητοποίηση και ομαλότερη κοινωνικοποίηση. Ανάπτυξη της δημιουργικής, αλλά και της κριτικής σκέψης. Συμμετοχή στον διάλογο. Αλλά και διέξοδος στο ´φορτωμένο´ καθημερινό σχολικό και εξωσχολικό πρόγραμμα. Με βιωματική συμμετοχή. Με παιχνίδια δράσης και αντίδρασης. Με ποικίλες ασκήσεις.
Με πείσμα και θέληση. Με αυθορμητισμό και αφοπλιστική ειλικρίνεια.
Πολλά τα ερεθίσματα, οι προκλήσεις, αλλά και τα οφέλη για τα παιδιά, κάθε ηλικίας από 5 ετών και άνω, που ασχολούνται με το θέατρο στα Χανιά, παρακολουθώντας τα μαθήματα των Παιδικών Θεατρικών Εργαστηρίων του ΔΗΠΕΘΕΚ και του ´Πολιτισμικού Νότου´.
Αξιοσημείωτο είναι ότι ο αριθμός των παιδιών που παρακολουθεί ή εκφράζει ενδιαφέρον να παρακολουθήσει τα μαθήματα που γίνονται στα δύο συγκεκριμένα Παιδικά Θεατρικά Εργαστήρια, αυξάνεται κάθε χρόνο, γεγονός που, αν μη τι άλλο, σηματοδοτεί, μεταξύ άλλων, και την καλή δουλειά που γίνεται σε αυτά.
Για τη σχέση των παιδιών στα Χανιά με το θέατρο, για τους στόχους των Παιδικών Θεατρικών Εργαστηρίων, αλλά και για τους τρόπους που γίνονται τα μαθήματα, οι ´διαδρομές´ μίλησαν με τον ηθοποιό – σκηνοθέτη Λεωνίδα Μανωλικάκη και τη βρεφονηπιοκόμο, με επτά χρόνια θεατρικών σπουδών, Νεκταρία Σαραβελάκη, οι οποίοι συνεργάζονται με το ΔΗΠΕΘΕΚ, διδάσκοντας στο Παιδικό Θεατρικό Εργαστήρι, καθώς και με τον συντονιστή του Θεατρικού Οργανισμού ´Πολιτισμικός Νότος´ Ανδρέα Χιωτάκη. Αναλυτικότερα:
Λ. ΜΑΝΩΛΙΚΑΚΗΣ:
´Μόνο οφέλη έχει η επαφή των παιδιών με το θέατρο´
Ο ηθοποιός – σκηνοθέτης Λεωνίδας Μανωλικάκης επισημαίνει ότι ´το θέατρο δίνει διέξοδο στο “φορτωμένο” καθημερινό πρόγραμμα των παιδιών. Το βλέπουν σαν παιχνίδι γιατί είναι ένα παιχνίδι. Ενα παιχνίδι καταρχήν με τον ίδιο τους τον εαυτό και με την ομάδα. Το ότι τα παιδιά έρχονται στα μαθήματα ανελλιπώς και πάντα χαμογελαστά ή το ότι ζητούν περισσότερες ώρες μαθημάτων, είναι η μεγαλύτερη αμοιβή για μένα´.
Ο ίδιος σημειώνει ότι ´η επαφή με το θέατρο μόνο οφέλη μπορεί να έχει. Καταρχήν βοηθά όσο τίποτα άλλο στην κοινωνικοποίηση του παιδιού, αφού μαθαίνει να συνεργάζεται, να εξωτερικεύει τα συναισθήματά του και να “αποκαλύπτει” τον εαυτό του. Παράλληλα αναπτύσσεται η δημιουργική σκέψη που επηρεάζει άμεσα τον προφορικό και το γραπτό λόγο. Συνειδητοποιεί ότι κάθε τι που συμβαίνει έχει πολλές όψεις. Ενα ασήμαντο γεγονός, μια απλή καθημερινή πράξη, ιδωμένη από διαφορετικές “γωνίες”, μπορούν να δημιουργήσουν διαφορετικές εκδοχές της ίδιας πράξης. Κι αυτές οι εκδοχές είναι σε οδηγούν στον δρόμο της δημιουργίας. Δεν επιδιώκουμε να δημιουργήσουμε ηθοποιούς, αλλά πολύτιμους ευαισθητοποιημένους και ενεργούς πολίτες, που αγαπούν το θέατρο και τις αξίες του´.
Μάλιστα, ο κ. Μανωλικάκης σημειώνει: ´το Παιδικό Θεατρικό Εργαστήρι δεν έχει ως πρωταρχικό σκοπό την πραγματοποίηση μιας παράστασης. Αυτό θα γίνει μόνο εάν προκύψει από τη δουλειά που έχουν κάνει τα παιδιά κατά τη διάρκεια της περιόδου των μαθημάτων. Κι έτσι ξεκινά 5 χρόνια τώρα´.
´Ομως´, προσθέτει, ´τα παιδιά, δίνουν ένα μεγάλο μάθημα σε όλους μας. Μάθημα θέλησης και δύναμης.
Δεν διστάζουν να θυσιάσουν και το τελευταίο δευτερόλεπτο του ελεύθερου χρόνου τους, να συγκρουστούν με τον ίδιο τους τον εαυτό, τις αναστολές τους, τις φοβίες τους και όλα εκείνα που πιθανόν στέκονται εμπόδιο στην υλοποίηση του στόχου τους. Στοχεύουν, αγωνίζονται, κερδίζουν. Τα παιδιά ανησυχούν για το μέλλον. Ενδιαφέρονται, συζητούν και καταθέτουν ανοιχτά τις απόψεις τους και τους προβληματισμούς τους για διάφορα ζητήματα που απασχολούν την κοινωνία μας, όπως είναι ο ρατσισμός, τα ναρκωτικά, η μόλυνση του περιβάλλοντος, κ.ά..
Και αυτές οι συζητήσεις είναι γεμάτες προτάσεις. Είναι η πηγή της έμπνευσής τους´.
Ο κ. Μανωλικάκης υπογραμμίζει ότι ´ένα μικρό ερέθισμα, μια ασήμαντη αφορμή, μία λέξη, μια πρόταση, μια ιδέα εξελίσσεται και από μια μικρή αχτίδα φωτός, ξεπηδά ένα φωτεινό αστέρι που σε οδηγεί σε δρόμους ανεξάντλητα δημιουργικούς. Κάπως έτσι φτάσαμε στην υλοποίηση των παραστάσεων με έργα γραμμένα από τα ίδια τα παιδιά, όπως: “Είμαστε Εδώ…”, “Ενα καράβι άνθρωποι”, “Η κατασκήνωση”, “Η γειτονιά”, «Ουδέν σχόλιο”, “Gling”, “Το τρένο” ή με έργα που διαμόρφωσαν όπως: “Τριαντάφυλλο μ? αγκάθια”, “Μολυβένιος Στρατιώτης”. Παράλληλα, τους δίνεται η ευκαιρία να γνωρίσουν μεγάλους θεατρικούς συγγραφείς ποιητές και λογοτέχνες. Διαβάζουν και μελετούν κείμενα μοναδικής αξίας. Κάπως έτσι δημιουργήθηκαν τα έργα “Το πάθος και η φαντασία των άλλων” και “Νυχτερινές Φωτογραφίες”, με σκηνές και μονολόγους από διάφορα θεατρικά έργα Ελλήνων και ξένων συγγραφέων´.
Ν. ΣΑΡΑΒΕΛΑΚΗ:
´Ο σκοπός είναι να πλάσουμε πολιτισμένους ανθρώπους´
´Το κοινωνικό θέατρο είναι το ξύπνημα των αισθήσεων και των συναισθημάτων´, σημειώνει η βρεφονηπιοκόμος, με επτά χρόνια θεατρικών σπουδών, Νεκταρία Σαραβελάκη, η οποία συνεργάζεται φέτος, για τρίτη χρονιά, με το ΔΗΠΕΘΕΚ.
Η κα Σαραβελάκη τονίζει ότι ´ξέρουμε ποιες είναι οι αισθήσεις μας, ξέρουμε ποιο είναι το καλό, το κακό, το όμορφο, το άσχημο, τα συναισθήματα που νιώθουμε, αλλά δεν τα γνωρίζουμε, δεν τα έχουμε κατακτήσει από τη μικρή ηλικία. Οταν, λοιπόν, τα ξυπνήσουμε, μετά τα κατακτάμε. Αρχίζουμε να βλέπουμε πραγματικά, να γευόμαστε πραγματικά και όλες οι αισθήσεις να λειτουργούν με απόλυτη συνείδηση. Το ίδιο συμβαίνει και με τα συναισθήματα. Όταν κατακτήσουμε και τις αισθήσεις και τα συναισθήματα τότε ο άνθρωπος γίνεται ένας πολιτισμένος άνθρωπος, με την έννοια ότι όταν βλέπουμε την πραγματικότητα, τότε, το δωμάτιό μας, για παράδειγμα, δεν θα το αφήσουμε άνω – κάτω. Και ο πολιτισμός ξεκινάει από τον δικό μας τον εαυτό, από τον προσωπικό μας χώρο και ας είμαστε μικροί σε ηλικία. Αυτός είναι ο σκοπός. Να πλάσουμε πολιτισμένους ανθρώπους κατ? αρχήν´, επισημαίνει η κα Σαραβελάκη και προσθέτει: ´Η γνώση είναι που επιτυγχάνει αυτόν τον στόχο. Γνωρίζουμε τα συναισθήματα, γνωρίζουμε τις αισθήσεις και έρχεται ο πολιτισμός από μόνος του, γιατί τον βλέπουμε, τον αναζητάμε´.
Η κα Σαραβελάκη υπογραμμίζει ότι ´σκοπός μας δεν είναι τα παιδιά να μάθουν από την πρώτη, τη δευτέρα, την τρίτη, την τετάρτη δημοτικού να μάθουν να παίζουν θέατρο.
Ο καλλιτεχνικός διευθυντής του ΔΗΠΕΘΕΚ Μιχάλης Αεράκης λέει ότι δεν είναι σκοπός μας να γίνουν τα παιδιά οπωσδήποτε ηθοποιοί.
Το ότι μπορεί να πάρουν ερεθίσματα τέτοια και να γίνουν ηθοποιοί, να παίξουν θέατρο και να είναι άριστοι σε αυτό, ναι, αλλά δεν είναι αυτός ο κύριος στόχος´.
Η ίδια επισημαίνει ότι στη διάρκεια των μαθημάτων τα παραπάνω μηνύματα ´περνάνε αβίαστα και ακούραστα στα παιδιά, με σεβασμό στην προσωπικότητα κάθε παιδιού, γιατί προκύπτουν μέσα από παιχνίδια. Πιστεύω, άλλωστε, ότι το παιχνίδι ενός παιδιού με ένα άλλο παιδί λείπει σήμερα. Εχουν χάσει την επαφή μεταξύ τους τα παιδιά. Δεν παίζουν όπως παίζαμε εμείς κάποτε´…
Α. ΧΙΩΤΑΚΗΣ:
´Το θέατρο είναι μία βιωματική διαδικασία´
´Το θέατρο αναπαριστά τη ζωή και καθρεπτίζει όλες τις Τέχνες. Η ιδιότητά του αυτή προσδιορίζει και την τεράστια παιδευτική του αξία, καθώς προϋποθέτει και ταυτόχρονα καλλιεργεί την καλλιτεχνική ομαδικότητα, την αλληλεπίδραση και την αυτογνωσία. Ετσι η πολυμορφικότητα του θεάτρου, οδηγεί σε βιώματα εικαστικά, μουσικά, λογοτεχνικά και προάγει την εκφραστικότητα και την αμεσότητα στην επικοινωνία. Με αυτόν τον στόχο ο Θεατρικός Οργανισμός “Πολιτισμικός Νότος” προσκαλεί, για δέκατη έκτη χρονιά, στο Παιδικό Θεατρικό Εργαστήρι, παιδιά και εφήβους´, όπως επισημαίνει ο συντονιστής του Θεατρικού Οργανισμού “Πολιτισμικός Νότος” Ανδρέας Χιωτάκης.
Ο ίδιος τονίζει ότι το Παιδικό Θεατρικό Εργαστήρι ´είναι ένας χώρος στον οποίο μπορούν τα παιδιά του τόπου μας να έρθουν σε επαφή με τις Τέχνες και τον πολιτισμό. Καταξιωμένοι επαγγελματίες του θεάτρου, του χορού και της μουσικής θα δώσουν στα παιδιά την ευκαιρία να εκφραστούν αλλά και να γνωρίσουν καλύτερα τον εαυτό τους ενώ στο τέλος κάθε έτους γίνεται παρουσίαση της εργασίας των μαθητών στο κοινό´.
Ο κ. Χιωτάκης σημειώνει, ακόμη, ότι ´η εμπειρία είναι βιωματική. Το ίδιο το θέατρο είναι μια βιωματική διαδικασία και επειδή ό,τι προκύπτει, προκύπτει ως μια δημιουργική συλλογικότητα, προσπαθούμε να είναι όσο γίνεται πιο ευχάριστη και δημιουργική. Με αυτή τη μορφή πιστεύω ότι και τα παιδιά το βιώνουν και αυτό φαίνεται και από το ενδιαφέρον που υπάρχει κάθε χρόνο, με νέες εγγραφές. Την περυσινή περίοδο, συνολικά πάνω από 60 παιδιά ήταν εγγεγραμμένα σε τρία διαφορετικά τμήματα. Φέτος θα δημιουργηθεί και τέταρτο. Και υπάρχει και συνέχεια. Πολλά παιδιά έχουν ξεκινήσει θέατρο από 5 ετών και συνεχίζουν για πολλά χρόνια. Και υπάρχει και η δυνατότητα ένταξης στη μεγάλη ομάδα. Πολλά παιδιά που τελειώνουν το εφηβικό εργαστήρι εντάσσονται μετά στην κυρίως ομάδα´…
Το ΔΗΠΕΘΕΚ
Από τον Νοέμβριο του 2007 το Δημοτικό Περιφερειακό Θέατρο Κρήτης, στο πλαίσιο των παράλληλων δραστηριοτήτων του και προκειμένου να συμβάλλει στη μεταλαμπάδευση της θεατρικής γνώσης στα παιδιά, ίδρυσε το Παιδικό Θεατρικό Εργαστήρι με σκοπό την εφαρμογή του προγράμματος “Θεατρικής Παιδείας και Δράσης” σε παιδιά Δημοτικού, Γυμνασίου και Λυκείου. Οι εγγραφές ξεκινούν στα τέλη Σεπτεμβρίου – αρχές Οκτωβρίου. Για περισσότερες πληροφορίες και εγγραφές στο ΔΗΠΕΘΕΚ, τηλ.: 28210 44256 και 28210 23333.
Ο ´Πολιτισμικός Νότος´
Το Παιδικό Θεατρικό Εργαστήρι του Θεατρικού Οργανισμού “Πολιτισμικός Νότος” λειτουργεί φέτος για 16η χρονιά, με παιδικά τμήματα 5 έως 7 ετών, 8 έως 11 ετών, 12 έως 14 ετών και εφηβικό 14 εως 18 ετών. Τα μαθήματα ξεκινούν τέλη Οκτωβρίου και λήγουν στις 20 Ιουνίου. Εβδομαδιαίως είναι δυόμιση ώρες. Για περισσότερες πληροφορίες, καθημερινά, από τις 7 το απόγευμα έως τις 9 το βράδυ, Γεωργιλάδων 12, Χανιά. τηλ.: 6972 669822 και 6974 035106.
