Πέμπτη, 28 Μαρτίου, 2024

Φωτοβολταϊκά στις στέγες της Κρήτης

Του Γιώργου Ψαράκη

Τις τελευταίες μέρες δόθηκε στη δημοσιότητα το νομοσχέδιο για τα φωτοβολταϊκά σε εντός και εκτός σχεδίου περιοχές. Μπαίνει σε εφαρμογή σε λίγες μέρες, μόλις η ΔΕΗ κάνει τις σχετικές ανακοινώσεις. Έχει τονιστεί επανειλημμένως η εξαιρετικά τυχερή θέση της Κρήτης από άποψη ηλιακής και αιολικής ενέργειας. Από το γεγονός αυτό πηγάζει μια ιδιαίτερη αισιοδοξία, η οποία κατακλύζει κάθε Κρητικό, που στη συντριπτική του πλειοψηφία κατέχει λίγη από την αιματοβαμμένη γη των παππούδων του.

Για πρώτη φορά στην ιστορία της ανθρωπότητας, αναπτύχθηκε ικανή και αποδοτική τεχνολογία που αντλεί αστείρευτη και καθαρή ενέργεια από τον ήλιο και η Κρήτη συγκαταλέγεται στα πλέον ευνοϊκά σημεία του πλανήτη γι? αυτό. Εύλογα αναδύεται στο μυαλό ένα ιδεαλιστικό μεν, εφικτό όμως, μοντέλο τοπικής ανάπτυξης, όπου οι κάτοικοι του τυχερού αυτού ηλιόλουστου νησιού έχουν όλοι κότες με χρυσά αυγά, επιλύοντας έτσι κάθε βιοποριστικό τους θέμα και όχι μόνο. Με πρώτη ύλη την ηλιακή ενέργεια, επιλύεται αυτόματα το θέμα της τροφής καθώς το νερό προκύπτει με αφαλάτωση του άφθονου θαλασσινού νερού και επίσης επιλύεται αυτόματα το θέμα του καυσίμου βάσης καθώς με ηλεκτρόλυση παράγεται το καύσιμο υδρογόνο! Οι κάτοικοι εν συνεχεία ασχολούνται με τα ενδιαφέροντά τους, με τη μόρφωσή τους και με τις επιστήμες, με τραγούδι, πεντοζάλη, κρασί και έρωτα, με αθλητισμό και παραλία, με ταξίδια σε όλο τον κόσμο ή απλά με πνευματικό και φιλοσοφικό στοχασμό δίχως έγνοιες. Σε όλα αυτά δεν πρέπει να υποτιμάται το γεγονός ότι η ανεξαρτησία ενός τμήματος του πλανήτη από το γενικά προωθούμενο παγκοσμιοποιημένο μοντέλο ενεργειακής, διατροφικής και οικονομικής αλληλεξάρτησης, ελαχιστοποιεί επιπτώσεις και κινδύνους στους κατοίκους από τις κάθε είδους παγκόσμιες χρηματοοικονομικές κρίσεις, ενώ παράλληλα προστατεύεται και το φυσικό περιβάλλον.
Θεωρώ ότι το πρόσφατο νομοσχέδιο της υπουργού Περιβάλλοντος Μπιρμπίλη, το οποίο ψηφίστηκε στις 25-8-2010 και που προωθεί τάχιστα τα φωτοβολταϊκά στις στέγες κτηρίων (και όχι μόνο), ελαχιστοποιώντας ουσιαστικά την αδειοδοτική γραφειοκρατία (ΦΕΚ 376/6-9-2010 για εντός σχεδίου και ΦΕΚ 1556/22-9-2010 για εκτός σχεδίου περιοχές), είναι ένα βήμα προς την κατεύθυνση του προαναφερθέντος οράματος και καλό θα ήταν να αγκαλιαστεί από τους Κρητικούς. Στη συνέχεια θα αναφερθούν τα ισχυρά πλεονεκτήματά του, η απαιτούμενη διαδικασία και κάποιοι προβληματισμοί επικεντρώνοντας στις στέγες. Το ζήτημα με τα φωτοβολταϊκά σε χωράφια (πρόγραμμα για αγρότες κτλ.) ειδικά για την Κρήτη έχει δυστυχώς βαλτώσει και τα μόνα έργα που προχωρούν είναι εκείνα που είχαν παλιές άδειες. Στις φωτογραφίες βλέπουμε δύο τέτοια έτοιμα έργα στον Αποκόρωνα. Το πρώτο, ισχύος 240KW, αφορά συνεχώς προς τον ήλιο κινούμενα φωτοβολταϊκά (πρόκειται ουσιαστικά για συνένωση τριών έργων ισχύος 80KW), ενώ το δεύτερο ισχύος 80KW αφορά σταθερά προς νότο προσανατολισμένη κατασκευή.
Ο ιδιώτης που διαθέτει πολεοδομικά νόμιμο κτίσμα με ικανό χώρο στη στέγη (ή σε πολεοδομικά δηλωμένα σκίαστρα, γκαραζοσκεπές, πέργκολες κτλ.), γνωστοποιεί στη ΔΕΗ με φάκελο συγκεκριμένων δικαιολογητικών την επιθυμία του για τοποθέτηση φωτοβολταϊκών, με ισχύ που δεν ξεπερνά τα 10KW. Ουσιαστικά λοιπόν, για σχετικά μικρής ισχύος εγκαταστάσεις ιδιωτών που το κτίσμα τους δεν έχει κωλύματα διατηρητέων κτισμάτων, αρχαιολογίας κτλ, παρακάμπτονται αρκετές υπηρεσίες (όπως πολεοδομία, Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας,…) και αρμόδια αναδεικνύεται μόνο η ΔΕΗ. Η ΔΕΗ πρέπει σύμφωνα με το νόμο να απαντήσει εντός συγκεκριμένου και σύντομου χρονοδιαγράμματος στους ενδιαφερόμενους. Όλες οι εταιρίες φωτοβολταϊκών αναλαμβάνουν, αντί του ιδιώτη, να ετοιμάσουν και να υποβάλλουν στη ΔΕΗ το φάκελο που απαιτείται και το κόστος γι? αυτό είναι περίπου 150 ευρώ (ενδεικτική τιμή σχετικής εταιρίας), αρκεί ο ιδιώτης να προσκομίσει στην εταιρία τον τίτλο/συμβόλαιο της ιδιοκτησίας, πολεοδομική άδεια του κτίσματος, ένα αντίγραφο πρόσφατου λογαριασμού ΔΕΗ, καθώς και να υποδείξει την υπάρχουσα θέση του ρολογιού της ΔΕΗ ώστε να μπορεί να ετοιμαστεί από μηχανικό της εταιρίας η αναγκαία ηλεκτρολογική μελέτη. Αυτά περίπου τα δικαιολογητικά μαζί με κάποιες υπεύθυνες δηλώσεις αναμένεται να ζητήσει η ΔΕΗ ως δικαιολογητικά μαζί με τη σχετική αίτηση, όμως μέχρι αυτή τη στιγμή δεν έχει κάνει τη σχετική ανακοίνωση και δεν δέχεται αιτήσεις (βλέπε επίσης σχετική αίτηση περυσινού προγράμματος http://www.dei.gr/Documents /fv.aitisi.pdf). Σύμφωνα με ανώτερη υπάλληλο της ΔΕΗ Χανίων τα τηλέφωνα πέφτουν βροχή αυτές τις μέρες και προβλέπεται το ίδιο με τις αιτήσεις. Συνιστάται ιδιαιτέρως στους ενδιαφερόμενους να είναι σχετικά έτοιμοι με τα χαρτιά τους, ώστε σε περίπτωση που μετρήσει η ημερομηνία υποβολής της αίτησης να υπάρχει το σχετικό πλεονέκτημα. Ο φόρτος εργασίας που θα κληθεί να αντιμετωπίσει η ΔΕΗ κατά την εξέταση των αιτήσεων θα είναι τεράστιος.
Ας εξεταστεί τώρα η ίδια η επένδυση: Ένα εγκατεστημένο KW φωτοβολταϊκών πάνελ κοστίζει σήμερα από 3.500 έως 4.000 ευρώ (συμπεριλαμβάνονται τα πάνελ, οι μεταλλικές στηρίξεις, ο μετατροπέας-Inverter συνεχούς ρεύματος σε εναλλασσόμενο, τα εργατικά και το ΦΠΑ). Με δεδομένα πρώτον ότι αυτό το KW αποδίδει στην Κρήτη ετησίως περίπου 1350 κιλοβατώρες και δεύτερον ότι η ΔΕΗ αγοράζει κάθε φωτοβολταϊκή κιλοβατώρα με 0,55 ευρώ, υπολογίζεται εύκολα ότι εξασφαλίζεται ένα ετήσιο εισόδημα περίπου 740 ευρώ, σημειωτέον αφορολόγητο.
Παρατίθεται παρακάτω πίνακας παραγόμενων κιλοβατοωρών από σταθερά πάνελ ΦΒ στην Κρήτη.
Θεωρητικά λοιπόν, η επένδυση αποσβένεται σε 5 χρόνια και αυτό ισχύει προφανώς για κάθε μέγεθος ισχύος εγκατάστασης από 1 έως 10 KW. Πρέπει να τονιστεί ότι στο πρόγραμμα Φωτοβολταϊκά στις Στέγες, οι ιδιώτες δεν επιδοτούνται στην επένδυσή τους όπως συμβαίνει π.χ. με επενδύσεις μεγάλης κλίμακας σε ΑΠΕ. Το όφελος προκύπτει μόνο από την γενναιόδωρη, φαινομενικά, τιμή των 0,55 ευρώ στην οποία υποχρεούται να αγοράσει η ΔΕΗ για τα επόμενα 25 χρόνια τις παραγόμενες κιλοβατώρες, την οποία μάλιστα οφείλει να αναπροσαρμόζει προς τα επάνω σύμφωνα με τον τιμάριθμο. Υπενθυμίζεται ότι το κόστος που πουλάει η ΔΕΗ είναι κάτω από 12 λεπτά/KWh. Όπως δείχνουν τώρα τα πράγματα, επένδυση περίπου 2 KW κατορθώνει να ισοσκελίσει τουλάχιστον το λογαριασμό της ΔΕΗ και αξίζει πράγματι να αξιοποιηθεί ο νόμος από όσους έχουν την δυνατότητα σε χώρο 15 τετραγωνικών μέτρων στη ταράτσα τους και χρήμα 7 χιλιάδων ευρώ περίπου, γλυτώνοντας έτσι στο μέλλον τα έξοδα για το λογαριασμό ΔΕΗ, μη λησμονώντας επίσης το γεγονός ότι προστατεύουν έτσι και το αρκετά ταλαιπωρημένο φυσικό περιβάλλον. Όσοι μικροεπενδυτές έχουν τη δυνατότητα να εγκαταστήσουν και περισσότερα από 2 KW, επωφελούνται μακροπρόθεσμα ακόμα περισσότερο και πρέπει να σημειωθεί ότι ο οικονομικός δείκτης που αξιολογεί τέτοιες επενδύσεις είναι ιδιαίτερα ελκυστικός. Όσοι επιθυμούν να χρηματοδοτήσουν την επένδυσή τους με τραπεζικά προϊόντα, ας γνωρίζουν ότι οι τράπεζες είναι ήδη στο παιχνίδι. Το σημαντικότερο δικαιολογητικό που ζητούν είναι το υπογεγραμμένο συμβόλαιο μεταξύ του ιδιώτη και της ΔΕΗ, απαιτώντας παράλληλα εξουσιοδότηση να πιστώνονται οι ίδιες αντί του ιδιώτη από τις πωληθείσες κιλοβατώρες για αρκετό χρονικό διάστημα έως ότου αποσβεστεί το χρέος. Κάθε τράπεζα όμως θέτει τους δικούς της όρους, έτσι για απολύτως έγκυρη ενημέρωση ο ενδιαφερόμενος ας απευθυνθεί σε αυτές.
Θα πρέπει, τώρα, να αναφερθούν κάποιοι προβληματισμοί. Συμφέρει τη ΔΕΗ αυτή η ιστορία; Γιατί να αγοράζει φωτοβολταϊκές κιλοβατώρες με 55 λεπτά και να μην συνεχίζει να παράγει λιγνιτικές που κοστίζουν μόνο 6 λεπτά; Από τις μεν θα έχει μεγάλη χασούρα ενώ από τις δεύτερες κέρδος, διότι ως γνωστόν η κιλοβατώρα πωλείται στους ιδιώτες καταναλωτές προς 10 λεπτά κατά μέσο όρο. Η απάντηση είναι δύσκολη ακόμα και αν επιστρατευτούν επιχειρήματα ποινικοποίησης από την Ε.Ε. στο μέλλον ενεργειακών συμπεριφορών που είτε μολύνουν το περιβάλλον είτε δεν συμμορφώνονται με στόχους για ΑΠΕ. Στην Κρήτη η ενέργεια παράγεται βέβαια από πετρέλαιο και όχι λιγνίτη, όμως και πάλι το κόστος ανά κιλοβατώρα είναι πολύ μικρότερο από 55 λεπτά. Εξάλλου, γιατί να μην παράγει η ίδια η ΔΕΗ τις κιλοβατώρες της Κρήτης με δικά της φωτοβολταϊκά πάρκα; Ας μην ξεχνά κανείς επίσης την αναμενόμενη πτώση τιμών στα φωτοβολταϊκά πάνελ σε μερικά χρόνια, τα οποία θα προσφέρουν αρκετά μικρό κόστος κιλοβατοωρών, όμως πλέον η ΔΕΗ θα έχει εμπλακεί ανεπιστρεπτί σε πάρα πολλά και ακριβά συμβόλαια. Από τη Κρήτη μόνο, για περίπου 100MW αναμενόμενων φωτοβολταϊκών συστημάτων ιδιωτών θα δημιουργήσει μια μαύρη οικονομική τρύπα ετήσιας αξίας 55 εκατομυρίων ευρώ. Μήπως πρόκειται τελικά για μέτρο που η ασύμφορη υλοποίησή του εκ των πραγμάτων το καταργήσει, ή όπου και πάλι τα σπασμένα της ημικρατικής ΔΕΗ θα κληθεί να πληρώσει ο απλός φορολογούμενος, είτε από κρατικές ενισχύσεις είτε με αυξήσεις στα τιμολόγια ΔΕΗ; Ίδωμεν.
Ένας δεύτερος προβληματισμός αφορά το θέμα ποιους θα επιλέξει, ποιους δεν θα επιλέξει η ΔΕΗ ως συνεργάτες ιδιώτες και με ποια κριτήρια; Τα κριτήρια αυτά περιλαμβάνουν κυρίως αντικειμενικές προϋποθέσεις μεγιστοποίησης της εκμετάλλευσης της ηλιακής ενέργειας (καλός προσανατολισμός, απουσία σκίασης,…), όμως πολλά θα εξαρτηθούν και από υποκειμενικές κρίσεις των υπευθύνων της ΔΕΗ. Από τη στιγμή όμως που μπορεί ο ιδιώτης να περιμένει την απάντηση της ΔΕΗ δίχως να μπει σε έξοδα εγκατάστασης (επιβαρύνεται μόνο με έξοδα φακέλου στις εταιρίες ΦΒ), δεν τίθεται θέμα σοβαρού ρίσκου. Για τα έξοδα φακέλου, οι εταιρίες προτίθενται συνήθως να τα συμψηφίσουν στην αρχική συνολική προσφορά και το μόνο που θα έπρεπε να διαπραγματεύεται ο ιδιώτης με τις εταιρίες φωτοβολταϊκών θα ήταν π.χ. ένα μικρό αντάλλαγμα σε περίπτωση μη έγκρισης του φακέλου από τη ΔΕΗ.
Ένας άλλος προβληματισμός αφορά την περίπτωση που μπουν και άλλοι πάροχοι ηλεκτρικής ενέργειας στην ελληνική αγορά σύμφωνα με τα προστάγματα της Ε.Ε. για άνοιγμα αγορών. Τι ευελιξία θα έχει τότε ο ιδιώτης επενδυτής; Θα μπορεί για παράδειγμα να σταματήσει να συνεργάζεται στη ΔΕΗ και να προτιμήσει ευνοϊκότερες ρυθμίσεις σε άλλο πάροχο; Μένει να ξεκαθαριστούν απόλυτα οι σχέσεις εξάρτησης του ιδιώτη και της ΔΕΗ, οι οποίες προφανώς θα διατυπωθούν στο συμβόλαιο που υπογράφεται.
Άλλος προβληματισμός αφορά την αισθητική. Υπάρχει σοβαρός κίνδυνος να χαθεί το μέτρο στην προσπάθεια τοποθέτησης πάνελ όπως – όπως. Ο νόμος αναφέρεται μόνο γενικόλογα «να μην προσβάλλεται η αισθητική του κτιρίου και του περιβάλλοντος» και η ερμηνεία του επιφυλάσσει μάλλον εκπλήξεις!
Προβληματίζει επίσης έντονα η νοοτροπία του Έλληνα, που όπως λέει και ο Χαρδαβέλας, «όπου μπορεί να κλέψει το κράτος, το κλέβει». Είναι, βέβαια, δικαιολογημένη αυτή η συμπεριφορά, και τη στιγμή που τρέχουν τα έξοδα για οικογένεια, δάνεια και παιδιά κτλ. κανείς δεν θα σκεφτεί το κράτος που είτε τον ξεζουμίζει είτε του προσφέρει αμφιβόλου αξίας υπηρεσίες. Εν προκειμένω, τι προβλέπεται να γίνει αν προκειμένου να εξασφαλιστούν οι συνδέσεις ή παράνομα κέρδη τροφοδοτηθεί η παρανομία και η διαφθορά στη ΔΕΗ; Είναι μοναδικό το φαινόμενο της Ελλάδας όπου κατορθώνει ο μεν λαός να ξεγελά μαζικά τις Αρχές (φοροδιαφυγή, επιστροφή ΦΠΑ, κονδύλια συνεταιρισμών, υπερβολικές επιδοτήσεις, συντάξεις πεθαμένων, τυφλών, υπερσυνταγογραφήσεις, λαθραία προϊόντα κτλ.) και οι πολιτικοί να ξεγελούν επανειλημμένα τις Βρυξέλλες (πλαστά στατιστικά, πλαστά στοιχεία για ευρωπαϊκά κονδύλια, μη συμμόρφωση σε οδηγίες κτλ.). Στην περίπτωσή μας, η μαζική εμπλοκή λαού και ΔΕΗ προμηνύεται ενδιαφέρουσα.
Τελική μου εκτίμηση είναι ότι τα θετικά μιας επένδυσης των Κρητικών σε φωτοβολταϊκά πάνελ υπερτερούν των αρνητικών ή των ρίσκων. Η επένδυση φαίνεται να συμφέρει οικονομικά! Ακόμα και αν υποθέσει κανείς ακραία σενάρια (κατάρρευση του προγράμματος Φωτοβολταϊκά στις Στέγες ή και κατάρρευση του ίδιου του κράτους), οι κάτοχοι των πάνελ μπορούν με κάποιες μετατροπές να καταστήσουν τα σπίτια τους ενεργειακά αυτόνομα! Και τελευταίο αλλά σημαντικότερο, θεωρώ ότι η ευνοημένη από τον ήλιο Κρήτη πρέπει να συμβάλλει στο παγκόσμιο ζήτημα των κλιματικών αλλαγών.


Ακολουθήστε τα Χανιώτικα Νέα στο Google News στο Facebook και στο Twitter.

Δημοφιλή άρθρα

Αφήστε ένα σχόλιο

Please enter your comment!
Please enter your name here

Εντός εκτός και επί τα αυτά

Μικρές αγγελίες

aggelies

Βήμα στον αναγνώστη

Στείλτε μας φωτό και video ή κάντε μία καταγγελία

Συμπληρώστε τη φόρμα

Ειδήσεις

Χρήσιμα