Παρασκευή, 29 Μαρτίου, 2024

Ο λυράρης – θρύλος της Αμερικής

Σηφης Λεκακης*

Τον περασμένο μήνα ο Αποκόρωνας τίμησε τα άξια μουσικά τέκνα του και μας υπενθύμισε το ισχυρό παραδοσιακό μουσικό του στίγμα. Στις 20 Ιουλίου, σε εκπομπή τοπικού τηλεοπτικού σταθμού, παρουσιάστηκε μία σύντομη πρώτη αναφορά στη ζωή και το έργο του Χαρίλαου Πιπεράκη, του αείμνηστου αυτού πρωτοπόρου λυράρη από το Ξεροστέρνι, που έγινε ένας θρύλος στην Αμερική.
Στις 24 Ιουλίου, στις Εγκαταστάσεις του Ινστιτούτου Επαρχιακού Τύπου (Ίδρυμα ´Αγία Σοφία´) στους Αγίους Πάντες Αποκορώνου, παρουσιάστηκε το βιβλίο των κ.κ. Γ. Λεντάρη και Γ. Γιακουμινάκη ΛΑΪΚΗ ΜΟΥΣΙΚΗ ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΚΑΙ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΕΣ ΤΟΥ ΑΠΟΚΟΡΩΝΟΥ που εκδόθηκε στην Αθήνα τον Ιούνιο 2013 με πρωτοβουλία της Ομοσπονδίας Σωματείων Αποκορώνου. Το βιβλίο κάνει εκτενή αναφορά στη ζωή και το έργο του Χαριλάου. Τρεις μέρες αργότερα, στις 29 Ιουλίου, με πρωτοβουλία του Συλλόγου Ξηροστερνιανών Αθηνών και Πειραιώς ´Η ΒΙΟΛΑ´ και του Δήμου Αποκορώνου, έγιναν τα αποκαλυπτήρια ομοιώματος του Χαριλάου σε ορειχάλκινη ανάγλυφη παράσταση και ακολούθησε χοροεσπερίδα με τη συμμετοχή όλων των μουσικών συγκροτημάτων του Παραδοσιακού Συλλόγου Μουσικών Αποκορώνου που φέρει το όνομα ´Ο ΧΑΡΙΛΑΟΣ´.    
Το βιβλίο ΛΑΪΚΗ ΜΟΥΣΙΚΗ ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΚΑΙ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΕΣ ΤΟΥ ΑΠΟΚΟΡΩΝΟΥ αναφέρεται μεταξύ άλλων στην τελευταία δημόσια εμφάνιση του Χαριλάου, τον Ιούλιο του 1978, στο Συνέδριο των Κρητών της Αμερικής στην πόλη Σωλτ Λεϊκ Σίτυ της Γιούτα. Διατηρώ ανεξίτηλες τις αναμνήσεις από το ιστορικό αυτό Συνέδριο και θεωρώ υποχρέωσή μου να τις καταθέσω, αν και τις ανέφερα σύντομα στην ως άνω τηλεοπτική εκπομπή της 20ής Ιουλίου.  
Σπούδαζα στην Αμερική και επειδή έτυχε να παίζω λύρα, για να με βοηθήσουν στις σπουδές μου, οι οργανωτές του Συνεδρίου με επέλεξαν ως λυράρη και έφεραν μόνο τον λαουτιέρη από την Κρήτη. Αναγνωρίζοντας την τεράστια προσφορά του Χαριλάου στους Κρήτες της Αμερικής και ιδιαίτερα της Γιούτα τον είχαν προσκαλέσει για να τον τιμήσουν και μου ζήτησαν να είμαι σε επικοινωνία μαζί του.  Η πρόσκληση αυτή είχε γίνει σε μία φάση της ζωής του Χαριλάου που η υγεία του ήταν σοβαρά κλονισμένη, δεν ήταν σε θέση να αυτοσυντηρηθεί και δεν μπορούσε να παίζει τη λύρα του. Στα τέσσερα συνολικά γράμματα που μου έστειλε από το ξενοδοχείο Βικτώριαν του Σαν Φραντσίσκο όπου έμενε μου έγραφε πως φοβούνταν ότι δεν θα προλάβαινε να έλθει στη Γιούτα. Του έγραφα και του έδινα κουράγιο. Ο επικεφαλής της επιτροπής οργάνωσης του Συνεδρίου, ο αείμνηστος Γιάννης Μαραγκάκης, μου είχε πει ότι με την άφιξή του Χαριλάου στο ξενοδοχείο θα είχα την ευθύνη του. Πράγματι, ένα αυτοκίνητο τον έφερε αργά το απόγευμα από το αεροδρόμιο στο ξενοδοχείο ´Χίλτον´ και μου τον παρέδωσαν. Τον ανέβασα στο δωμάτιό του στον 5ο ή 6ο  όροφο και αφού τον βοήθησα να ντυθεί τον κατέβασα στο ισόγειο όπου βρέθηκαν αμέσως δύο φίλοι του και βγάλαμε μία αναμνηστική φωτογραφία.
Πρίν ξεκινήσει το Συνέδριο έγινε ένα ανεπίσημο φιλικό καλωσόρισμα του Χαριλάου στο μπαρ του ξενοδοχείου, όπου παίξαμε με σκέτα όργανα. Οση ώρα παίζαμε συρτούς, ο Χαρίλαος απλά παρακολουθούσε σιωπηρά. Μόλις ξεκινήσαμε κοντυλιές του Καλογερίδη τα μάτια του άστραψαν, σαν να θαύμαζε αυτό που άκουγε. Με την έναρξη του Συνεδρίου κατέβασα τον Χαρίλαο στο φουαγιέ του ξενοδοχείου, είχα φέρει μαζί μου και ένα μικρό μαγνητόφωνο για να του πάρω συνέντευξη. Είχε αρχίσει να μου εξηγεί τα μέτρα του συρτού και ανέφερε τα ονόματα των λυράρηδων Καντέρη και Σταυρουλάκη, όταν ξαφνικά με φώναξαν να παίξω για λίγα λεπτά με αποτέλεσμα τη διακοπή της συνέντευξης χωρίς συνέχεια, αφού φίλοι του Χαριλάου τον απασχόλησαν αλλού.
Το βράδυ πλέον άρχιζε και το γλέντι. Βοήθησα τον Χαρίλαο να ανέβει στο πάλκο σε ένα κάθισμα ανάμεσα σε μένα και τον Κακλή. Ξεκινήσαμε από τον πρώτο συρτό Κρήτης. Ο Χαρίλαος πήρε το μικρόφωνο και κατάφερε να πει δυο μαντινάδες που όμως δεν θυμούμαι. Ο κόσμος τον χειροκρότησε θερμά και παρατεταμένα. Στη συνέχεια άλλοι τον βοήθησαν να κατεβεί στην πίστα που κρατώντας με το αριστερό του χέρι τον ντυμένο βρακοφόρο Χρήστο Τσουτσούνη και υποβασταζόμενος στο δεξί από τον ευεργέτη του κληροδοτήματος για το Πανεπιστήμιο Κρήτης, δρα Νίκο Βιδαλάκη, έσυρε μερικά βήματα. Εκτοτε δεν τον είδα ξανά διότι δεν έμεινε για τις υπόλοιπες ημέρες του Συνεδρίου.
Εξι μήνες αργότερα στις 22 Δεκεμβρίου 1978 ο λυράρης – θρύλος της Αμερικής έφυγε από τη ζωή.
ΑΙΩΝΙΑ Η ΜΝΗΜΗ ΤΟΥ!

*καθηγητής
Πανεπιστημίου Κρήτης

Σημείωση – διόρθωση: Στην τηλεοπτική εκπομπή της 20-7-2013 ανέφερα ότι ο Χαρίλαος πέθανε και θάφτηκε στην πόλη Βάκαβιλ της Καλιφόρνιας. Οπως μας είπε στα αποκαλυπτήρια της ορειχάλκινης ανάγλυφης παράστασης του Χαριλάου η φίλη της οικογένειας κα Αλεξία Μπαλαδάκη και το επιβεβαιώσαμε, ο Χαρίλαος θάφτηκε στον ελληνικό τομέα του νεκροταφείου της περιοχής Κόλμα που βρίσκεται στον νότιο τομέα της πόλης του Σαν Φραντσίσκο στην Καλιφόρνια.


Ακολουθήστε τα Χανιώτικα Νέα στο Google News στο Facebook και στο Twitter.

Δημοφιλή άρθρα

Αφήστε ένα σχόλιο

Please enter your comment!
Please enter your name here

Μικρές αγγελίες

aggelies

Βήμα στον αναγνώστη

Στείλτε μας φωτό και video ή κάντε μία καταγγελία

Συμπληρώστε τη φόρμα

Ειδήσεις

Χρήσιμα