Γράφει ο ΚΑΝΑΚΗΣ ΓΕΡΩΝΥΜΑΚΗΣ
Οπροχθές επήγα κι αποσπέρισα στου συντέκνου μου τ’ Αντρουλή και απάνω στη γ-κουβέντα ν-τωνε εκακοπαθίζουντανε γιατί, λε, επάλιωσενε η κούρσα ντωνε και δυσκολεύουνται ν’ αγοράσουνε καινούργια και εδά απού είνιε υποχρεωμένοι να πχιαίνουσινε στα πανηγύρια και στσι ξεφάντωσες γή με το αγροτικό γή με την παλιωμένη κούρσα και θα ντρέπουνται.
Δεν των είπα δροσιά, μα η σκέψη μου εγιάειρενε όσια πίσω μιαν ογδοηνταρέ χρόνια, στη δεκαετία του 1930, απού ότι νάχα μ-ψοφήσει κιανιούς ο γάιδαρός του ήτονε οικογενειακή συφορά, γιατί την έκανενε μεγάλη ανάγκη κι όμως δεν εμπορούσανε να αγοράσουνε άλλο γάιδαρο. Ετοτεσιδά ελέγασινε πως ´η ζωή του φτωχού είναι ο γάιδαρός του´. Μα για να νιώσετε καλά πως είχαμενε σε ´υπόληψη´ τσοι γαϊδάρους ετότεσιδα θα σασε πω πως όντεν ηθέλαμενε να πούμενε για κιανένα πως δε ν-τονε γνοιάζει για μια δουλειά ελέγαμενε: ´Δεν έχασεν αυτός εκειά το γάιδαρό ν-του´. Μα ακόμης: ´Θέλεις να ευχαριστήσεις το φτωχό; Άμε να του χώσεις το γάιδαρό ν-του δυο μέρες να δεις εσύ είντα χαρά θα νιώσει όντε θα τονε ξαναβρεί´. Μα εκατό παροιμίες κατέω με ´κεντρικό ήρωα´ το γάιδαρο, μα δε μασε παίρνει η γι-ώρα γιατί κοντεύει να βραδιάσει και δικούσινε ετούτεσιγε απού σας αναλιγάδιασα.
Δυσκολεύουνται, γιατ’ απού λέτε, να πάρουνε εδά καινούργια κούρσα· Εγώι τζη απού σας έκαμε παλαβιάρηδες σημερνή γενιά! Ανοίξετε μωρέ θεόστραβοι τα μάθχια σας να δείτε πως μας έχει τριγυρισμένους μια μεγάλη κρίση και όι να μου κλαίτε γιατ’ επάλιωσεν η κούρσα σας.
Εγώ θυμούμαι ένα κάρτο του αιώνα μεγάλες κρίσες. Τη δεκαετία του 1930, 1940 και τη μισή του 1950. Εγώ όντεν ήμουνε κοπελάκι, επροπάτουνε ξυπόλυτο και έβγανα πετροπάτημα. Εγώ εθώρουνε κι εγροίκουνε μια βολά στην κατοχή ένα κοπελάκι κι έκλαιγεν κι εγύρευενε ψωμί μα δεν είχαγινε να του δώσουνε! Ξυπόλυτο ήτονε. Γδούρικο ήτονε. Μα δεν εγύρευε παπούτσια μούδε ρούχα, μούδε παιγνιδάκια. Ψωμί ξερό, ψωμί εγύρευενε! Μα εσείς απού εγινήκετε γονέοι τελευταία, ελάστε, μια ουλιά στη θέση τω γονέω εκείνου ’δα του κοπελιού. Και μην απογοητεύεστε, γιατί μπορεί να φτάξει και χειρότερη κατάσταση απού τη σημερνή, γιατί το ρίξανε στην ξέρα το καράβι αυτοί απού εκρατούσανε το τιμόνι τα τελευταία 30 χρόνια. Κακά εμεταχερίζεντανε και ο λαός γιατί απής εκάμαμενε δεύτερο ζευγάρι παπούτσια και δεύτερο πατελόνι εγινήκαμενε ´υστερόπλουτοι´ και ´καταναλωτική κοινωνία´ κι εδουλεύαμενε λίγα κι εξοδεύαμενε πολλά. Μα πάλι ευθύνεται η κακοδιοίκηση απού αντίς να μασε καθοδηγά μας άμπωθενε στο γρεμνό.
Θυμούμαι το καληνωρισμένο το χρηματιστήριο και μασε καθοδηγούσανε οι υπουργοί να ´επενδύομε´ εμείς στο χρηματιστήριο μα αυτοίνοι απού εθωρούσανε τον κίντυνο δεν εβάνανε τα δικά ν-τωνε λεφτά να κιντυνέψουνε.
Α(ν) μασε χρωστεί η μοίρα μας να χειροτερέψομενε πολύ, όι μόνο οι νέοι απού ζήσανε μόνο στη σπάταλη εποχή, μα και εμείς απού εζήσαμενε σε δύσκολα χρόνια, εσυνηθίσαμενε στον καινούργιο τρόπο ζωής και δεν θα αντέξομενε.
Γλωσσάρι
Ξεφάντωση= διασκέδαση, ειδικά γάμος
Δροσιά= τίποτα, ούτε σαν δροσούλα
Οσια= προς τα εκεί
Χώνω= κρύβω
Δικά= φτάνει
Αναληγαδιάζω= αναφέρω
Γδούρικο= ρακένδυτο
Αμπώθω= απωθώ, σπρώχνω
Κακοπαθίζομαι= λέω ότι είμαι σε δύσκολη θέση.
Εγώι μου= επιφώνημα πόνου. Ετυμολογείται από το αρχαίο οϊμέ
Γροικώ= ακούω
Κάρτο= τέταρτο. Ιταλ. στα μητάτα, ένα δοχείο που έβαζε 2 1/2 οκάδες το λέγανε ´κάρτο´ γιατί ήταν τέταρτο του μήτατου 10 οκάδων
Πετροπάτημα= εσωτερική πληγή που εδημιουργείτο στα ξυπόλυτα πόδια
Μούδε= μήτε
Ετούτο γε = το ´γε´ είναι μόριο της αρχαίας ελληνικής που μπαίνει αυξητικά ιδίως σε επιρρήματα (ετούτο γε, εκείνο γε)
Ουλιά= μικρή ποσότητα
Οντεν= όταν
Αμε= πήγαινε
Κατέω= ξέρω
Βολά= φορά
