Παρασκευή, 29 Μαρτίου, 2024

Εκλεψαν τους δείκτες

Χωρίς τους μπρούτζινους δείκτες του έμεινε το αντίγραφο αρχαίου ηλιακού ρολογιού, το οποίο επρόκειτο να παρουσιάσει χθες στο ενετικό λιμάνι των Χανίων το Ναυτικό Μουσείο Κρήτης.
Το όμορφο και ρομαντικό δημιούργημα, που σπανίζει τόσο σαν παλαιό εύρημα όσο και σαν νεότερη κατασκευή, ´έκανε φτερά´ πριν προλάβει να συμπληρώσει τρεις μέρες έξω από το Ναυτικό Μουσείο κι έτσι η μπρούντζινη πλάκα που απεικονίζει το πώς μετρούνταν οι ώρες από τους αρχαίους Ελληνες έμεινε χωρίς το χαρακτηριστικό τρίγωνο, η σκιά του οποίου έδειχνε την ώρα.
Σύμφωνα με τον πρόεδρο του Ναυτικού Μουσείου, κ. Μανώλη Πετράκη, το ηλιακό ρολόι  -η αντιγραφή του οποίου τελείωσε μετά από πολύ καιρό- είχε τοποθετηθεί από την περασμένη Πέμπτη 21 Ιουλίου στην είσοδο του Μουσείου, προσελκύοντας τα βλέμματα δεκάδων επισκεπτών που έκαναν τη βόλτα τους στο παλιό λιμάνι.
Το πρωτοφανές περιστατικό της κλοπής πιθανότατα συνέβη  χθες τα ξημερώματα.
Οπως επεσήμανε ο κ. Πετράκης, το ρολόι είχε κολληθεί με ασημόσκονη ακριβώς για να αποτραπεί μια τέτοια ενέργεια, ωστόσο όπως αποδείχτηκε αυτό δεν ήταν αρκετό.
Πλέον, το Ναυτικό Μουσείο θα παραγγείλει ένα νέο ηλιακό ρολόι που θα τοποθετηθεί και αυτό στον δρόμο μπροστά από το Ναυτικό Μουσείο Κρήτης.

ΓΕΩΜΕΤΡΙΚΗ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ
Το ηλιακό ρολόι είναι μια γεωμετρική κατασκευή που δείχνει την ώρα με τη σκιά ενός δείκτη καθώς ο ήλιος φαίνεται να περιφέρεται γύρω από τη γη από Ανατολής έως και Δύσεώς του. Η οριζόντια πλάκα του αντιστοιχεί στον γεωγραφικό ορίζοντα του τόπου, ο οποίος  εξαρτάται από το γεωγραφικό πλάτος κάθε τόπου. Επομένως, και οι ώρες που χαράσσονται στην πλάκα είναι συνάρτηση του γεωγραφικού πλάτους και υπολογίζονται με τη σφαιρική τριγωνομετρία.
Σύμφωνα με τον κατασκευαστή του ηλιακού ρολογιού του Ναυτικού Μουσείου Κρήτης, υποναύαρχο ε.α. και καθηγητή της Σ.Ν.Δ, Ιωάννη Π. Οικονομόπουλο, ο εφευρέτης και η ακριβής χρονολογία επινόησής αυτού του αρχαίου οργάνου είναι άγνωστα, παρόλο ότι αποδίδεται στον Αναξίμανδρο τον Μιλήσιο κατά τον 6ο π.Χ. αιώνα. Το 1926 βρέθηκε στην Γκοζέρ της Παλαιστίνης ηλιακό ρολόι χρονολογούμενο στο 1300 π.Χ. δηλαδή προγενέστερο του Αναξίμανδρου κατά επτά αιώνες. Επίσης, οι ιστορικές πηγές το εντοπίζουν και στην Αίγυπτο του 15ου π.Χ. αιώνα, που το χρησιμοποιούσαν την ημέρα, ενώ για τη νύχτα είχαν την κλεψύδρα. Το έτος 263 π.Χ. τοποθετήθηκε στην Κατάνη της Σικελίας κι από εκεί μεταφέρθηκε στη Ρώμη όπου, όμως, διαπιστώθηκε μετά από έναν αιώνα ότι έδειχνε λάθος ώρες, αφού είχε κατασκευαστεί για το γεωγραφικό πλάτος της Κατάνης. Το 164 π.Χ. κατασκευάσθηκε το σωστό ρολόι και για τη Ρώμη κι έκτοτε κοσμούσε πολυάριθμους ιδιωτικούς και δημόσιους χώρους.
Επειδή το όργανο αυτό λειτουργεί μόνον όταν υπάρχει ήλιος (ημέρα και χωρίς συννεφιά) οι αρχαίοι Ελληνες έγραφαν στην πλάκα: «Ηλίου Ατερ Σιγώ» δηλαδή «Χωρίς (άτερ) ήλιο δεν δουλεύω» και οι αρχαίοι Ρωμαίοι το μετέφρασαν «Sine Solo Sileo», όπως είναι γραμμένα και στο  ρολόι του Ναυτικού Μουσείου.
Στη σημερινή Ελλάδα, αυτό το ωραίο και ρομαντικό δημιούργημα σπανίζει τόσο σαν παλαιό εύρημα όσο και σαν νεότερη κατασκευή. Στην παλαιά εκκλησία του χωριού Καλλικράτης των Σφακίων και στον κατακόρυφο τοίχο πάνω από την κύρια είσοδο, υπάρχει παλαιό ηλιακό ρολόι, προφανώς σύγχρονο της εκκλησίας αλλά αγνώστου κατασκευαστού και άγνωστης ακρίβειας.   


Ακολουθήστε τα Χανιώτικα Νέα στο Google News στο Facebook και στο Twitter.

Δημοφιλή άρθρα

Αφήστε ένα σχόλιο

Please enter your comment!
Please enter your name here

Μικρές αγγελίες

aggelies

Βήμα στον αναγνώστη

Στείλτε μας φωτό και video ή κάντε μία καταγγελία

Συμπληρώστε τη φόρμα

Ειδήσεις

Χρήσιμα