Νίκος Μιχελάκης*
Μια γενική εκτίναξη προς τα άνω των τιμών του ελαιολάδου σημειώνεται τις μέρες αυτές στην Κρήτη, ικανοποιώντας τους παραγωγούς και προβληματίζοντας τους ασχολούμενους με την εμπορία.
Η εξέλιξη αυτή που είχε αρχίσει από τα τέλη του προηγούμενου έτους, δείχνει να συνεχίζεται και να γενικεύεται μέσα στο πρώτο δεκαήμερο του νέου έτους δημιουργώντας στους παραγωγούς ελπίδες και προσδοκίες, που δεν ξέρουμε αν επαληθευτούν, για ακόμη κάτι καλύτερο. Ωστόσο, στους ασχολούμενους με την εμπορία, υπάρχει προβληματισμός γιατί, διαπιστώνουν ότι η έλλειψη πραγματικών στοιχείων δεν μπορεί να τους βοηθήσει να εκτιμήσουν τι πρόκειται να γίνει στο μέλλον ώστε να βαδίζουν ασφαλέστερα.
Πράγματι, σύμφωνα με το Δελτίο Τιμών του Σ.Ε.ΔΗ.Κ. της 8-1-13 (www.sedik.gr) οι τιμές στην Κρήτη παρουσίασαν μια γενική αύξηση σε όλες σχεδόν τις οργανώσεις και επιχειρήσεις που δίδουν τιμές στο Δελτίο Τιμών του ΣΕΔΗΚ, της τάξης του 4-14% σε σχέση με την προηγούμενη εβδομάδα, με τις υψηλότερες να προσφέρονται από την ΕΑΣ Ηρακλείου 2,60?/κιλό, και το Ελαιοτριβείο Αλμπαντάκη στα Καλέσια 2,60 ?/κιλό.
Βέβαια επίκεντρο της εξέλιξης αυτής αποτελεί η Ισπανία όπου οι τιμές, από τον περασμένο Αύγουστο συνεχίζουν μια ανοδική πορεία, η οποία μετά από μια προσωρινή 15/νθήμερη κάμψη στα μέσα Δεκεμβρίου, συνεχίζεται και πάλι απο τα τέλη του περασμένου έτους προχωρώντας όπως τα πράγματα δείχνουν και στο νέο έτος.
Και βασικός λόγος που φαίνεται ότι συνετέλεσε στην εκτίναξη των τιμών στην Κρήτη, δεν είναι δυστυχώς κάποια αλλαγή στάσης στη δική της αγορά αλλά κάποια γεγονότα στην Ισπανική αγορά και συγκεκριμένα, η διαπίστωση από τον Οργανισμό Ελαιόλαδου της χώρας, που συγκεντρώνει τα στοιχεία από τα ελαιοτριβεία, ότι η παραγωγή είναι περισσότερο μειωμένη από ό,τι αρχικά εκτιμήθηκε. Η διαπίστωση αυτή, της περισσότερο μειωμένης παραγωγής, η οποία κατά κάποιες Οργανώσεις μπορεί να φθίνει και μέχρι 80%, φαίνεται ότι αποτέλεσε αιτία για μια σκληρότερη στάση των Ισπανών παραγωγών και μια στροφή των μεγάλων αγοραστών σε φθηνότερες αγορές, όπως ήταν η Κρήτη! Αυτό επισημαίνεται και από τις Ισπανικές Οργανώσεις που εκτιμούν ότι «οι Ελληνες λόγω της κρίσης πουλούν βιαστικά»!
Οι τιμές στην Ισπανία υπερέχουν και πάλι κατά 40 λεπτά!
» Βασικοί λόγοι η αδιαφάνεια και ο κατακερματισμός!
Στην Ισπανία την εβδομάδα 2-8 Ιανουαρίου 2013, οι τιμές για τα πολύ καλά λάδια ήταν αυξημένες κατά 10% σε σχέση με την προηγούμενη εβδομάδα και πιο συγκεκριμένα για το έξτρα παρθένο έφτασαν μέχρι 3,06 ?/κιλό η μέγιστη, στα 2,68?/κιλό η μέση και στα 2,59 ?/κιλό η ελάχιστη. Μικρότερες αυξήσεις όμως της τάξεως του 1,5-6% υπάρχουν και στις άλλες ποιοτικές κατηγορίες.
Ετσι, η μέγιστη τιμή στην Ισπανία που αφορά πολύ καλά ελαιόλαδα αντίστοιχα με τα δικά μας οξύτητας, 0,3 βαθμών, υπερέχει και πάλι κατά 0,40?/κιλό, διαφορά που δεν μπορεί παραγωγούς να αποδοθεί στην αδιαφάνεια και τον κατακερματισμό της εσωτερικής μας αγοράς.
Η αδιαφάνεια βέβαια αφορά γενικά τα στοιχεία της αγοράς αφού κάνεις δεν ξέρει ούτε με κάποια προσέγγιση πόσο λάδι παράγεται, πόσο και με ποιες τιμές πωλείται και πόσο υπάρχει διαθέσιμο σε αποθήκες Συν/σμων και ελαιοτριβείων.
Απο την άλλη, ενώ ο κατακερματισμός της προσφοράς με τον τεράστιο αριθμό πωλητών που στην Κρήτη μόνο ανέρχονται σε 650 περίπου, οπωσδήποτε διευκολύνει την λειτουργία άτυπων μειοδοτικών διαγωνισμών που κάνουν οι λίγοι αλλά πολύ μεγάλοι αγοραστές.
Οπως πληροφορούμαστε, εκπρόσωποι μεγάλων Εταιρειών της Ιταλίας, έχουν καταφθάσει στη φθηνότερη Κρήτη και περιέρχονται ελαιοτριβεία αναζητώντας την καλύτερη ποιότητα αλλά και? τις καλύτερες, για αυτούς, χαμηλές τιμές.
Και ενώ όλα αυτά συμβαίνουν, στην χώρα μας φαίνεται να επικρατεί αταραξία και οι αρμόδιοι για το θέμα, μάλλον “περί άλλα τυρβάζουν”.
Δυνατότητες και προϋποθεσεις δημοσίευσης του Δελτίου Τιμών του ΣΕΔΗΚ σε ΜΜΕ
Ο Σ.Ε.ΔΗ.Κ. από την πλευρά του, συνεχίζει την προσπάθειά του για διαφάνεια της αγοράς με τη διατήρηση και διεύρυνση του Δελτίου Τιμών, του μοναδικού στη χώρα με επώνυμες πηγές για τις τιμές. Η συνεχώς αυξανόμενη επισκεψιμότητα του Δελτιου αυτού, που ήδη έφθασε τους 2000 επισκέπτες την ημέρα, ποροερχόμενους από την Κρήτη αλλά και όλη την Ελλάδα και το εξωτερικό, αποδεικνύει το κύρος με το οποίο περιβάλλεται και αναδεικνύει την σημασία και αναγκαιότητα για διαφάνεια της αγοράς!
Το Δελτίο αυτό ήδη το Δ.Σ. του Σ.Ε.ΔΗ.Κ. αποφάσισε -για ευρύτερη διάχυση της πληροφόρησής του- να επιτραπεί να δημοσιεύεται και σε ΜΜΕ υπό συγκεκριμένες όμως προϋποθέσεις που θα διασφαλίζουν την πιστότητα και εγκυρότητά του από ηθελημένες η αθέλητες παραλλείψεις ή αλλοιώσεις. Ετσι, αποφασίστηκε στο εξής να παρέχεται άδεια για την αυτούσια, απολύτως ακριβή και πλήρη δημοσιεύση του σε έντυπα ΜΜΕ η εγκατάσταση συμβόλου και υπερσύνδεσης (link) απευθείας σύνδεσης με το Δελτίο στην ιστοσελίδα του Σ.Ε.ΔΗ.Κ..
Και στις δυο περιπτωσεις απαιτειται να προηγηθεί σχετικο εγγραφο αιτημα των ενδιαφερόμενων στο info@sedik.gr η τηλ 29210 50800, ώστε να τους δοθεί σχετικη έγγραφη άδεια και η υπερσύνδεση
Μειωμένη κατά 80% η ελαιοπαραγωγή της Ισπανίας!
» Σε δεινή θέση οι ελαιοπαραγωγοί ζητούν άμεσα υποστηρικτικά μέτρα από την Κυβέρνηση
Νέα μέθοδος απλής ανίχνευσης
φυτοφαρμάκων στο ελαιόλαδο
» Στηρίζεται σε αισθητήρες απλούς, φθηνούς και εύχρηστους
όπως αυτούς που χρησιμοποιούνται για το ζάκχαρο των διαβητικών
Πολύ ενθαρρυντικά είναι τα αποτελέσματα πρόσφατης έρευνας για την ανάπτυξη μιας απλής, φθηνής και γρήγορης μεθόδου ανίχνευσης των υπολειμμάτων διαφόρων φυτοφαρμάκων στο ελαιόλαδο.
Η μέθοδος αυτή, που βασίζεται στη χρήση βιοαισθητήρων αναμένεται να συμβάλει πολύ στον άμεσο έλεγχο των ελαιολάδων που προέρχονται από ελαιόκαρπο που δέχτηκε ανεξέλεγκτους ψεκασμούς με οργανοφωσφορικά και κατά συνέπεια θα συντελέσει σημαντικά στην προστασία των καταναλωτών.
Η αναγκαιότητα ελέγχων για τα φυτοφάρμακα
Τα οργανοφωσφορικά εντομοκτόνα, όπως είναι γνωστό, χρησιμοποιούνται ευρύτατα για την καταπολέμηση του δάκου της ελιάς, με ψεκασμούς ολικής κάλυψης σε όλες τις ελαιοπαραγωγικές χωρες όπου δεν γίνονται δαλματικοί ψεκασμοί. Τελευταία όμως χρησιμοποιούνται αρκετά και στην Ελλάδα για συμπληρωματική προστασία σε περιπτώσεις που οι δαλματικοί ψεκασμοί, για διαφόρους λόγους (μη έγκαιρη ή όχι ορθή εφαρμογή) δεν έχουν την απαιτουμένη αποτελεσματικότητα. Τα οργανοφωσφορικά φάρμακα όμως, ενώ επιτρέπουν μια σχετικά ασφαλή προστασία των καρπών από προσβολές του δάκου, επειδή τα πλείστα από αυτά είναι λιπόφιλα και μπορούν να διαλύονται και να παραμένουν στο λάδι, δημιουργούν σημαντικούς κινδύνους για την ύπαρξη επιβλαβών για την υγεία υπολειμμάτων στο ελαιόλαδο. Για τον λόγο αυτό, τόσο η Ευρωπαϊκή Ενωση όσο και η Επιτροπή του Codex Alimentarius έχουν καθιερώσει ανώτατα όρια καταλοίπων φυτοφαρμάκων (MRL) για το ελαιόλαδο γι? αυτό και οι μεγάλες Βιομηχανίες τυποποίησης, ελληνικές και ξένες ζητούν πλήρεις αναλύσεις του ελαιολάδου που αγοράζουν. Παραδοσιακά τα εντομοκτόνα αυτά ανιχνεύονται στα εργαστήρια με Χρωματογραφία που είναι μέθοδος αξιόπιστη και ακριβής αλλά και πολύ χρονοβόρα και δαπανηρή γιατί απαιτεί ακριβά όργανα και άρτια εκπαιδευμένο προσωπικό.
Η δυνατότητα για πρακτική εφαρμογή
Η έρευνα αυτή που έγινε με επικεφαλής τον καθηγητή Thierry Noguer από ομάδα των ερευνητών των Πανεπιστημίων του Περπινιάν της Γαλλίας και του Ibn Zohr του Μαρόκου στηρίζεται στην χρήση βιοαισθητήρων με βάση το ένζυμο ακετυλοχολινεστεράση (AChE) οι οποίοι μπορούν να ανιχνεύουν την ύπαρξη φυτοφαρμάκων μέσω μεταβολών του ηλεκτρικού ρεύματος. Με τους βιοαισθητήρες που έχουν αναπτύξει οι επιστήμονες φαίνεται να είναι δυνατή η ανίχνευση οργανοφωσφορικών εντομοκτόνων και κυρίως των malathion, dimethoate και methidathion που χρησιμοποιούνται για την καταπολέμηση του δάκου.
Οι βιοαισθητήρες που ανέπτυξαν οι επιστήμονες χρησιμοποιούν βιολογικά μόρια όπως είναι τα ένζυμα και είναι γενικά χαμηλού κόστους, συμπαγείς και απλοί στο σχεδιασμό τους..
Μόνο, μειονέκτημα των βιοαισθητήρων αυτών κατά τον καθηγητή Noguer, είναι το ότι λόγω της χρήσης βιολογικού στοιχείου – ένζυμου – παρουσιάζουν μια σχετική αστάθεια, η οποία επιβάλλει συχνή αλλαγή του ηλεκτροδίου. Το μειονέκτημα όμως αυτό αντισταθμίζεται από το πολύ χαμηλό κόστος τους το οποίο εκτιμάται σε περίπου ? 0,50 ανά εξέταση.
Βέβαια οι αισθητήρες αυτοί δεν βρίσκονται ακόμα σε στάδιο εμπορίας και το κύριο εμπόδιο που αντιμετωπίζεται είναι μειωμένη κατανάλωση τους στην αγορά.
Υπόψη ότι οι μόνοι βιοαισθητήρες που χρησιμοποιούνται ευρέως στην κατανάλωση είναι αυτοί που προσδιορίζουν το σάκχαρο του αίματος που όμως χρησιμοποιούνται από εκατομμύρια διαβητικούς.
*Ο Δρ. Νίκος Μιχελάκης, που είναι πρώην Δ/ντης του Ινστιτούτου Ελιάς Χανίων και Επιστ. Σύμβουλος του ΣΕΔΗΚ, διευκρινίζει ότι τα άρθρα του εκφράζουν προσωπικές του απόψεις και δεν απηχούν κατά ανάγκη τις απόψεις του ΣΕΔΗΚ. (nmixel@otenet.gr)
