Πέμπτη, 28 Μαρτίου, 2024

Κριτική σ’ ένα μυθιστόρημα

Γράφει η ΕΛΕΝΗ ΣΤΑΜ. ΣΑΡΙΔΑΚΗ*
«Βασιλικοί δεν είναι εδώ, μα η μυρωδιά τους βγαίνει, φαίνεται πως τη φέρανε οι καινουργιοφερμένοι».
Πριν λίγες μέρες βρέθηκα στην παρουσίαση του βιβλίου της Αντωνίας Μποτονάκη (εκδ. ΙΒΙΣΚΟΣ) «ΑΣΤΟ ΚΙ ΑΣ ΑΠΟΘΑΝΕΙ» ή «ΝΕΡΑΓΔΑΛΛΑΜΕΝΟ» που έγινε στο στολίδι των Χανίων, το «Μοναστήρι του Καρόλου», σε μια αυλή ατμοσφαιρική, απέναντι από τον «Μιναρέ», όπου έζησα κι εγώ στην Γ’ Λυκείου και ξενυχτούσα διαβάζοντας για τις Πανελλήνιες υπό τους ήχους της λύρας του Ν. Ξυλούρη που ξεχύνονταν από παρακείμενη ταβέρνα «εκειά που παίζει και χτυπά του τράγου το κουδούνι». Χιλιάδες θύμησες με πλημμύρισαν. Σ’ αυτό συνετέλεσαν η αμεσότητα της συγγραφέως, η λιτή παρουσίαση με τη συμμετοχή του Λευτέρη Μποτωνάκη, η υπέροχη μουσική υπόκρουση, η νεραϊδολαλούσα Ειρήνη Δερέμπεη που μαζί με τον Κάρολο Κουκλάκη έπαιξαν κρητική μουσική ξυπνώντας μέσα μας αρχέγονες μνήμες. Όλα αυτά με πυξίδα τη δημοσιογραφική παρεμβολή του κ. Ματθαίου Φραντζεσκάκη μας οδήγησαν σ’ ένα ονειρικό και μυστηριακό τοπίο όπου μαγεμένοι ακούγαμε και ζούσαμε τα γεγονότα και τις περιγραφές του βιβλίου.
Ομολογώ ότι δεν περίμενα να με συναρπάσει τόσο πολύ ένα φαινομενικά απλοϊκό βιβλίο. Διαβάζοντάς το για τρίτη φορά δεν μπορώ παρά να το θαυμάσω περισσότερο. Πέρα από τη συναισθηματική φόρτιση, ο πλούτος της γλώσσας, ο λόγος που ρέει αβίαστα, όπως το ποταμάκι που περιγράφει στην ορεινή Κάντανο, ο ρεαλισμός και μερικές φορές ο υπερρεαλισμός που κρύβεται πίσω από τις περιγραφές και τις αφηγήσεις, υποβάλλει τον αναγνώστη και τον μεταφέρει πίσω στον χρόνο, σε γεγονότα και μέρη που όλοι έχουμε ζήσει, αλλά κανείς μας δεν ακούμπησε πάνω τους με τόση τρυφερότητα, δεν περιέγραψε με τόση γλαφυρότητα και λεπτομέρεια πράγματα απλά, καθημερινά. Περιγραφές τόπων, πουλιών, λουλουδιών, όλου  του φυσικού κόσμου που μας περιβάλλει, αλλά και γνώσεις της ιστορίας της προφορικής μας παράδοσης, παροιμίες, μαντινάδες, ήθη και έθιμα της Κρήτης, όλα πλεγμένα με την τάξη, συμμετρικά χτισμένα με μαεστρία και λιτότητα. Ακόμα και οι αναφορές της στο Γυμνάσιο Θηλέων, το ίδιο που τέλειωσα κι εγώ, με τα τόσο οικεία πρόσωπα της κας Γεωργιλά και της κας Κυριακοπούλου με συγκίνησαν και με προβλημάτισαν.
Η γλαφυρότητα, ο ρεαλισμός, η διεισδυτική ματιά, η παρατηρητικότητα και η αδιόρατη ακόμα και πικρή ειρωνεία δείχνουν ένα συγγραφέα ευαίσθητο και λογικό, ερευνητή και μελετητή με βαθειά γνώση του αντικειμένου του. Το τελευταίο χαρακτηριστικό που με αναγκάζει να θαυμάσω περισσότερο τη συγγραφέα είναι η τόλμη με την οποία υπερβαίνει τα «εσκαμμένα» και αγγίζει όσα συνήθως επιδιώκουμε να κρύβουμε στην κάθε άλλο παρά «αγνή ελληνική επαρχία» όπου όλοι γνωρίζουν μα κανείς δεν κατέει γιατί είναι «κουφοί, στραβοί και μουγγοί» στην κρίσιμη ώρα της αλήθειας.
Γι’ αυτό λοιπόν σ’ έναν κόσμο που γέρνει από παντού, σ’ έναν κόσμο που φεύγει και χάνεται, σ’ έναν κόσμο που δεν καταφέραμε να φτιάξουμε ας είναι το βιβλίο αυτό ένα φάρμακο (ή και το φαρμάκι) που θα μας βοηθήσει να αντέξουμε. Καλή συνέχεια!

*καθηγήτρια Ελληνικής και Αγγλικής Φιλολογίας


Ακολουθήστε τα Χανιώτικα Νέα στο Google News στο Facebook και στο Twitter.

Δημοφιλή άρθρα

Αφήστε ένα σχόλιο

Please enter your comment!
Please enter your name here

Εντός εκτός και επί τα αυτά

Μικρές αγγελίες

aggelies

Βήμα στον αναγνώστη

Στείλτε μας φωτό και video ή κάντε μία καταγγελία

Συμπληρώστε τη φόρμα

Ειδήσεις

Χρήσιμα