Ενεργοβόρες οι κλειστές ηλεκτρικές συσκευές

Αθήνα
Οι ηλεκτρικές συσκευές δεν καταναλώνουν ενέργεια μόνο όταν βρίσκονται σε κατάσταση stand-by αλλά ακόμη και όταν είναι κλειστές από τον διακόπτη. Μάλιστα για αρκετές κατηγορίες συσκευών, όπως οι συσκευές αναπαραγωγής εικόνας και ήχου (DVD), η κατανάλωση στις δύο περιπτώσεις είναι συγκρίσιμη.
Είναι χαρακτηριστικό ότι ποσοστό 10 – 15% της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας των νοικοκυριών οφείλεται σε συσκευές, που είναι εκτός λειτουργίας (σε κατάσταση αναμονής ή σε off mode), όπως επίσης το γεγονός ότι για ορισμένες συσκευές ήχου ή εικόνας, 80% της ετήσιας κατανάλωσης «χάνεται» σε ώρες, που δεν τις χρησιμοποιούμε.
Τα στοιχεία προκύπτουν από ημερίδα του Κέντρου Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, στην οποία παρουσιάστηκαν τα αποτελέσματα του ευρωπαϊκού προγράμματος SELINA (Standby and Off-Mode Energy Losses In New Appliances), που πραγματοποιήθηκε σε 12 ευρωπαϊκές χώρες, μεταξύ των οποίων και στην Ελλάδα, για να μετρηθούν οι απώλειες ηλεκτρικής ενέργειας από συσκευές εκτός λειτουργίας. Στο πρόγραμμα, από ελληνικής πλευράς, συμμετείχε το Κέντρο Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΚΑΠΕ) με τους επιστήμονες Γιώργο Μαρκογιαννάκη και Αργυρώ Γιακουμή, που παρουσίασαν τα αποτελέσματα στην ημερίδα.
Όπως τόνισαν, το πρόβλημα των «κρυφών» καταναλώσεων σε διεθνές επίπεδο οξύνεται, καθώς τα νοικοκυριά αγοράζουν διαρκώς περισσότερες ηλεκτρικές συσκευές – από συσκευές ήχου και εικόνας μέχρι κλιματιστικά, υπολογιστές, κ.λπ. Σύμφωνα με τις προβλέψεις του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας, παρά τα μέτρα που έχουν προβλεφθεί, η συνολική κατανάλωση ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών συσκευών προβλέπεται να αυξηθεί το 2030 κατά 800% σε σχέση με το 1990. Εφόσον 10 – 15 % της κατανάλωσης γίνεται σε ώρες, που οι συσκευές δεν λειτουργούν, το δυναμικό εξοικονόμησης είναι τεράστιο.
Τα αποτελέσματα των μετρήσεων, που έγιναν στην Ελλάδα φαίνονται στον παραπάνω πίνακα.
Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, βρέθηκαν συσκευές, που καταναλώνουν μέχρι και 20 βατ όταν είναι κλειστές από τον διακόπτη ή 40 βατ σε κατάσταση αναμονής. Ιδιαίτερα επιβαρυντική για την κατανάλωση συσκευών εκτός λειτουργίας είναι η ύπαρξη οθονών, που δείχνουν την ώρα (π.χ. σε βίντεο, DVD, φούρνους κ.λπ.). Σημειώνεται ότι με τον Κανονισμό 1275 / 2008 έχουν τεθεί όρια κατανάλωσης που είναι 1 βατ για τις συσκευές, οι οποίες είναι κλειστές από τον διακόπτη, ή σε κατάσταση αναμονής, και 2 βατ για τις συσκευές με ενδείξεις πληροφοριών (ρολόγια). Τα όρια αυτά ισχύουν από φέτος ενώ από το 2013 μειώνονται στο μισό, γίνονται δηλαδή 0,5 και 1 βατ αντίστοιχα.
Επισημάνθηκε ακόμη στην ημερίδα ότι τα τελευταία χρόνια, συσκευές που είχαν μηδενική κατανάλωση, όταν ήταν εκτός λειτουργίας, όπως για παράδειγμα τα πλυντήρια, τώρα με την προσθήκη π.χ. χρονοδιακόπτη καταναλώνουν ρεύμα και όταν είναι κλειστές.
Η ευρωπαϊκή νομοθεσία στον τομέα εξοικονόμησης ενέργειας περιλαμβάνει τις Οδηγίες με τις οποίες θεσπίστηκε η ενεργειακή σήμανση των συσκευών (η γνωστή ετικέτα που κατατάσσει τις συσκευές σε βαθμίδες κατανάλωσης), καθορίστηκαν ελάχιστες απαιτήσεις ενεργειακής απόδοσης για συσκευές όπως καταψύκτες, λέβητες, λαμπτήρες και τέθηκαν απαιτήσεις οικολογικού σχεδιασμού για ηλεκτρικά μοτέρ, βιομηχανικούς φούρνους, κλιματιστικά, μετασχηματιστές κ.λπ. Στην Ελλάδα ψηφίστηκε πρόσφατα ο νόμος 3855/2010 «για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης κατά την τελική χρήση» που θέτει εθνικό στόχο εξοικονόμησης ενέργειας 9 % ως το 2016, ενώ προωθούνται και οι πράσινες συμβάσεις για κρατικές προμήθειες.
Οι υπεύθυνοι του ΚΑΠΕ τόνισαν, πάντως, ότι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για εξοικονόμηση ενέργειας είναι να βγάζουμε τις συσκευές από την πρίζα – ή για μεγαλύτερη ευκολία να χρησιμοποιούμε πολύπριζα με διακόπτη.