Πέμπτη, 28 Μαρτίου, 2024

Οδοιπορικό στον Βαφέ

Ο Βαφές Αποκορώνου είναι το μοναδικό χωριό του Νομού Χανίων που έχει ανακηρυχθεί από το Υπουργείο Πολιτισμού ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο λόγω της σημαντικής του ιστορίας ως μετερίζι αγώνων και θυσίας για λευτεριά, αλλά και της παράδοσης καθώς και της θαυμάσιας ντόπιας αρχιτεκτονικής.
Ο Βαφές ήταν έδρα Κοινότητας μαζί με τα δύο Μετόχια, Αχατζηκιά και Αρεβίτης.  
Γι? αυτό το ημιορεινό νοικοκυρεμένο και φιλόξενο χωριό που είναι κτισμένο σε υψόμετρο 210 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας στις ρίζες των Λευκών Ορέων, πληροφορηθήκαμε σημαντικά στοιχεία από τον Μανώλη Βαλσαμάκη πρώην πρόεδρο του Πολιτιστικού Συλλόγου Βαφιανών Αττικής ´Η Κρυονερίδα´ και τον Αντώνη Τζαγκαράκη τοπικό πρόεδρο της Κοινότητας Βαφέ του Δήμου Αποκορώνου, οι οποίοι, μας ξενάγησαν σε όλη την περιοχή, λέγοντας μας, τα εξής: «Ο Βαφές αντιστέκεται όσο μπορεί στις σημερινές αντιξοότητες οι οποίες πλήττουν και την ύπαιθρο. Πρόκειται για το μοναδικό χωριό σε όλο τον Νομό που εδώ και 15 ολόκληρα χρόνια έχει κηρυχτεί από το Υπουργείο Πολιτισμού με προσπάθειες της Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, την τότε Κοινότητα του Βαφέ και του Πολιτιστικού Συλλόγου Βαφιανών Αττικής ´Η Κρυονερίδα´, ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο λόγω της σημαντικής ιστορίας και της παράδοσης αλλά και της ντόπιας αρχιτεκτονικής. Έπρεπε, βέβαια να είχαν γίνει πάρα πολλά έργα, σύμφωνα με αυτόν τον ιδιαίτερο τίτλο τιμής που κατορθώσαμε να πετύχουμε. Παρά ταύτα, όμως, το χωριό κρατιέται καλά με τη συλλογική προσπάθεια των νοικοκύρηδων, εργατικών και φιλόξενων χωριανών. Οι μόνιμοι κάτοικοι είναι γύρω στους 150 αλλά όλες οι περιουσίες είναι περιποιημένες, αφού και αυτοί που δεν μένουν μόνιμα εδώ έρχονται τακτικά».

ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ
Ο κ. Βαλσαμάκης μας έκανε μια περιήγηση στο χωριό και μεταξύ άλλων σημείωσε:
«Προτεραιότητα θα δώσουμε στο σπήλαιο με την ονομασία Κρυονερίδα, όπου τον Αύγουστο του 1821 οι Τούρκοι έπνιξαν με καπνό τα 130 γυναικόπαιδα που είχαν κρυφτεί επειδή δεν έβγαιναν έξω για να μην ατιμαστούν οι μητέρες? Περπατώντας το μονοπάτι για την ´Κρυονερίδα´, υπάρχει άλλο ένα σπήλαιο με δαιδαλώδεις διαδρομές και αυτό με μικρό στόμιο στην είσοδό του και ονομάζεται ´Καλαμάτο´. Δεν έχουμε ιστορικά στοιχεία γι? αυτό αλλά προφανώς ήταν κρυψώνας όπως και όλα τα σπήλαια του χωριού στα δύσκολα χρόνια των πολέμων. Αυτό το πανέμορφο μονοπάτι και φαράγγι της κρυονερίδας του Βαφέ δεν πρέπει να το αλλοιώσουμε. Ό,τι έγινε εδώ έγινε πριν από χρόνια με πέτρες που κουβαλήθηκαν με τα μουλάρια. Κοντά μας και αντικριστά βρίσκεται με μια μικρή παράκαμψη στο μονοπάτι για την Κρυονερίδα το εξωκκλήσι του Αγίου Ιωάννη του Ερημίτη ή Λαγγίτη όπως τον λέμε οι χωριανοί. Λίγα μέτρα πριν από το κατώφλι του σκαλοπατιού της εκκλησίας θα δείτε ένα δέντρο παράξενο, αφού τα φύλλα του είναι από μουριά ενώ κάνει σύκα και μάλιστα πολύ νόστιμα και το λέμε συκομουρέα. Για το εξωκκλήσι δεν υπάρχουν στοιχεία, αλλά είναι μέσα σε κούφωμα μεγάλου βράχου της πλαγιάς του βουνού και το φυσικό του άνοιγμα κτίσθηκε με πέτρες αφήνοντας ένα μικρό παράθυρο και μια πόρτα. Σύμφωνα με την παράδοση υπήρχε μια παλιά εικόνα του Αγίου Ιωάννη, την οποία ένας Τούρκος κατά την επανάσταση του 1866 κάρφωσε με το μαχαίρι του, αλλά βγαίνοντας στη συνέχεια από το σπήλαιο έπεσε και σκοτώθηκε. Στο σημείο αυτό αξίζει να πούμε ότι το εξωκκλήσι αναπαλαιώθηκε από την Ενορία με πρωτοστάτη τον δραστήριο και αγαπητό στους ενορίτες εφημέριό μας π. Γιώργη. Κάθε χρόνο στις 7 Οκτωβρίου κάνουμε πανηγύρι και συγκεντρώνονται αρκετοί προσκυνητές από όλη την περιοχή, τα Χανιά και άλλα μέρη. Ο Καθεδρικός Ναός του Βαφέ βρίσκεται στο κέντρο του χωριού και είναι αφιερωμένος στους Αγίους Αποστόλους και στη Μεταμόρφωση του Σωτήρος. Δέκα εκκλησίες έχουμε και όλες τις γιορτάζουμε. Μεταξύ αυτών είναι και το παλιό εξωκκλήσι των Αγίων Ασωμάτων, για το οποίο όπως φανερώνουν οι εξερευνήσεις από την Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων ήταν παλιό μοναστήρι και οι καλόγεροι προφανώς να ασχολούνταν και με την αγγειοπλαστική, επειδή ο πέριξ χώρος ήταν γεμάτος από σπασμένα κομμάτια πήλινων κατασκευών. Σήμερα εκεί έχουν γίνει πολλά έργα με την οικονομική στήριξη ενός ευλαβούς χριστιανού, αλλά είναι καλύτερα να σας μιλήσει ο παπάς μας. Από το σημείο που είναι το παλιό Δημοτικό Σχολείο του χωριού το οποίο λειτουργεί ως Μουσείο φαίνεται πανοραμικά όπως και από την τοποθεσία Σκαπεταρέ ή Μαρουλένιος όλος ο Βαφές. Στην αυλή του σχολείου έγιναν το 1999 τα αποκαλυπτήρια του ανάγλυφου με τιμώμενο τον ήρωα Κωσταρό Βολουδάκη μία από τις μεγαλύτερες μορφές των Κρητικών Επαναστάσεων.
Στον κεντρικό δρόμο και στο κέντρο του χωριού βρίσκονται δύο πολύ καλά παραδοσιακά καφενεία με πλούσια ιστορική διακόσμηση στους εσωτερικούς τοίχους. Έχουμε και μια πολύ καλή ταβέρνα εκεί κοντά καθώς επίσης αρκετές ιδιοκτησίες με ανακαινισμένα παλιά αρχοντικά τα οποία λειτουργούν ως τουριστικά καταλύματα διαθέτοντας αρκετές κλίνες. Πέρυσι άνοιξε και άλλο ένα πολύ ωραίο τουριστικό κατάστημα με είδη δώρων και πολλά άλλα από έναν χωριανό μας που έμενε στην Αθήνα και αποφάσισε να επιστρέψει στις ρίζες του. Ο Βαφές παράγει τα πάντα, είναι ευλογημένη η γη του με πολλά νερά τα τελευταία χρόνια από τις δύο γεωτρήσεις του σε βάθος πάνω από 300 μέτρα που έγιναν όταν λειτουργούσε ακόμα η Κοινότητα. Προγενέστερα, πριν το 1967 δεν είχε το χωριό τρεχούμενο νερό και η ύδρευσή του γινόταν από στέρνες που είχαν τα πιο πολλά σπίτια αλλά και από πηγάδια που υπήρχαν βόρεια του χωριού. Σε πολύ κοντινό χρόνο μεταγενέστερα από τις γεωτρήσεις ο κάμπος αρδεύεται με νερό που έφερε ο ΟΑΔΥΚ.  Όλα τα προϊόντα γεωργικά και κτηνοτροφικά που παράγονται στον Βαφέ είναι εκλεκτής ποιότητας».           
Στο ανακαινισμένο εξωκκλήσι των Αγίων Ασωμάτων συναντήσαμε τον εφημέριο της Ενορίας Βαφέ π. Γιώργο Μπουντουράκη για να μας πει συμπληρωματικά, μεταξύ άλλων, ότι: «Σας καλωσορίζουμε στην Ενορία Βαφέ και στο μοναστηράκι εδώ των Αγίων Ασωμάτων που είναι αφιερωμένο στους Αγγέλους του Χριστού που είναι ασώματοι. Η εκκλησία χρονολογείται τον 5ο με 6ο αιώνα και ήταν μοναστήρι? Δεν γνωρίζουμε κάτω από ποιες συνθήκες καταστράφηκε. Στις ανασκαφές βρέθηκαν πολλά πήλινα αγγεία, διπλή εκκλησία με τάφους με βαφτιστήρι και η μια εκκλησία είναι αφιερωμένη στους Αγίους Αναργύρους Κοσμά και Δαμιανό. Ο άνθρωπος που βοήθησε οικονομικά και τον ευχαριστούμε πάρα πολύ εκ βάθους καρδίας είναι ο κ. Παναγιώτης Κωστάκις. Αυτός ήρθε εδώ είδε το μέρος και ό,τι βλέπετε είναι δικό του δημιούργημα».   


Ακολουθήστε τα Χανιώτικα Νέα στο Google News στο Facebook και στο Twitter.

Δημοφιλή άρθρα

3 Comments

    • Στέλιο συγχαρητήρια, σήμερα, πολυ αργά, είδα τό σχόλιό σου.
      Σέ περιμένω νά τά ξαναπούμε! Μένω στό Βαφέ μόνιμα τώρα καί χρόνια.
      Μανώλης Βαλσαμάκης.

Αφήστε ένα σχόλιο

Please enter your comment!
Please enter your name here

Εντός εκτός και επί τα αυτά

Μικρές αγγελίες

aggelies

Βήμα στον αναγνώστη

Στείλτε μας φωτό και video ή κάντε μία καταγγελία

Συμπληρώστε τη φόρμα

Ειδήσεις

Χρήσιμα